Kyrgyzstan
BİŞKEK (AA) - NAZİR ALİYEV -
Ülkede 21 siyasal partinin katılacağı ve 287 serbest adayın yarışacağı seçimlerde emlak süresince ve haricinde kurulacak toplanmış 2 bin 494 sandıkta 3 milyon 703 bin 420 müntehip oyunu kullanabilecek.
Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'un iktidarında, anayasada ve toy seçim kanununda, Kırgızistan'ın teşri organını meydana getiren Jokorku Keneş'te (Yüksek Meclis) iskemle sayısı ve milletvekili seçilme koşulları baştan düzenlendi.
Parlamentoda 120'den 90'a indirilen aşağı mahalle sayısını oluşturacak milletvekillerin 54'ünün göreli anabolizma (siyasi tümen sözlü listesi), 36'sının da çokluk (bağımsız aday) esasına ilgili seçilmesi kararlaştırıldı.
Yeni düzenlemelere göre, siyasal partilerin parlamentoya girmesi düşüncesince dünya genelinde, yüzdelik 7'den yüzdelik 5'e indirilen seçim engelini geçmesi ve ülkenin 7 bölgesi ile başşehir Bişkek ile Oş büyükşehirlerinde oy kullanan seçmenlerin yüzdelik 0,5'lik oyunu alması gerekiyor.
Parlamentoda serbest adaylar düşüncesince ayrılan 36 iskemle düşüncesince de 287 sözlü yarışacak ve seçim dalında en baş döndürücü oyu alan, parlamentoda iskemle sahibi olacak.
Partilerin sözlü listeleri, gençlik, eşey eşitliği, azınlıklar ve sakat kotasına uyma edilerek hazırlandı.
Seçmenler, ülkenin siyasal tarihinde evvel kez, oy pusulalarındaki siyasal partiyi, tümen listesindeki milletvekili adayını ve serbest talibi işaretleyebilecek.
- Seçime 21 tümen katılıyor
Seçimde, Bütün Kırgızistan, Ata Meken, İşenem, Intımak, Uluttar Birimdigi, Ata Jurt Kırgızistan, İman Nuru, Alyans, El Umutu, Azattık, Uluu Jurt, Mekençil El, Kırgızistan Birlik Yurtsever, Sosyal Demokrat, Aruuzat, Ordo, Bağıt, Yeşil, Legalize, Kuçtuu Region ve Jaşasın Kırgızistan angın 21 partiden 1015 sözlü yarışacak.
Yurt haricinde canlı vatandaşların da bire ortak gündüz oy kullanmaları düşüncesince 29 ülkede 59 kasa kurulacak.
Konsolosluklarda kaydı bulunan ve biyometrik verileri tahsil edilen Kırgızistan tabiiyetli vatandaşlar, Türkiye'nin Ankara, İstanbul ve Antalya ilinde oyunu kullanabilecek.
Milletvekili seçimlerini, aralarında Türkiye Cumhuriyeti müesseselerinin temsilcilerinin de bulunduğu 730 ecnebi rasıt izleyecek.
Seçim haset oy ödeme işlemi, evcil saatle 08.00'da (TSİ 05.00) başlayacak, 20.00'da sona erecek.
29 Ekim'de seçim yaymaca çalışmalarına başlamış bulunan partilerin ve serbest adayların emekleri bu tün ½ si noktalanacak.
- Bu seçimlerin ülkenin siyasal elitini değiştirmesi bekleniyor
İktidar, seçmenlere toy seçim yasasıyla ülkenin toy zamanında toy yüzler seçilmiş fırsatı sundu.
Siyasi arenada can alıcı bulunan politikacıların çokları muhtelif nedenlerle bu seçim yarışına girmedi.
Ayrıca bu seçimlerde baş döndürücü sayıda emektar milletvekili toy kurulan tümen ittifaklarında arazi aldı.
Böylelikle, alışveriş haset seçmeni, doğacak ilkokul sene süresince fariza meydana getirecek bulunan toy yasama kurulu üyelerini tespit buyurmak düşüncesince kavi ortak yeğleme süreci bekliyor.
Adaylar ortak ay boyunca, meydanlarda, çadır salonlarında, sokaklarda, pazarlarda yanı esna kütle enformasyon araçlarında seçmenine erişmek düşüncesince yaymaca emek harcaması yürüttü.
Merkez Seçim Komisyonu, ortak sene ilkin gerçekleşen seçim kampanya zamanına nazaran bu kere 3 büküm elan az gider yapıldığına dikkati çekti.
Seçim kampanyasında, adayların, toy sima koronavirüs (Kovid-19) salgınındaki kişisel yahut kurumsal keyif iane faaliyetleri, bembeyaz hava, ekincilik ve erke bölgesine envestisman incizap girişimleri ve zenginlik vaatleri öne çıktı.
- Seçimde dü Ahıska Türkü de yarışıyor
Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği Başkanı Atamşa Dursunov, parlamentoya girebilmek düşüncesince serbest sözlü namına kaydını yaptırdı.
Dursunov, 96 bin seçmenin mukayyet bulunduğu ve toplanmış 11 adayın yarıştığı Kırgızistan'ın kuzeyindeki Çuy Bölgesi Issık Ata ilçesinde seçim kampanyasını yürüttü.
Bu ilçede doğup büyüyen Dursunov, seçmenlerine ekincilik ve bembeyaz su projelerini yaşama nakil vaatlerinde bulundu.
AA muhabirine namzetlik kararını özetleyen Dursunov, dili, dini ve zamanı ortak bulunan Kırgızistan halkına bakım buyurmak istediğini söyledi.
Ahıska Türkü, 34 yaşındaki Sahip Suliyev de bu seçim öncesinde kurulan ve hepsi gençlerden oluşan El Umutu Parti'nin (Halkın Umudu Partisi) sözlü sıralamasında 30. tam arazi aldı.
Partinin milletvekili adaylarıyla baş başa dünya genelinde seçmene vaatlerini ulaştırmaya çalıştıklarını özetleyen Suliyev, "Burası bizim vatanımız. Biz burada yaşıyoruz ve burada çecik bakım buyurmak istiyorum." dedi.
- Önceki milletvekilleri seçimlerin kararı bozma edilmişti
Kırgızistan'da 4 Ekim 2020'de meydana getirilen yasama kurulu seçimlerinin neticelerini benimseme etmeyen ihtilaf taraftarları meydana inmişti.
Seçim sonuçlarının iptalini arzu fail ihtilaf taraftarlarının düzenlemiş bulunduğu gösterilerin, hız vakalarına dönüşmesi ilişkin cumhurbaşkanlığı ve yasama kurulu engelleme edilmişti.
Böylece, 5-15 Ekim ortada meydana getirilen kitlesel protestolar sonucunda, milletvekili seçim neticeleri bozma edilmiş, ülkeyi 3 senedir yönetmen Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov da istifa etmişti.
Meclisin fariza süresi uzatılırken, cumhurbaşkanlığı seçimlerine ve kanun referandumuna gidilmişti.
Kırgızistan halkı, Sadır Caparov'u cumhur reisi seçmiş, kanun referandumunda da mebus idare sisteminden vazgeçerek büyüklük başkanlığı sistemini yeğleme etmiş, kabin ihdas rolü de Cumhurbaşkanına verilmişti.
