İstanbul
Birkaç senedir görülmeyen devasa artışlarla ham madde fiyatları, istihsal maliyetlerinin şişman çoğunluğunu oluşturduğundan, gıda, plastik, güçlü çelik, mızrap ve kemre kabil ham madde üreticisi kuruluşların finansmanı üstünde ehemmiyetli taraf yana ağırlık oluşturuyor
Dünya Bankası'nın haziran kocaoğlan tutanağına göre, Ham madde Fiyat Endeksi, taraf yana sene öncesine mucibince tahminî yüzdelik 18 henüz yüksek. Ham madde fiyatlarının, doğacak sene muvazeneli taraf yana seviyeye kavuşmadan önce, sabık yıla nazaran bu sene sayı farkı yüzdelik 10 henüz erdemli olması bekleniyor.
Ham madde de yaşanmış bulunan fiyat artışları sanayicinin üretimini yavaşlatması ve ürünlerde fiyat artışını yanı esna getirirken, tüketicinin de bu fiyat artışlarından aracısız kendisine etkilenmesine illet oluyor.
Plastik sektöründe ham madde kendisine geçer not Polivinil Klorid'in (PVC) titrem fiyatı sabık sene mayıs aylarında 700 dolar bandına denli gerilerken, 2.800 dolar seviyelerine denli yükseldi. Alçak Yoğunluk Polietilen'nin (AYPE) titrem fiyatı sabık sene mayısta 900 dolar seviyelerinde iken şu an 1.950 dolar seviyelerinde seyrediyor.
Yüksek Yoğunluk Polietilen'in (YYPE) titrem fiyatı sabık sene mayısta 700 dolar seviyelerinde iken şu anda 1.650 dolar seviyelerine ulaştı. Polipropilen'in (PP) titrem fiyatı ise sabık sene mayıs aylarında 800 dolar seviyelerinde iken 1.900 dolar seviyelerine denli yükseldi.
Çimento sektöründe 2016-2020'de petrokok tutarları yüzdelik 175, çarpıcılık tutarları yüzdelik 127, ithal kömür tutarları ise yüzdelik 125 artış gösterdi. Globalde, Çin’in polat üretimini azaltacağını duyurmasıyla güçlü cevheri tutarları titrem başına tahminî 150 dolar seviyesine geriledi. ÜFE verilerine mucibince 2016-2020 zamanında çimento fiyat endeksi çabucak yüzdelik 80 arttı.
Çimento üretiminin maliyetinde yüzdelik 10'luk taraf yana etkiye ehil bulunan ham madde fiyatlarında yaşanacak artışın piyasası erke girdileri denli etkilemeyeceği anlatım ediliyor. Ağustos ayında petrokok tutarları sabık yılın ağustos ayına mucibince yüzdelik 270 artış gösterirken, çarpıcılık ve ithal kömür tutarları sırayla yüzdelik 62 ve yüzdelik 197 artış gösterdi. Temmuz ayında domestik linyit sabık yılın ayrımsız ayına mucibince yüzdelik 43 yükseldi.
Çelik sektöründe ham madde kendisine geçer not hurdanın titrem fiyatı ise ilkgüz ayında, taraf yana geçmiş yılın ayrımsız ayına mucibince yüzdelik 46 yükselerek, 434 dolara ulaştı. Ancak navlun fiyatlarındaki yükseliş ile 505 dolar bulunan ağustos kocaoğlan hurdanın titrem fiyatının gene meri olması ve 2022 senesinde da hurdanın titrem fiyatının bu seviyelerde gerçekleşmesi öngörülüyor.
Cevherin titrem fiyatı ise sabık yılın ilkgüz ayında 150 dolar seviyesindeyken, ilkgüz kocaoğlan bakımından 110 dolar seviyesine geriledi. Ancak 2021 yılının haziran ayında en erdemli fiyatına ulaşarak, 219 dolara denli artmıştı.
"Ham madde fiyatlarındaki artışın anne sebebi talepteki şişman oynaklık ve geçerli kısıtlamalar"
Konuya dair kendisine AA muhabirinin sorularını cevaplayan IHS Markit Başekonomisti Timo Klein, küresel kurda hammadde fiyatlarında artışın anne sebebinin pandemi ile tetiklenen talepteki şişman oynaklık ve bunu arama dibine kabul buyurmak düşüncesince geçerli engellemeler bulunduğunu söyledi.
Klein, pandeminin aşırı koyu hissedildiği yıllarda konuşu aktivitedeki mecburi düşüşün, bastırılmış mahveden ve yatırımcı talebini ve extra harcamayı akçalanmış buyurmak düşüncesince mukteza likiditeyi yarattığını dile getirerek, "Bu gidişat tedarikçilerin, engellemeler kaldırıldıktan sonradan 2021'deki istem artışını karşılayabilmelerini zorladı." dedi.
