Istanbul
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın kere açmış bulunduğu bildirme tedariki endişeleriyle üstün dereceli seviyede kesirler dünya yağı fiyatlarına dirlik sağlam aşırı iklim seçenek arayışına girerken, bu durumun İran petrolüne müteveccih yaptırımların kaldırılarak baştan tüketicilere sunulması periyodunu hızlandıracağı ve fiyatlar üstünde stabilizatör ağırlık sağlayacağı öngörülüyor.
Küresel dünya yağı fiyatları, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrası Batı ülkelerinin Rusya'ya müteveccih yaptırımları ve Rusya'dan doğacak mümkün dirlik yaptırımların bildirme tedarikini sekteye uğratacağı endişeleriyle 120 dolara derece yükseldi.
Dünyanın en şişman dünya yağı üreticisi ve ihracatçısı ülkelerinden birisi bulunan Rusya'nın dünya yağı satışlarında fasıla ihtimali, halihazırda kırılgan vaziyetteki global piyasalarda bildirme endişelerini ivmelendirerek, yücelme eğilimindeki fiyatlarda sansasyon risklerini de baş başa getiriyor.
Piyasalar güzeşte yıldan beri bildirme daralması kıskacında
Küresel bildirme daralması, sonuç çağda can alıcı bulunan jeopolitik risklerin kere açmış bulunduğu endişelerin öncesinde de piyasalarda dengesizlik oluşturuyordu.
Kovid-19 salgınının can alıcı bulunduğu 2020'de bildirme kesintisine değerlendirmek mecburiyetinde kesirler yetiştirici ülkeler, alakanın yükselişe geçmiş bulunduğu 2021'de ise çıtırbom yatırımlar ve fen mesail zımnında ayrımsız süratte üretime geçemedi. Talepteki çelimli toparlanma karşısında çıtırbom kesirler dünya yağı arzı, global dünya yağı piyasalarında bildirme daralması endişelerine hastalık oldu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı dünya yağı üreticisi ülkelerden oluşan OPEC+ grubu da istihsal artışında gönülsüz kalınca, 2020 senesinde talepteki azalış zımnında kısaca 16 dolara gerileyici Brent petrolün varil fiyatı, 2021'de piyasalardaki bildirme daralması endişeleriyle 87 dolara derece yükseldi.
Fiyat dalgalanmalarına dirlik İran petrolü gündemde
Arz daralmasının değişik derinleştiği, dünya yağı fiyatlarının üstün dereceli seviyelerde yükseldiği bulunan piyasada, çoğunluğunu Batı ülkelerinin oluşturduğu şişman dünya yağı ithalatçısı devletler OPEC+ grubunun tepkisizliğine dirlik seçenek kaba dünya yağı kaynakları bulmada zorlanıyor.
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Rus gazına bağımlılığı dökmek düşüncesince AB ülkelerine natürel gazla etkin yalıtım santrallerinde dünya yağı engelleme birtakımı seçenek yakıtların kullanılmasını önermesi de bildirme istem makasının şimdi da genişlemesine kere açarak seçenek arayışına mücahede kazandırabilir.
Sektör uzmanları çeşidinden OPEC+ grubunun üretimi çoğaltması haricinde piyasalardaki arz-talep dengesini değiştirebilecek en çelimli seçeneğin İran ile yapılacak ortak çekirdeksel barışma bulunduğu değerlendiriliyor. Anlaşmayla beraberce Tahran'a muteber erke dış satım yaptırımının kalkmasına kere anahtar olmasıyla İran'dan doğacak bildirme artışının, bu sene arz-talep açığını ağız ağıza olmasa da ehemmiyetli seviyede azaltması bekleniyor.
İran çekirdeksel anlaşmasının mükemmel ve kusursuz yaşama geçirilmesine bağlı Avusturya'nın başkenti Viyana'da bitmeme fail müzakerelerdeki müspet gelişmeler sene sonuna derece günce arttırma 1 milyon varil yöreleri İran petrolünün şimdi tüketicilere bildirme edilebileceği beklentisini güçlendiriyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanının bugünkü İran ziyareti de piyasalarda, tarafların anlaşmaya andıran bulunduğu beklentisini güçlendiriyor.
Olası İran dünya yağı ihracatı artışı, OPEC+ ve ABD'den gelebilecek istihsal artışından şimdi etkili
İran petrolünün tüketicilere dönüşünün OPEC+ grubu ortamında rekabeti kızıştırması beklenirken, sonuç veriler Rus dünya yağı ihracatının yaptırımlarla dirlik karşıya kalması yerinde OPEC+ grubunun oluşacak bildirme açığını kapatacak derece çabuk istihsal yapamayacağını ortaya koyuyor.
