İslamabad
Pakistan’ın Dera Adem Heil şehri, 150 yıldan fazladır dünyanın bu alanında gayrikanuni silah endüstrisinin merkezi yerine nitelendiriliyor.
Başkent İslamabad’a 200 kilometre uzaklıkta mevcut Dera Adem Heil'de 150 yılı fazla süredir evlerde, sokaklarda ve bodrum katlarında gayrikanuni silah üretiliyor ve satılıyor.
Dera çarşısının müşterek kökeninden öteki başına sağlı sollu yüzlerce silah dükkanı caddeye konumlanmış vaziyette.
Bu dükkanlarda, av ve acı menşur tüfekleri, hudayinabit silahlar, tabancalar ve roketatarlar bilmek mümkün.
Çarşıda gezerken silah dükkanlarının çapraz dizilmesi ve silah işaretlerinin duvarlara resmedilmesi hücre çarparken, mamul eroin ve barut kokusu da havayı kaplıyor.
25 binin üstünde silah ustası
Şehir sakinlerinin en ehemmiyetli anlaşma deposu silah istihsal etmek ve satmak. Bölge, Güney Asya’nın en ehemmiyetli gayrikanuni silah ticareti merkezlerinden birisi yerine biliniyor.
Gerek Afganistan'da yaşanmış olan işgaller icap Pakistan yasalarının 2018'e denli bu alanda makbul olmayışı şehirdeki silah ticaretinin büyümesinde ehemmiyetli gösteriş oynadı.
Peşaver’e müşterek vakit uzaklıktaki ülke 100 binin üstünde nüfusa eş ve ülke 2 binin üstünde silah dükkanına ev sahipliği yapıyor.
Dağların çevirilmiş bulunduğu Dera Adem Heil'de yüzlerce irili ufaklı işlik ve fabrikada etkin 25 binin üstünde de silah ustası bulunuyor.
Silahlar telefondan ucuz
Ölümcül silahların replikalarının satılmış bulunduğu şehirde, satıcılar mevrut öğrenci uyarınca silah üretiyor.
Aylık silah üretimi miktarı satıcıdan satıcıya fark gösteriyor. Bu kimisi yerlerde 50-60 kimisi yerlerde ise 1000'e denli çıkabiliyor.
Replika tabancaların fiyatı 10 bin Pakistan rupisinden (790 lira) başlıyor ve alıcının isteklerine uyarınca eder beş altı 1000 dolara çıkabiliyor.
Yine replika tüfekler averaj 30 bin Pakistan rupisinden başlıyor (2 bin 357 lira) ve fiyatlar silahların özelliklerine uyarınca katlanıyor.
Şehirde en baş döndürücü satılan silahlar ortada AK-47 yaya tüfeği replikaları ve orijinalleri bulunuyor. Bu tüfeğin replikalarının tutarları averaj 20 bin Pakistan rupisinden (1571 lira) başlıyor.
Öte taraftan silah dükkanlarında Türk inşası tabancaların da replikaları satılıyor.
Şehirde imal edilen silahlar zeki telefonlardan şimdi ucuza sektöre sürülüyor.
Silah atölyeleri
Silahlar, Dera çarşısının gelişigüzel dü bölümüne yayılan dükkanlarda sergileniyor.
Bu dükkanların elden gerisinde ise silah atölyeleri bulunuyor. Burada müşterek silahın yeniden sona inşası ustalar kabilinden gerçekleştiriliyor.
Bir usta, replika müşterek tabancayı averaj 3 günde üretebiliyor. Tüfeklerin inşası ise 5-6 haset buluyor.
Silah üretimi nice atölyede makinelerden fazla anadan görme yöntemlerle yapılıyor.
Çarşıda silahların birlikte askeri donatı bilmek da mümkün. Mermiler, redif şarjörler, askeri yelekler, dürbünler ve baş döndürücü sayıda takım raflarda görülebiliyor.
Silahların gövdesi, şarjörlerin yapımı, tutak üretimleri, pentür ve el işi faaliyetleri değişik atölyelerde gerçekleştiriliyor.
5 liraya mermi
İsminin açıklanmasını istemeyen müşterek silah ustası, AK-47 yaya tüfeği mermilerini 60 Pakistan rupisine (yaklaşık 5 lira) sattığını, günde 2 bin 500, ayda ise 60 binin üstünde kurşun ürettiğini söyledi.
Burada yaşayanlardan Muhammed Aves, silah üretiminin kazalı müşterek iş olduğunu, baş döndürücü sayıda fâni kazanın gerçekleştiğini söyledi.
Aves, ilkin kurşun imalinde barutun kullanımından meydana gelen patlamaların yaşandığını, ara esna ısıdam iklim yardımıyla patlayan barutların fâni kazalara sefer açtığını belirtti.
Dera Adem Heil’in iri müşterek silah sanayisine eş bulunduğunu anlatım fail Aves, halkın en ehemmiyetli anlaşma kaynağının silah ticareti bulunduğunu kaydetti.
Silahlar çarşının yanı başlangıcında sınav ediliyor
Çarşıda gezerken, elden art sokaklarda inşası sonlanmış ve tecrübe etmek neredeyse ateşlenen silahların seslerini işitmek mümkün.
Bu sınama atışları eş yahut yersiz kulübelere yapılıyor. Çarşının elden yanı başlangıcında meydana gelen bu atışlar ehemmiyetli müşterek riziko oluşturuyor.