Hammadde fiyatlarındaki artıştan en aşırı etkilenen bu piyasanın araba piyasası bulunduğunu aktaran Klein, "Çünkü otomobillerin elektronik donanımı düşüncesince nısıf iletkenlere müteveccih strüktürel kendisine küsurat ihtiyaç, coşku endüstrisindeki çiplere ve ev şube işleri düşüncesince geçer not elektronik beyin donanımına müteveccih küsurat taleple birleşti. Ancak metaller, ahşap ve kimyasallar kabil başka nice ham madde, karantinalar esnasında kaybedilen üretimi telafi ika çabaları zımnında erdemli istem görüyor." ifadelerini kullandı.
Klein, kaynaklar düşüncesince rakiplik fiyatlarının arttığını anlatım ederek, "Diğerlerinden henüz erdemli kar marjına ehil sektörler bu erdemli tutarları ödemeyi en güzel halde karşılayabiliyor. Üretimi açık açık tezyit kabiliyetleri kısıtlanmaya bitmeme edemeyen sektörler, iş modelleri bundan sonradan karlı bulunmadığı düşüncesince piyasada sıkılmaya bitmeme edecekler." açıklamasını yaptı.
Tedarik zinciri kesintileri ve buna dair fiyat baskılarının taraf yana gecede ortadan kalkmayacağını tamlayan Klein, "Muhtemelen 2022'nin başına denli taraf yana halde bitmeme edecek. Yüksek ham madde fiyatlarının istem üstündeki azaltıcı tesiri zımnında fiyat baskıları azda olsa azalacaktır. Bu baskıların etraflıca fasıl sürmesi nedeniyle, 2022'de henüz erdemli ecir artışına taraf yana hacim intişar mübrem görünüyor. Bu, bir çok aşırı ülkede enflasyonun çabucak 6 ay evvela kestirim edilenden henüz erdemli olabileceği ve bunun kararında ise henüz düzen bağı servet politikasına kere açacağı anlamına geliyor." değerlendirmesinde bulundu.
"2022 senesinde ham madde fiyatlarının aşamalı kendisine dun geleceğini öngörüyoruz"
PAGDER Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Gülsün, sabık yılın sonuç çeyreğinden bu yana plastik ham madde fiyatlarının iyice erdemli seyrettiğini belirterek, bu erdemli fiyat trendinin yaşanmasında proses süresince değişik gerekçelerin öne çıktığının altını çizdi.
Gülsün, ham madde fiyatlarının yükselmesinde evvela devirde plastik hammadde üreticilerinin zorlayıcı sebeplerle üretimlerini durdurması ve ya kısmasının can alıcı olduğunu, sonuç devirde ise navlun fiyatlarından kaynaklı etkinin henüz aşırı ehemmiyet kazandığını dile getirdi.
Söz konusu durumun plastik sektörüne hususi taraf yana gidişat olmadığına ayraç fail Gülsün, "Tüm dünyada mal tutarları yükselmiş durumda, Özellikle pandemiye dair kendisine evren ekonomisinde diyalekt performanslar arası farkların oluşuk olması da arz-talep dengesinin yakalanmasını zorlaştıran taraf yana aktif fiil kendisine önümüzde duruyor." dedi.
Gülsün, hammadde fiyatların önümüzdeki devirde seyri ile ilgilendiren stabil taraf yana öngörüde bulunmanın ağır bulunduğunu belirterek, "Bu gidişat çabucak plastik sektörünü değil, sektörümüzün boşluk girdi sağlamış olduğu 30’dan taraf yana tomar bu piyasanın de maliyetlerinde artışlara köken olmakta." niteleyerek konuştu.
Bu yılın sonuç çeyreğinde taşımalık sıkıntısının güçlenerek bitmeme edeceği ve buna dair kendisine navlun fiyatlarının artacağını vurgulayan Gülsün, "Bu gidişat ise türkiye kabil hammadde tedarikinde şişman miktarda ithalata yayımcı devletler açısından hammadde fiyatlarında kaba taraf yana düşüşün yaşanması ihtimalini azaltmaktadır." ifadelerini kullandı.
Gülsün, şita zamanında ise ABD’nin Meksika Körfezi alanında yaşanacak iklim koşullarının hammadde tutarları açısından belirtke durumunda olacağının altını çizerek, "Zira bu alanda toprak düzlük plastik ham madde üreticileri evren üretiminin ehemmiyetli taraf yana tarafını gerçekleştiriyor ve 2021 yılı başlangıcında bu alanda yaşanmış bulunan dargın iklim dalgası fiyatların artışında ehemmiyetli taraf yana hasiyet oluşturmuştu. Gelecek sene pandeminin tesirini azaltması ve öngörülmeyen dayanıklı huy olaylarının yaşanmaması biçiminde ise ham madde fiyatlarının aşamalı kendisine dun geleceğini öngörüyoruz." açıklamasını yaptı.
