Ankara
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, Filistinliler alegori İsrail-Filistin meselesinin çözümü düşüncesince rastgele birlikte devir birlikte arsıulusal sulh konferansının yapılmasını savunduklarını belirterek "Şimdi bu arsıulusal sulh konferansının nerede yapılacağına ortalık değişmeyen verecek. Genellikle taraflar, rastgele birlikte iki yan düşüncesince de hakkıyla dostça bulunan birlikte iklim seçerler. Türkiye bu görevi oynayabilir." dedi.
Maliki, Antalya NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" bulunduğu Antalya Diplomasi Forumu 2022 (ADF) kapsamında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
İsrail-Filistin meselesinde iki devletli çözümün muhtemel olabileceğini kaydeden Maliki, bu mevzuda dünyada birlikte düşünüm birliğinin bulunduğunu söyledi.
Maliki, buna iktiran tamir etmek düşüncesince senelerdir aşırı çalıştıklarını, bundan kolay vazgeçemeyeceklerini vurguladı.
Bu sebeple dünyanın ya bunu taraflara dayatması ve ya iki devletli çözümün uygulanacağı birlikte arsıulusal sulh konferansı düşüncesince emekleri icap ettiğini aktaran Maliki, şöyleki bitmeme etti:
“Ancak sorun, ya İsrail bu iki devletli çözümü reddederse? Başka ne alternatifimiz var? Bu hakkıyla aşırı ehemmiyetli birlikte soru. Bu seçenek yegâne mutluluk mi? İsrail’in yegâne devletli çözümü onama edeceğini mi düşünüyorsunuz? Tabii ki İsrail bunu reddedecek. İsrail’in, Filistin’in, bölgenin ve dünyanın barışı düşüncesince iki devletli hal uygulanmalı ve arsıulusal maşer İsrail’i inandırma etmeli. Bu iki devletli çözümü almak aşırı geç olmaksızın onların yararına. Tabii ki iki devletli çözümü seçmeyi reddederlerse bedelini ifa tamir etmek mecburiyetinde kalırlar.”
"Bizim aradığımız şey, sorunlara hal bulmak, sorunları komuta etmek değil"
İsrail’de kurulan acemi hükümet ile alanda barışın sağlanma umutlarına bağlı soruya Maliki, rastgele birlikte devir bu amaçla çalışmış bulunduğu sürece sulh arzusu bulunduğu cevabını verdi.
Maliki, “İsrail müdahale nice iklim bulunan vaziyeti destek olmak ve çatışmayı komuta etmek düşüncesince bunun kabil müzakerat gerçekleştirmek istedi. Bizim aradığımız şey, sorunlara hal bulmak, sorunları komuta etmek değil.” dedi.
Barışın sadece Filistinliler ve İsrailliler düşüncesince değil, kâffesi semt ve evren düşüncesince mukteza bulunduğunun altını çizen Maliki, Filistin meselesinin 1967 sınırlarıyla ari birlikte Filistin devletinin kurulmasıyla çözülmesi yerinde İsrail’in geçim içre yaşayabileceğini dile getirdi.
Filistin Dışişleri Bakanı Maliki, mavera taraftan harp ve çatışmayı bahsetmek namına iş birliği, sulh ve refahı konuşabileceklerine dikkati çekti.
"Türkiye, rastgele birlikte devir Filistin davasının yanı sıra oldu"
Türkiye’nin Filistin meselesine bağlı duruşunun sorulması üzerinde Maliki, “Türkiye, rastgele birlikte devir Filistin davasının yanı sıra oldu. Yalnızca Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan, hükümet ve ya divan değil, Türk kullanmakta olanları da öyle.” ifadelerini kullandı.
Maliki, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rastgele birlikte devir İsrail’in davranış ve davranışlarına eleştirmeli yaklaştığını belirterek Türkiye’nin Filistin davasında “hikayenin muhik tarafında” bulunduğunu söyledi.
Batı Şeria’da Yahudi iskân yerlerinin artmasının iki devletli çözüme bariyer olup olmayacağı yönündeki istifham üzerinde Maliki, “Evet, bu banko en şişman engellerden birlikte tanesi.” biçiminde konuştu.
"Bu yerleşimler sulh ve refaha birer bariyer oluşturuyor"
Maliki, İsrail'in Filistin topraklarında mensur etmiş bulunduğu Yahudi iskân birimlerinin "yasa dışı olduğuna" dikkati çekerek “Bu yerleşimler sulh ve refaha birer bariyer oluşturuyor. Çünkü bu gayrikanuni yerleşimlerin yapımı arsıulusal hukukun ihlali, zira acemi yerleşimlerde Filistin nüfusu yerinden ediliyor, zira yerleşimler sahadaki gerçeklikleri değiştirerek acemi gerçeklikler mensur ediyor.” niteleyerek konuştu.
Filistin Dışişleri Bakanı Maliki, arsıulusal camianın bu bir hale alın bütünlük bulunduğunu belirtti.
Maliki, Türkiye-İsrail yakınlaşmasının Filistin meselesine müspet ulama sağlayıp sağlamayacağına bağlı soruya da “Umarım. Türkiye, İsrail ile ilişkilerin baştan kurulmasının Filistin davasına araştırma görevlisi olabileceğini söylüyor.” cevabını verdi.
Türkiye’nin 2018’de İsrail ile ilişkilerini “İsrail’in Filistin halkına alın işlediği taksirat ve arsıulusal hukuku ihlal etmesi” dolayısıyla kestiğini belirterek 2018’den buyana göz boncuğu şeyin değişmediğini, durumun bire birlikte bitmeme ettiğini dile getirdi.
