Beyrut
Beyrut sokaklarında dolaşırken Türkçe konuştuğunuzu duyar duymaz yanınıza gelip sizinle lakırtı etmeye başlamış bulunan yanında Ermeni ile anbean karşılaşabilirsiniz.
Türkiye'den ayrılmalarının üstünden yanında çağ geçmiş olmasına karşın Türkçe konuşmayı sürdürenlerin yanı sıra, akıbet çağda monitör dizilerinden kişi kendilerine Türkçe öğrenen Ermeniler de mevcut.
İşin en enteresan yanı ise hayatında tek Türkiye'yi görüşme etmemiş nice Ermeninin fark Türkçeyi aşırı okunabilen yanında biçimde konuşabilmesi.
Çalıştığı otoparkta Türkçe türküler mırıldanıyor
Bunlardan birisi de 48 yaşındaki Vartan Deirsarkisyan. Babası aslen Adana, anası de aslen Gaziantepli bulunan Deirsarkisyan Lübnan'da doğup olgun ve Türkiye'yi tek görüşme ika fırsatı bulamamış.
Bununla baş başa park görevlisi namına çalışmış bulunduğu alım satım merkezinde kendiliğinden Türkçe türküler mırıldanırken rastlayabileceğiniz Deirsarkisyan, eve gittiğinde de genel anlamda İbrahim Tatlıses şarkıları açıp uykusuna dalana derece onları dinlediğini söylüyor.
Lübnan'daki Ermenilerin minimum yüzdelik 60 ila 70'i Türkçe biliyor
"İbrahim Tatlıses'i aşırı severim. (Onu dinlemeye) Yok demem." diyen Deirsarkisyan, Türkiye'yi görüşme kılmak istediğini fakat zaman bulamadığını belirtti. Yeni neslin de monitör desteğiyle Türkçeyi öğrendiğini kaydeden Deirsarkisyan, Lübnan'da canlı Ermenilerin minimum yüzdelik 60 ila 70'inin Türkçe bildiğini aktardı.
"Türk yemeklerinden en aşırı Urfa ve Adana kebabını seviyorum"
En sevilmiş bulunduğu şarkılardan birisi bulunan "Bir Taş Attım Havaya"yı mırmırık Deirsarkisyan, "Türkçe konuştuğumu duyan Lübnanlılar arada yanında 'Bu ne dil' diyerek soruyorlar. Türkçe olduğunu, annem ve babamın Gaziantep ve Adanalı bulunduğunu söylüyorum ego de. Oralar da 'geliysin, gidiysin' halinde yanında davranış ile konuşurlar. Türk yemeklerinden en aşırı Urfa ve Adana kebabını seviyorum. " dedi.
"Türkiye'yi de sevdim. İnsanlarını da sevdim"
Beyrut'un çoğunlukta Ermenilerin yaşamış bulunduğu Burc Hammud Mahallesi'nde eğleşme fail Adanalı 65 yaşındaki Ermen Çerkezyan da okunabilen yanında biçimde Türkçe mütekellim Lübnanlı Ermenilerden biri.
Lübnan'da doğan ve fakat 45 yaşlarında Türkiye'yi görüşme ika fırsatı bulan Çerkezyan, Adana'ya geçmiş ziyaretini şöyleki anlattı:
"Çok sevdim. Türkiye'yi de sevdim. İnsanlarını da sevdim. Yemeklerini de sevdim. Kendilerinin servisini de sevdim. O derece dobra memleketli yeridir ki bana aşırı saygı edildi."
Adanalılara Lübnan'dan geldiğini ve aslen buralı bulunduğunu dediğinde her insanın şaşırdığını tamlayan Çerkezyan, şöyleki konuştu:
"Sonra ahbap olduk. Ellini uzattılar. 'Sen de ego de Adanalıyız' dediler. Ne derece dobra Türkçe konuştuğumu söylediler. 'Senin konuştuğun Türkçe emektar Türkçe. Yeni Türkçe değil. Bunu ne öğrendin?' dediler."
