İstanbul
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ödemeler dengesine bağlı istatistikleri açıkladı.
Buna gereğince akan işlemler hesabı eylülde 1 bilyon 652 milyon dolar çok verirken, 12 maaş akan belirtik 18 bilyon 444 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Cari işlemler hesabı sabık senenin ayrımsız zamanında 2 bilyon 335 milyon dolar belirtik vermişti.
AA Finans'ın gerçekleştirdiği ankete dahil bulunan ekonomistler, akan işlemler hesabının eylülde 1 bilyon 420 milyon dolar çok vermesini bekliyordu.
Analistler, ilkin erke ve mal fiyatlarındaki yükselişe karşın ödemeler dengesinde risklerin aşağılık yönde olmayı sürdürdüğünü söyledi.
AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi, ödemeler dengesinde eylülde gözlenen iyileşmede, aut tecim açığının azalmasına ek kendisine gezim ile transport gelirlerinin yükselişini sürdürmesinin anne aktif fiil bulunduğunu bildirdi.
Dış tecim açığının eylülde salname bazda yüzdelik 47,6 azaldığını hatırlatan Bürümkcekçi, "Buna ek olarak, hizmetler dengesi içre gezim gelirlerinin 3 bilyon 176 milyon dolara yükselmesine yanıt gezim giderlerinin 193 milyon dolar ile sınırlanmış kalmasıyla gezim kupkuru gelirleri sabık yıla gereğince 1,4 bilyon dolar arttı." ifadelerini kullandı.
Bürümcekçi, bavul ticaretinin sabık yıla gereğince yüzdelik 71, transport gelirlerinde de yüzdelik 55,3 yükseldiğini aktararak, böylece, hizmetler dengesinde salname artışın 1,9 bilyon dolar bulunduğunu kaydetti.
Ekim kocaoğlan gümrük aut tecim kılavuz kaptan verilerinin sabık senenin 900 milyon dolar altında aut açığa ayraç ettiğine dikkati çekici Bürümcekçi, gezim ve transport gelirlerinde gözlenen toparlanma sebebiyle salname akan açıkta düşüşün bitmeme edeceğini düşündüğünü tabir etti.
Bürümcekçi, eylülde polis açıktaki iyileşmeye ek olarak, akan dengenin bel kemiği isteği açısından izleme edilen erke dışı akan dengenin 13,3 bilyon dolar çok verdiğini, erke ve giranbaha dışı (çekirdek) akan dengenin ise 22,0 bilyon dolar fazlaya yükseldiğini belirtti.
Türkiye ekonomisinin çelimli çoğalma dönemlerinde polis ve atom çekirdeği açıkta belirtik çoğalma isteği görülmesinin katıksız bulunduğunu sonsuz vurguladıklarına yer veren Bürümcekçi, acemi yüz koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası bu etkilerin elan karmaşıklaştığını ve elan kalın taraf değişim işlemi gösterdiğini kaydetti.
"Ekim aut tecim sayılarındaki tedenni ödemeler dengesi düşüncesince olumlu"
Bürümcekçi, finansman tarafında, akan çok verilmesine ek kendisine kupkuru yazık eksik girişinin gine erdemli olması ve finansman kalemlerinin belirtik girişe ayraç etmesi ile resmi rezervlerde 5,6 bilyon dolarlık elan çoğalma gözlendiğine dikkati çekti.
Eylül ayında portföy kanalında 1,2 bilyon dolar ile iki canlı girişin bitmeme ettiğini tabir fail Bürümcekçi, bunun anne sebebinin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın eurobond ihracı ile 2,25 bilyon dolar borçlanması bulunduğunu belirtti.
Bürümcekçi, kupkuru hata-noksan kaleminin 1 bilyon 750 milyon dolarlık girişe oyunluk bulunduğunu aktararak, "Bu sene kupkuru hata-noksan kaleminde toplanmış antre ise 13,5 bilyon dolara ulaştı. Bütün bu gelişmeler kararında TCMB döviz rezervlerinde 5,6 bilyon dolarlık çoğalma gözlendi. Rezervlerde akıbet 12 maaş değiş ise 43,6 bilyon dolar artışa yükseldi." ifadelerini kullandı.