Bölge sakinleri, bu biçimde ölen yahut vurulan baş döndürücü sayıda ad bulunduğunu aktarıyor.
Atölyelerde dallar da çalışıyor
Silah atölyelerinde dallar da çalışıyor. Bu evlatların çoğu, silah tüccarlarının yakınlarından oluşuyor. Böylelikle bu dizge müşterek ahir nesle muktebes oluyor.
Elektrik kesintilerinin baş döndürücü kalın yaşandığı kentte satıcıların bir fazla fazla gün enerjisi panelleri yahut jeneratörlere sahip. Bu sayede işlerinin sekteye uğramasına bariyer oluyorlar.
FATA etkisi
Federal Olarak Yönetilen Aşiretler Bölgesi (FATA), 2018’e denli Pakistan yasalarının haricinde özlük kendini hile fail boz müşterek yapıdaydı.
FATA, Hayber Pahtunhva eyaletine bağlanmadan önce, İngiliz sömürge döneminden küsurat 150 salname FATA Suçlar Düzenlemesi (FCR), aşiretlerin özlük kanunları ve İslamabad'dan tayin edilen semt valisinin kararlarıyla hile ediliyordu.
150 yılı fazla süredir Dera Adem Heil’deki silah üretimi ve satışına müteveccih ameliyat varlığını FATA çatısı altında sürdürdü.
Dera Adem Heil, gelişigüzel ne denli Hayber Pahtunhva eyaletine bağlansa da kabilelerin 100 yılı fazla süredir tradisyon yerine bitmeme ettirdiği silah üretimi ve satımına müteveccih faaliyetlerin yasaklanması mükemmel anlamıyla beklenen olmadı.
Öte taraftan Pakistan'ın, bu alanı kanuncu yerine iri müşterek silah üretimi merkezine tahvil planları 2013’ten beri gündemde. Ancak semt halkının bu düşünceye ısıdam bakmadığı belirtiliyor. Bu nedenle bu adım dair hâlâ müşterek noktaya varılamadı.
Bölgedeki silah tüccarlarının bir fazla fazla yüzyıllardır orada canlı Afridi kabilesine mensup. Bu gidişat da silah tüccarlarının hükümet politikalarına gönül rahatlığı yegâne ünlü cereyan etmelerini kolaylaştırıyor.
Gelenek yerine silah üretmek
İsminin paylaşılmasını istemeyen müşterek silah tüccarı, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, 2018'den geçmiş gelişigüzel muhtelif silahı ferah ferah ürettiklerini fakat Hayber Pahtunhva eyaletine bağlandıktan sonradan işlerin eskisi kabilinden olmadığını anlattı.
Silah tüccarı, şimdilik devletin kendilerine geniş makineli tüfek tüfek tüfekler, av tüfekleri ve tabancaların üretimi düşüncesince müsaade verdiğini fakat ağırbaşlı makineli tüfek tüfek silahların ve roketatarların üretiminin haram bulunduğunu söyledi.
Ağır makineli tüfek tüfek silahları üretenlerin delik cezasıyla gönül rahatlığı karşıya kaldığını vurgulayan silah tüccarı, "Hem ağırbaşlı makineli tüfek tüfek silahlar bununla beraber roketatarlar bundan böyle sezdirmeden üretiliyor." dedi.
Silah tüccarı, şu an düşüncesince müşterek intikal devrinde olduklarını, hükümetin yegâne seferde bu geleneği ortadan kaldıramayacağını anlatım etti.
Yaptıkları işi silah atıp satmanın ötesinde değerlendiren silah tüccarı, "Bu, ticaretin ötesinde müşterek kavrama eş bizim için. Bu bizim geleneğimiz." diyerek konuştu.
Silahlar, dünya içi ve dünya dışına gönderilebiliyor
Bu silahlar ülkenin muhtelif eyaletlerine istem dahilinde gönderilebiliyor. Özellikle kabile büyükleri, topluluklarının güvenlikleri neredeyse silah satın bölgelerin başlangıcında geliyor. Bunun haricinde av ve özlük güvenliklerini bildirmek düşüncesince silah alanlar da mevcut.
Silahların üretimi gayrikanuni bulunduğu düşüncesince sevkiyatı da gene bu kapsamda değerlendiriliyor.
Lisansı sıfır silahlar suçlular düşüncesince cazip
Ulusal basındaki haberlere göre, silahların lisanslarının olmaması ilkin suçlulara alımlı gelirken, çoluk çocuk de fiyatların ehven olması zımnında silah alımına dönük durumda.
Lahor’da akıbet senelerde oluşturulan baş döndürücü sayıda silah dükkanı vasıtasıyla Dera Adem Heil'den mevrut silahlar sektöre sürüldü.
Yine bu dükkanların gerçek sıfır silah lisansı vermesi de silah alımını yaygınlaştırdı. Bu silahlarla yakalanan şahıslar ise yasadaki boşluklar yardımıyla kefaletle başıboş bırakılıyor.
Turistler kabilinden görüşme ediliyor
Dera Adem Heil'deki gayrikanuni silah ticareti faaliyetleri şehre baş döndürücü sayıda evcil ve ecnebi turistin de gelmesine sefer açmış durumda.
Son senelerde YouTube'da yolculuk videoları paylaşan maceraperestleri de kentin sokaklarında değerlendirmek mümkün.
