Trablus
17 Şubat Devrimi'nin 11’inci sene dönümüne siyasal krizlerin gölgesinde giren Libya’da kutlamalar ülkedeki iklim muhalefeti zımnında müeccel durumda.
Ertelenen intihabat ülkedeki siyasal gerilimi tırmandırdı
Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğündeki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun Kasım 2020'deki toplantılarında tahsil edilen kararla ülkede mutluluk başkanlığı ve yasama kurulu seçimlerinin 24 Aralık 2021’de yapılması planlanıyordu.
Ancak seçimler, lazım türel uzlaşının sağlanamaması ve hazırlıkların tamamlanamamasıyla belirlenen tarihte yapılamadı.
Libya Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu, 2 Ocak 2022’de icra ettiği açıklamada, ülkede intihabat düşüncesince lazım türel ve objektif hazırlıkların tamamlanmaması zımnında sürecin ertelendiğini belirterek, Libyalı tarafları "ülkeyi intihabat aracılığıyla müşterek ahir etaba nakil noktasındaki sorumluluklarını üstlenmeye" çağırdı.
Belirlenen tarihte yapılamayan intihabat Libyalı milletvekillerini mevzuyla ilgilendiren ikiye böldü. Bir kısım, Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda belirlenen kez haritasına mucibince hükümetin fariza süresinin 18 ay bulunduğunu ve Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe hükümetinin fariza süresinin sona erdiğini, müşterek bölümü da dünkü hükümet seçilene derece hükümetin görevine bitmeme etmesi icap ettiğini savunuyor.
Ülkenin doğusundaki Tobruk'taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, seçimlerin yapılmamasının peşi sıra 24 Aralık zamanı bakımından "Dibeybe hükümetinin meşruiyetini kaybettiği" sebebi öne sürülerek dünkü müşterek hükümet kurulması yönündeki çalışmalarını başlattı.
Başbakan Dibeybe, 9 Şubat’ta Libya'daki millî göstergeç kanallarında gösterilen ve bölüt hitaben icra ettiği konuşmada, Tobruk'taki Temsilciler Meclisi Başkanı Salih'in dünkü müşterek hükümet kurulması yönündeki çalışmalarına değinerek, "İktidarı sadece seçme müşterek hükümete devredeceğim ve başka adayların da çekilmesi yerinde başvekillik yarışından çekileceğim." ifadelerini kullandı.
Tobruk’taki Temsilciler Meclisi, bulunan Ulusal Birlik Hükümetinin fariza süresinin dolduğu sebebi öne sürülerek 10 Şubat'ta dünkü başvekil tarzı düşüncesince toplandı.
Ülkenin batısındaki milletvekillerinin çoğunun katılmadığı celsede emektar İçişleri Bakanı Fethi Başağa başvekil namına seçildi.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe ise Temsilciler Meclisini Cenevre Anlaşması'nda belirlenen kez haritasından ayrılmakla suçlayarak görevinin başlangıcında bulunduğunu söyledi.
Başağa’nın Tobruk’taki Temsilciler Meclisi çeşidinden başvekil seçilmesi tepkilere sebep oldu
Başağa’nın Tobruk’taki Temsilciler Meclisi çeşidinden başvekil seçilmesin peşi sıra 11 Şubat’ta izah özne ülkenin Misrata bölgesindeki 21 tugay, "Libya Temsilciler Meclisinin münferit hareketini ikrar etmiyoruz." ifadelerini kullandı.
12 Şubat’ta 200 derece ciddi silahlı askeri anahtar Trablus'un doğusundaki Tacura alanından Şehitler Meydanı’ndaki sahile antre yaptı.
Öte taraftan Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı (DYK) Halid el-Mişri, 16 Şubat’ta Başağa’nın başvekil seçilmesiyle ilgilendiren değerlendirmesinde, "TM'nin DYK'nın resmi müşterek celse düzenlemeden ilk hükümet düşüncesince dünkü müşterek başvekil tayin kararı, dosdoğru müşterek infaz değil." biçiminde konuştu.
Mişri değerlendirmesinde, bu adımın dü Meclis ortada emniyet köprüsü inşasına iane etmeyeceğini belirtti.
Krizin peşi sıra BM Libya hususi Temsilcisi Williams’tan Libyalı taraflarla koyu temas
Birleşmiş Milletler (BM) Libya hususi Temsilcisi Stephanie Williams, 13 Şubat’ta bire müşterek çağ içinde hem Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe hem Fethi Başağa ile müşterek araya geldi.
Williams, içtimai iletişim araçları hesabından icra ettiği açıklamada, "kapsayıcı, transparan ve uzlaşıya mebni müşterek ilerlemenin" icap ettiğini tabir ederek, yurt genelinde istikrarın korunmasının ehemmiyetli bulunduğunu vurguladı.
BM Temsilcisi, başvekillik krizinin aşılması düşüncesince 15 Şubat'ta Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Mişri ile de müşterek araya gelmiş şekilde ülkedeki akıbet vaziyetleri değerlendirdi.
Aynı çağ içtimai iletişim araçları hesabı Twitter'dan paylaşımda bulunan Williams, ülkedeki tarafları sükunete çağırma ederek, "ülkenin millî seçimlere dosdoğru müşterek halde kavuşması düşüncesince Libya'daki tamamı siyasal aktörlerin danışma ve iletişime bitmeme etmesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Libya halkının istediği arzuda müşterek intihap yapılması mesajı
Öte taraftan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sonrası Libya’daki şimdiki durumla ilgilendiren matbuat mensuplarına icra ettiği değerlendirmede, "İstiyoruz ki anca müşterek intihap yapılsın ki bu seçimle bu arada Libya halkı filhakika istediği, dilek etmiş olduğu müşterek dalavere durumuna kavuşsun." dedi.
Libyalı etraflı taraflarla güzel ilişkilerin bulunduğunu kaydeden Erdoğan, "Bütün mesele, Libya halkının burada tercihini kimden yana yapacağı, nite yapacağıdır. İnşallah en endamsız sürede hayırlısıyla müşterek sonuca varılmasını dilek ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Tobruk'taki Temsilciler Meclisinin Başağa’yı başvekil seçmesiyle ilgilendiren değerlendirmede bulunan Erdoğan, "Sayın Dibeybe'ye gönül rahatlığı meydana getirilen adım üzücüdür. Diğer taraftan Fethi Başağa da adaylığını açıkladı. Bizim Fethi Başağa ile bulunan münasebetlerimiz iyidir. diğer tarafta Dibeybe ile de iyidir." sanarak konuştu.
Libya'nın 17 Şubat Devrimi
"Arap Baharı" ismi maruz ahali ayaklanmalarının 17 Şubat 2011'de Libya’ya ulaşmasıyla başlamış bulunan inkılap süreci ülkede 42 sene devam eden Muammer Kaddafi sürecini kapattı.
Ülkede, 8 ay 6 çağ devam eden inkılap süreci 23 Ekim 2011'de Libya Ulusal Geçiş Konseyi çeşidinden duyuru edilen "23 Ekim Bağımsızlık Günü" ile yöntemince sona erdi.