İthalat ve müstesna satım düşüncesince ehemmiyetli birlikte kılavuz kaptan belirtke bulunan Gümrük Bakanlığı verilerinin, ekimde aut tecim açığında sabık yıla gereğince azalma olacağını gösterdiğine yer veren Bürümcekçi, "Ekim ayında müstesna satım 20,8 bilyon dolar ve müstesna alım 22,3 bilyon dolar düzeyinde oluşmuş. Böylece, aut tecim açığı 1,46 bilyon dolar düzeyinde gerçekleşmiş. Bu ise, aut tecim açığının salname kendisine azalma göstereceği (Ekim 2020'de 2,4 bilyon dolar açık) anlamına geliyor." değerlendirmesinde bulundu.
"Cari belirtik tahminleri üstündeki riskler aşağılık yönlü"
Bürümcekçi, akan belirtik tahminlerine bağlı risklerin aşağılık yönde bitmeme ettiğini kaydederek, erke ve mal ithalatında bedel tesiri kaynaklı artışı, giranbaha ithalatındaki azalma ve gezim kupkuru gelirlerindeki toparlanmanın telafi edebileceğini bildirdi.
Emtia fiyatlarındaki genele yayılan artışın akan balans üstündeki aksi yansımalarının gözlenmeye bitmeme edildiğine yer veren Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Ekim ayında salname 16-17 bilyon dolar aralığına gerilemesini beklediğimiz akan açığın ahir dönemdeki seyri açısından asal belirleyici iç istem ve iktisadi etkinlik olacak kabil görünmektedir. Son Orta Vadeli Plan'da (OVP) yılsonu akan belirtik beklentisi 21 bilyon dolar açıklanırken, ortalık anketlerinde, 2021 yılı akan dengesi düşüncesince medyan bedel 17 bilyon dolar belirtik ve asgari ile azami belirtik tahminleri sırasıyla 12,5 ve 22,0 bilyon dolar olmuştu. Bu tahminler üstündeki riskler aşağılık yönde bitmeme etmektedir."
"Turizmin yardımı 2019 yılına yaklaştı"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da, beklentilerinin üstünde birlikte dönemsel akan çok verildiğini gözlemlediklerini kaydederek, giranbaha ithalatında akıbet beş altı aydır ağır güçsüz birlikte tempo görüldüğünü ve eylülde ortalamaların da altında kaldığını tabir etti.
Hizmet ticareti dengesinin, birlikte sene esbak 1,75 bilyon dolara nazaran 3,67 bilyon dolar çok vererek, Türkiye'nin aut dengelerinin iyileştirilmesinde gezim ve öbür hizmetlerin rolünü vurguladığını tamlayan Erkan, "Kültür ve Turizm Bakanlığı çeşidinden piyasaya sürülen verilere göre, Eylül ayında ecnebi gezmen gelişleri salname bazda kısaca yüzdelik 60 artarak 3,51 milyona ulaştı. Turizmin bu seneki yardımı sebebi ile 2019 seviyelerine yakınlaşan birlikte fon içre olması akan çok verilmesinde ehemmiyetli birlikte aktif fiil oldu" değerlendirmesinde bulundu.
Erkan, bahis konusu etkenlerin ekimde de akan dengeye müspet ulama yapacağını ve dönemsel kendisine 1,8 ila 2 bilyon dolar yöresinde birlikte çok verilebileceğini düşündüklerini tabir ederek, "TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu sabık ay icra ettiği açıklamada, Türkiye'nin 2021 akan açığının 15 milyar-17 bilyon dolar kendisine kestirim edildiğini söylemişti. Söz konusu öngörünün ve yönlendirmenin tutabileceğini düşünmekle beraber, kılıç de sene sonu salname akan belirtik beklentimizi 14 bilyon dolar seviyesine düzeltilmiş ettik." ifadelerini kullandı.