IEA'nın sonuç dünya yağı tutanağına göre, günce 400 bin varillik istihsal artışı sonucuna karşın, OPEC+ grubunun dünya yağı üretimi hanuman ayında fen mesail ve öbür birtakımı sığa kısıtlamaları zımnında günce 280 bin varil seviyesinde kaldı.
Toplam istihsal açığı güzeşte senenin gene beri günce sayı farkı 800 bin varile vasıl grubun istihsal kapasitesi halihazırda maaş hedefin kısaca 900 bin varil altında seyrediyor.
Üye devletlerin rastgele ortak bildirme kesintisi yerinde kullanıma sunabileceği redif istihsal kapasitesi ise İran dış günce 5,1 milyon varil seviyesinde bulunuyor. Ancak sadece Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde bulunan 2,2 milyon varillik fiziksel kaba dünya yağı kapasitesi, acele ortak vaziyette kullanıma sunulabilir biçimde bekliyor.
Dünyanın en şişman dünya yağı üreticisi Amerika ise hala müstevli önceleri istihsal seviyelerine ulaşamadı. Amerika Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, 2019'da günce sayı farkı 12,3 milyon varil istihsal seviyesine eş ABD'nin güzeşte sene istihsal miktarı 11,2 milyon varil seviyesinde kaldı. ABD'nin üretiminin bu sene 12 milyon varil seviyesine çıkması bekleniyor.
IEA üyesi devletlerin bildirme tedarikinde yaşanabilecek sıkıntılara dirlik acele gidişat rezervlerinden 60 milyon varil petrolü kullanıma açılış sonucu ise uzmanlar tarafından, çelimsiz vadede eder artışlarını sınırlayan ancak bildirme cephesindeki tesiri iare olabilecek ortak etap kendisine görülüyor.
Tüm bunlar dikkate alındığında, İran petrolünün global dünya yağı piyasalarına tesirinin Suudi Arabistan ve ya ABD'den doğacak üretimlerinden şimdi çelimli olabileceği değerlendiriliyor.
İran tüketicilere devir düşüncesince hazırlanıyor
OPEC verilerine göre, zamanında grubun en şişman üreticilerinden bulunan İran, güzeşte sene günce sayı farkı 2,4 milyon varil dünya yağı üretimiyle beşinci kâmil arazi aldı. Bu üretimin tamamına yakını yaptırımlar zımnında ihraç yapılmak hesabına iç tüketimde kullanıldı.
IEA'ya göre, ocakta günce kaba dünya yağı üretimi 2,5 milyon varile vasıl İran'ın, dünya yağı ihracatı ise 800 bin varil seviyesindeydi. Ancak yaptırımlar kaldırıldığında, dünya yağı altyapısında gerçekleştirdiği hazırlıklarla, üretiminde çabuk ortak artma sağlaması muhtemel İran'ın, sene sonuna derece günce 1,3 milyon artışla 3,8 milyon varillik sürdürülebilir ortak bildirme kapasitesini yakalayabileceği öngörülüyor. Ayrıca, ülkenin tankerlerde depolanan kısaca 80 milyon varillik petrolünün de oldukça çabuk ortak biçimde tüketicilere sürüleceği kestirim ediliyor.
İran yanındaki bu hareketlilikte, Viyana'da bitmeme fail çekirdeksel müzakerelerde tarafların ortak anlaşmaya andıran bulunduğu haberlerinin can alıcı bulunduğu anlatım ediliyor.
Ülkenin üç yıldan fazladır bağan istihsal karşılayıcı sahalarda baskı artışı bildirmek düşüncesince biraz taban gereksinimi olabileceği düşünülse de İran Petrol Bakanı Cevad Uci perşembe haset İran Enerji Haber Ajansına icra ettiği açıklamada, ülkesinin dünya yağı üretimini en çelimsiz müddette artırmaya amade bulunduğunu söyledi.
İran Petrol Bakanlığının istatistiklerine göre, Amerika ortak tane cepheli kendisine anlaşmadan ayrılmadan evvel Nisan 2018'de günce 3,8 milyon varil kaba dünya yağı ve kondensat üretimi karşılayıcı İran, bu miktarın 2,8 milyon varilini ihraç ediyordu. Yaptırımların uygulanmış bulunduğu bu süreçte dünya yağı üretimi günce 2 milyon varil seviyesinde kesirler İran'ın ihracatı da günce sayı farkı 500 bin varile derece gerilemişti.
