Rusya'nın 2014'de ilhak etmiş bulunduğu Kırım'ın esasen Ukrayna'ya iştirakı ve bu yönde arsıulusal manada bası ve halkoyu tekvin etmek düşüncesince başlatılan Kırım Platformu Liderler Zirvesi'nin ikincisi bu sene Ukrayna'nın başkenti Kiev'de gerçekleşti. Zirveye, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Polonya Başbakanı Andrej Duda, Kırım Tatar halkının önderi ve Ukrayna saylav Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun birlikte birtakımı arsıulusal firmaların temsilcileri de katıldı.
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan peyda etmek kıl payı NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İtalya Başbakanı Mario Draghi zirveye videoteyp ileti gönderdi.
“Kırım, Ukrayna toprağıdır”
Zirvede ev sahibi sıfatıyla katılımcılara hitaben müşterek görüşme oluşturan Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Kırım üstüne Ukrayna'nın kararlılığını müşterek defa henüz ortaya koyarak, “Rusya'nın yozlaşması Kırım'ın ele geçirilmesiyle başladı. Dini gerekçelerle Kırım Müslümanlarına baskılar ile 21. yüzyılda Avrupa'daki en iri gadir gerçekleşti. Kırım'ın özgürlüğünü savunanların, kıya ve işkencelere karşı gelenlerin bütünü Kırım'dan kovuldu. Ukrayna'nın Kırım üstünde esasen kontrolü sağlaması Avrupa'da harp karşıtı müşterek aşama olacak. Bu, güvenliği art getirecek ve adaleti sağlayacak, Kırım'ı çağdaş dünyaya baştan bütünleşmiş edecektir. Kırım Ukrayna düşüncesince rastgele müşterek semt veya jeopolitik oyunda yıldırıcı ülkenin elindeki bitirimhane çipi değil. Ukrayna düşüncesince Kırım, özgürlüğünü güvence ettiğimiz halkımız ve toplumumuzun müşterek parçasıdır. Kırım, Ukrayna toprağıdır ve işgalden kurtarıldıktan sonraları devletimizle Avrupa Birliğinin müşterek parçası olacaktır. Buna eminim” dedi.
Zelenskiy, Darya Dugina suikasti ile bağlantılarının olmadığını söyledi
Zirvede başkaca gündeme müteallik soruları da yanıt veren Zelenskiy, geçtiğimiz günlerde Moskova'da aracına planlı bombalı saldırıda öldürülmüş Rus gazeteci Darya Dugina suikasti ile ait de konuştu. Rus istihbaratının bu saldırının sorumlusu kendisine Ukrayna istihbaratının üyesi bulunduğunu öne sürdüğü Natalya Vovk'un, Ukrayna yurttaşı olmadığını korumak için gayret sarfeden Zelenskiy, “Bu banko bizimle irtibatlı değil. O bizim ülkemizin yurttaşı değil ve Ukrayna topraklarında da bulunmuyor” diye kendilerine müteveccih bu iddiaları reddetti.
“Türkiye, Kırım'ın ilhakını tanımamakta, bu adımın evlilik dışı ve hususiyet dışı bulunduğunu ilk günden buyana açıklıkla savunmaktadır”
Zirveye videoteyp ileti göndererek bütün dünya kamuoyuna Türkiye'nin, Kırım mevzusundaki tavrını kesin halde anlatım fail Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye, Kırım'ın ilhakını tanımamakta, bu adımın evlilik dışı ve hususiyet dışı bulunduğunu ilk günden buyana açıklıkla savunmaktadır. Bu hemen türel değil, ahlaki temelleri de bulunan prensipli müşterek duruştur. Kırım'ın ayrılmaz müşterek parçası bulunduğu Ukrayna'ya iadesi esasi bakımından arsıulusal hukukun gereğidir. Kırım'ın domestik halklarından bulunan Kırım Tatar soydaşlarımızın asayiş ve esenliğinin temini de Türkiye'nin öncelikleri arasındadır. Kırım Tatarı yurttaşlarımız Kırım'daki gelişmelerin benzeyen takipçileridir. Bu vesileyle güzeşte sene platformun Kiev'deki ilk zirvesine katıldıktan sonraları gözaltına tahsil edilen Kırım Tatar Milli Meclisi Birinci Başkan Yardımcısı Narimen Celal ve dostlarının müşterek an ilk evlerine ve ailelerine birleşme beklentimizi tekrarlıyorum. Tarih süresince iri acılara verilen artan Kırım Tatarları zat anayurtlarında sulh içinde hayata devam etmenin muhik mücadelesini veriyorlar. Türkiye bu süreçte Ukrayna hükümetinin ve Kırım Tatarlarının indinde olmayı sürdürecektir” dedi.