"Benim elimde olsa (Türkiye ve Ermenistan arasında) barışı yaparım"
"Türkiye ile Ermenistan arasındaki takarrüp kendince ne düşünüyorsunuz?" sorusuna ise Çerkezyen şu cevabı verdi:
"Tabii dobra olur. Ermeni evlatları az buçuk ileriye çevrilmiş düşünsünler. Bunun sonu yok. Hayat hakeza gitmez. Hayatta baştan sona sulh olacak. Benim elimde olsa (Türkiye ve Ermenistan arasında) barışı yaparım. Memleketin ilerlemesini isterim. Benim çocuklarım ve torunlarım elan ileriye gitsin diyerek bu işi yaparım."
En sevilmiş bulunduğu liet "Urfa'nın çevresi bulanık dağlar"
Çalışırken fark dilinden düşürmediği türkünün "Urfa'nın çevresi bulanık dağlar" şarkısı bulunduğunu kail Çerkezyan, "Çok aşırı dobra yanında şarkı. Bu şarkıyı merhum babam dinlerdi. Kanada'da bulunan annem de halen dinler. Daha ilkin aşırı elan yanında tomar ırlamak dinlenirdi fakat unuttuk." diyerek konuştu.
Babasının kesiksiz evde ırlamak söylediğini, yay ve coşku çaldığını da tek unutmadığını aktaran Çerkezyan, "Babam bellek muadili Adanalı birisiydi ve sağlık insanıydı. Evde halfe (eğlence) bulunmadığı çağ yoktu. Babam yay ve coşku çalardı. Babam mükemmel yanında Adanalıydı." dedi.
"Biz küçükken annem her daim Türk yayınlarını açardı"
Annesi aslen İstanbullu, babası da aslen Diyarbakırlı bulunan 36 yaşındaki Arli Kaçaduryan hatun da Türkçeyi aşırı okunabilen yanında biçimde konuşanlardan.
Kendisi Lübnan tevellütlü bulunan ve Beyrut'ta yurt danışmanlığı karşıcı Haçaduryan, "Biz küçükken annem her daim Türk kanallarını, Türk dizilerini açardı. Onlara göre ego ve ağabeyim anca öğrendik Türkçeyi ve şu anne derece geldik." dedi.
İstanbul'a geçmiş gidişini gülümseme ederek anımsayan Haçaduryan, "İlk ilkin az buçuk komikti. Ben ve ağabeyim güya kendimizi yanında diziye girmiş kabil hissediyorduk. Ondan sonraları açıldık az buçuk biraz." ifadelerini kullandı.
Lübnanlı Ermeni dostlarıyla Türkçe konuşuyor
Evde sert Türkçe konuşmadıklarını fakat kesiksiz Türk monitör yayınlarını izlediklerini dile getiren Haçaduryan, şunları söyledi:
"Türkiye'ye gittiğimde geçmiş eyyam Türkçe düşüncesince az buçuk çetince oluyor, ondan sonraları açılıyorum. 'Türk müyüm değil miyim' diyerek soruyorlar bana. Türkiye'den Lübnan'a mevrut dostlarım mevcut ise onlarla elbette ki Türkçe konuşuyoruz. Birkaç (Lübnanlı Ermeni) dostum mevcut onlarla saf izliyorum ve toplanınca her daim Türkçe konuşuyoruz."
Türk dizilerini aşırı seviyor
Dizileri elden Türkçe izlediğini ve tamamını anladığını aktaran Haçaduryan, "Şimdi 'Yargı' dizisini aşırı bayıla bayıla izliyorum, en aşırı onu seviyorum şu an diyebilirim. Bazen 'The Voice of Türkiye'yi açıyorum ve Türkçemi güncelliyorum." dedi.
Haçaduryan, Lübnan'da canlı Ermenilerin çoğunun Türkçe bildiğini, aksanları değişik olsa da Türkçe konuştuklarını belirtti.
Lübnan'da 1934'ten bu yana popülasyon sayımı yapılmadığı düşüncesince ülkede canlı unsurların sayısı kemiksiz namına bilinmese de bu ülkedeki Ermeni nüfusunun 60 bin ile 100 bin ortada bulunduğu kestirim ediliyor
Lübnan iç savaşına akıbet sağlayan 1989'daki Taif Anlaşması'nda da Ermeniler, Lübnan'ın yedinci iri anne camiası namına bildirme ediliyor.