"Evergrande Group’ın namus borcu krizinin piyasaları etkilemesi, mızrap tutarları düşüncesince de belirsizliğe kere açtı"
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan da Türk polat dalının üretimde kullandığı hurda ve cevherinin dış alım yolu ile realizasyon edildiğini belirterek, ham madde fiyatlarında yaşanmış bulunan değişimin piyasası aracısız etkilediğini anlatım etti.
Aslan, pandemi zımnında sabık yılın ikinci çeyreğinde polat sektöründe ağır taraf yana daralma yaşandığını anımsatarak, "Özellikle şişman polat üreticileri bu süreçte üretimlerini daraltmak durumunda kaldı. Fakat dördüncü çeyrek bakımından istem gene art geldi fakat polat üretiminde geçer not ham madde fiyatlarında ise artış yaşandı. Öyle ki bu yılın hanuman ayına gelindiğinde hurda ve mücevher kabil gerçek likit polat istihsal girdilerinin tutarları taraf yana geçmiş yılın başlarındaki fiyatların az henüz dü katına yaklaştı." ifadelerini kullandı.
Dünyanın en şişman polat üreticisi Çin'de hükümetin polat sektörüne sabık sene henüz taraf yana tomar istihsal yapılmaması anlamında taraf yana emirde bulunduğunu anlatım fail Aslan, "Temmuz ayından bu yana Çin'deki polat üretiminde ağır taraf yana azalma yaşandı. Bu da mücevher fiyatlarında dun yönde taraf yana harekete köken oldu. Bununla beraberce Çinli taşınmazlar devi Evergrande Group’un namus borcu krizinin piyasaları etkilemesi, mızrap tutarları düşüncesince de belirsizliğe kere açtı." şeklinde konuştu.
Aslan, "Her ne denli mücevher fiyatlarında çelimsiz vadede azalma yaşansa da polat üretiminin ehemmiyetli taraf yana getirisi bulunan koklaşabilir kara elmas fiyatı ilkgüz ayında, sabık yılın ayrımsız ayına nazaran yüzdelik 268 artarak 116 dolardan, 427 dolara yükseldi." dedi.
Sektör kendisine esasi sıkıntılarının, polat istihsal maliyetlerimizi aracısız etkileyen çarpıcılık ve katıksız saf taş yağı lambası kabil girdilerin fiyatlarındaki artışlar bulunduğunu aktaran Aslan, "Üretim maliyetlerimizi aracısız etkileyen hurda ve mücevher kabil ham maddelerin yanı esna çarpıcılık ve katıksız gazdaki gelişimleri yakından izleme etmeye bitmeme edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
"Çimento üretiminde ham maddenin istihsal maliyetlerine tesiri yüzdelik 10 civarında"
TürkÇimento Başkanı Fatih Yücelik ise çimento sektöründe geçer not anne ham maddelerin kalker, pekmez toprağı ve kilden oluştuğunu belirterek, katkılı çimento üretiminde ise bu ham maddelere ek kendisine tras ve kireç taşı katıksız mineral katkıların kullanıldığını anlatım etti.
Yücelik, ham maddelerde sabık seneki hanuman başı adanmış fiyatlarında taraf yana başkalık olmadığını belirterek, ocaktan fabrikaya nakil maliyetlerindeki artışın yakıtta yaşanmış bulunan artışa dair bulunduğunu dile getirdi.
Alçıtaşı, güçlü cevheri, korindon ve mineral ulama kendisine geçer not başka sınai atılmış yahut taraf mahsulat ise domestik tedarikçilerden alındığını aktaran Yücelik, "Çimento üretiminde ham maddenin istihsal maliyetlerine tesiri yüzdelik 10 civarındadır. Dolayısıyla ham madde fiyatlarında yaşanacak artışın sektörümüzü erke girdileri denli etkilemesi muhtemel değildir. Çimento maliyetinin tahminî yüzdelik 80’ini döviz bazlı bulunan mahrukat ve çarpıcılık maliyetleri oluşturmaktadır." dedi.
Yücelik, bu piyasanın mahrukat tedarikinde ithalata bulunan bağımlılığının da iyice erdemli bulunduğunu aktararak, "Çimento piyasası asli mahrukat ihtiyacının yüzdelik 90’dan fazlasını petrokok ve ithal kömürden karşılanmaktadır. Üretimde koyu kendisine geçer not müstehase yakıtların hemen hemen tamamının ithal edilmektedir olup, dövize endekslidir. Tüm bu gelişmelere karşın sektör, çimento fiyatlarını maliyet artışının aşırı henüz altında taraf yana noktada destekleme fedakârlığını göstermiştir. Bu devirde çimento fiyatlarındaki artış, maliyet artışlarının aşırı henüz altında kalmıştır." ifadelerini kullandı.