“Barışın tesisi doğrultusunda kolaylaştırıcılık ve arabuluculuk gayretlerimizi yılmadan, yorulmadan sürdürmeye kararlıyız”
Sözlerinin devamında Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın diyalekt istikrara verdiği zarardan bahsederken buna karşı Türkiye'nin sulh düşüncesince gösterdiği çabalardan bahseden Erdoğan, “24 Şubat'tan bu yana bitmeme fail savaşın Ukrayna'nın arazi bütünlüğü ve egemenliği temelinde adaletli müşterek barışla sona erdirilmesi icap ettiğini savunuyoruz. Türkiye kendisine bu amaçla diplomatlık kanalını işler bir vaziyete iletmek düşüncesince iri efor harcadık. Mart ayında Antalya'da meydana getirilen dışişleri bakanları toplantısı, akabinde İstanbul'da yaptığımız sulh görüşmeleri ve akıbet kendisine hububat üstüne varılan geçim kıl payı ehemmiyetli ve konkre başarılar elde ettik. 18 Ağustos'ta Lviv'e yaptığım ziyarette bu tavrımızı müşterek defa henüz ortaya koyduk. Ancak yakalanan ivmenin korunması ve mihman neticelere dönüşmesi, tarafların sulh önünde atacağı adımlara bağlıdır. Barışın tesisi doğrultusunda kolaylaştırıcılık ve arabuluculuk gayretlerimizi yılmadan, yorulmadan sürdürmeye kararlıyız. Savaşın bitmesi ve Karadeniz havzasının baştan geçim ve istikrara ulaşması hemen alana değil bütün dünyaya dip müşterek soluk aldıracaktır” ifadelerini kullandı.
“Artık Ukrayna ile birlikteyiz ve gerektiği sürece Ukrayna ile olmaya bitmeme edeceğiz"
Zirveye videoteyp ileti gönderen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın saldırılarının arkası esna NATO ülkelerinin Ukrayna'yı desteklediğini belirterek, “NATO, çelimli ve ari müşterek Ukrayna'nın, Avrupa - Atlantik güvenliğinin garantisidir. Artık Ukrayna ile birlikteyiz ve gerektiği sürece Ukrayna ile olmaya bitmeme edeceğiz” dedi.
Savaşın önümüzdeki şita da bitmeme edeceğini öne geçindiren Stoltenberg, “Önümüzde müşterek şita mevcut ve şita aşırı kaba geçecek. Savaşın şimdiden ince yıprattığını görüyoruz. Bu müşterek istek mücadelesi. Bu nedenden dolayı Ukrayna'yı ari müşterek millet kendisine kazanabilmesi düşüncesince Ukrayna'yı desteklemeye bitmeme etmeliyiz” dedi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise videoteyp mesajında, Ukrayna'ya en çelimli desteği verici ülkelerden birisi olduklarını, Rusya'nın eskiden Kırım'a yaptığını bu defa bütün Ukrayna'ya gerçekleştirmek istediğini ve buna karşı da İngiltere'nin Ukrayna'ya desteğini sürdüreceğini söyledi.
Erhan Altıparmak