"Türkiye, Filistinlilerle bulunan ilişkisinden vazgeçmeyecek"
Maliki, “Mevlüt Çavuşoğlu, İsrail ile ilişkilerde rastgele birlikte baştan yapılanmanın Türkiye'nin Filistinlilerle birlikteliği pahasına olmaması icap ettiğini bana doğrulama etti. Buna inanıyorum. Çünkü Türkiye, Filistinlilerle bulunan ilişkisinden vazgeçmeyecek.” değerlendirmesini yaptı.
“Türkiye'nin nerede durduğunu rastgele birlikte devir biliyoruz.” diyen Maliki, İsrail’in Yahudi iskân yerlerinin yapımı ve Filistinlilerin haklarının ihlali üstüne duruşunu değiştirmeyeceğini söyledi.
Türkiye, İsrail ve Filistin yanlarını birlikte araya getirecek "rolü oynayabilir"
İsrail ile Filistin arasındaki arabuluculukta Türkiye'nin rolünün ne olabileceğine bağlı suali da Maliki, şöyleki yanıtladı:
“Türkiye birlikte gösteriş dingildemek istiyorsa, bu hakkıyla Türkiye'ye kalmış. Türkiye, Ukrayna ve Rusları Türk topraklarında birlikte araya getirerek diplomatik önderlik gösterdi. Türkiye aynısını İsrail ve Filistin düşüncesince de bakmak istiyorsa, bunu başarmasını umarız. Türkiye bunu gerçekleştirmek isteyebilir. Türkiye bizlere tarafları birlikte araya getirme niyetinde bulunduğunu söylemedi.”
Maliki, Filistinliler alegori rastgele birlikte devir arsıulusal birlikte sulh konferansını savunduklarını belirterek “Şimdi, bu arsıulusal sulh konferansının nerede yapılacağına ortalık değişmeyen verecek. Genellikle taraflar, rastgele birlikte iki yan düşüncesince de hakkıyla dostça bulunan birlikte iklim seçerler. Türkiye bu görevi oynayabilir.” dedi.
Geçen ramazan ayında Filistinlilerin Mescid-i Aksa’da perestiş etmelerine müsaade verilmemesi ve arkası sıra Gazze’ye meydana getirilen saldırılara da yer veren Maliki, bu ramazan da durumun kendini gene etmesinden korktuklarını anlatım etti.
Maliki, bu ramazanın ibadet, el birliği ve sulh kocaoğlan olmasını istediklerini, İsrail’den rastgele birlikte hız kullanmak istemediklerini söyledi.
Çavuşoğlu’nun ramazan başlangıcında hem Filistin’i bununla beraber İsrail’i görüşme edeceğini aktaran Maliki, “(Çavuşoğlu) Kudüs'ün hepsi düşüncesince tehlikesiz birlikte toprak olmasını gelmek düşüncesince elinden geleni yapacaktır.” niteleyerek konuştu.
"Gerçekten rastgele birlikte yan tutmaya dayanamayız"
Rusya-Ukrayna harbinde Filistin’in nötr kalmasına bağlı Maliki, “Neticede nehiy altındaki birlikte ülkeyiz. Gerçekten rastgele birlikte yan tutmaya dayanamayız.” değerlendirmesini yaptı.
Maliki, birlikte yan olmaları yerinde öbür tarafın desteğini kaybedebileceklerinin altını çizerek “Filistin halkını ve Filistin menfaatlerini destek olmak düşüncesince Ukrayna ile Rusya arasında, apayrı göz boncuğu iklim ortada göz boncuğu ihtilafta yan tutmamayı yeğleme ediyoruz.” dedi.
"Filistin'deki kişilerin acılarını görmezden geliyorlar"
Batılı devletlerin Ukrayna-Rusya mücadelesi ile İsrail-Filistin çatışmasını ele onama etme biçimlerinde “çifte standart” uyguladığını vurgulayan Maliki, şunları kaydetti:
“70 senedir hazırlamaya çalışıp da yapamadığımız şey, Ukrayna bahis konusu olduğunda 7 günde yapıldı. Uluslararası toplum, Ukrayna'yı ve Ukrayna'daki kişilerin acılarını müzaheret eylemek düşüncesince Ukrayna'nın peşinde durdu. Ama Filistin'deki kişilerin acılarını görmezden geliyorlar, Yemen'deki kişilerin acılarını görmezden geliyorlar, Lübnan'daki, Suriye'deki, Irak'taki, Libya'daki, Myanmar'daki yahut rastgele birlikte yerdeki kişilerin acılarını görmezden geliyorlar. Tüm dünyanın saygınlığının tadını boşaltmak istiyorsanız seçici olamazsınız, cihanşümul olmalısınız.”
Maliki, Kudüs'teki Amerika konsolosluğunun hâlâ açılmamış bulunmasına ilişkin, “Bize Kudüs'teki Amerikan Konsolosluğunu, Washington'daki misyonumuzu baştan açacaklarını söylediler. İsrail'e yerleşimleri ve inşaatların durdurması düşüncesince bası yapacaklarını söylediler. Bunların hiçbiri olmadı.” değerlendirmesini yaptı.
ABD’deki acemi yönetimin kendilerine “farklı olduklarına ilişikli yalan verdikleri için” beklentilerinin faziletkâr bulunduğunu kaydeden Maliki, "Amerikalıların laflarını namına getirmemelerinden ve bu meseleleri araştırmak ve bunları nite ortaya koyacaklarını hatırlamak düşüncesince beklenenden birlikte tomar devir ayırmamalarından çevre hüsrana uğradık.” niteleyerek konuştu.
