İslamabad
Eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) 1979'da ve ABD'nin de 2001'de Afganistan'ı işgali, bu ülkede yaşanmış bulunan çatışmaların, sadece yanı başındaki Pakistan'a ve sınırdaki Kuzey Veziristan'a da taşınmasını direkt tetikledi. ABD'nin Afganistan'ı işgaliyle bu ülkedeki irili ufaklı örgütler de Pakistan'da yıldırı faaliyetleri yürütmeye başladı.
On senelerdir çatışmalardan muzdarip Kuzey Veziristan'daki hanımlar da bire müşterek ayrıntılar üzere bu çatışmaların en aşırı etkilediği kesimi oluşturdu.
2005-2008 ortada yıldırı örgütlerinin yüzdelik 62'sini arama etmiş olduğu Kuzey Veziristan'da, Pakistan'ın başlatmış olduğu operasyonlarla düzenlilik kontrolü ehemmiyetli seviyede sağlandı.
Bölgedeki yetkililer, AA muhabirine, 5 milyon sözü geçen Kuzey Veziristan'da okuma yazma oranının baylarda yüzdelik 30,9, hanımlarda ise yüzdelik 6 bulunduğunu belirtti.
Okuma yazma oranındaki düşüşün nedeni bölgedeki yıldırı faaliyetleri oldu
Kuzey Veziristan'da canlı tahminî 2,5 milyon hanımdan 150 bini okuma yazma biliyor. Bölgedeki bayanların okuma yazma oranı 2016'da yüzdelik 1 namına kaydedildi.
İnternet üstünden sayım bilimi verileri sunan "Statista" şirketinin verilerine göre, Pakistan genelinde 2006'da yüzdelik 39,6 bulunan bayanların okuma yazma oranı, 2020'de yüzdelik 47'ye yükseldi. Ülke genelinde adamların okuma yazma oranı ise 2020'de yüzdelik 70 namına belirleme edildi. Ülkenin arka kalanıyla karşılaştırıldığında Kuzey Veziristan'da kadın ve baylarda bu oran enikonu düşük.
Yetkililer, bu durumun en şişman nedeninin "bölgede yaşanmış bulunan yıldırı faaliyetleri" olduğuna ayraç ediyor.
Kız evlatlarının okullara yük bulunmasına teşvik
Pakistan, 2016'da düzenlilik vaziyetini arama dibine aldıktan sonradan Kuzey Veziristan'a eğitim, afiyet ve muhtelif enfrastrüktür yatırımları yaptı.
Yetkililer, akıbet zamanlarda 191 okulun yenilendiğini, 27 acemi okulun yapıldığı bilgisini paylaşarak kız evlatlarının öğrenime heveslendirme edildiğini vurguladı.
Bölge halkı, meslek sayılarının ehliyetli olmadığını ve vatandaşların kişi olanaklarıyla çocuklarını okutmaya çalıştığını belirtiyor.
Kuzey Veziristan'daki yukarı düzem büyüklük yetkilisi Şahid Ali Han, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, 2001-2014 arasını "tam müşterek hukuksuzluk dönemi" namına nitelendirerek başlatılan operasyonlarla bölgenin sakıncasız bir duruma getirildiğini ve hepsi büyüklük müesseselerinin çalıştığını belirtti.
Han, hem eş bununla birlikte hanımlarda okuma yazma oranlarının bağan kalmasının sebebini alanda yaşanmış bulunan teröre bağlayarak 2016'dan sonradan durumun normale dönmesiyle bu oranlarda da artım kaydedildiğini vurguladı.
Kızlar düşüncesince okulların bulunduğunu aktaran Han, okula yük kampanyaları düzenlediklerini ve bu sayede bayanların okuma yazma oranının yüzdelik 1'den yüzdelik 6'ya çıktığını anlatım etti.
Han, kız öğrencilerin sayısının arttığına ayraç ederek ailelerin de çocuklarını okula göndermekte arzulu olduklarını kaydetti.
Nüfusun 0-30 gözyaşı arasını oluşturanların oranının yüzdelik 57 olduğuna dikkati çekici Han, aylak gençlerin en ehemmiyetli dava bulunduğunu söyledi.
Okul sayısı ehliyetli değil vurgusu
Bölge sakinlerinden Vezir kabilesine mensup Malik Feridullah, Kuzey Veziristan'da henüz geçmiş yaşanmış bulunan çatışmalara ayraç ederek dükkanlar ve pazarların mestur kaldığını ve bunun her insana ziyanı bulunduğunu söyledi.
Feridullah, Kuzey Veziristan'ın çatışmalardan aşırı dokunca gördüğüne ayraç ederek düzenlilik durumunun yüzdelik 90 düzeldiğini kaydetti.
Eğitim ve afiyet dalında ağır aksiyon bulunmadığı değerlendirmesinde mevcut Feridullah, "Hastane yok, meslek yok. Herkes kişi olanaklarıyla çocuklarını okutmaya çalışıyor. Kız evlatları düşüncesince edep bilimi bilimi bildirmek istiyoruz. Ancak meslek düzeni yok." diyerek konuştu.
Davar kabilesinden Malik Ekber Han ise güvenliğin eski devre gereğince henüz dobra bulunduğunu dile getirerek "Şu anda (terör) sonlanmış oldu sayılır. Bizler eğitimsizlikten ötürü arka kaldık. Kız yahut eş ayırt etmez edep bilimi bilimi artmalı." dedi.
Bölge sakinlerinden Eşrefullah Han da kalkınmayla ilişik sorunlara ayraç ederek hastanelerin çalıştığını fakat ekipmanın ehliyetsiz bulunduğunu söyledi.
Kuzey Veziristan'da en ehemmiyetli probleminin kız evlatlarının eğitimi bulunduğunu vurgulayan Eşrefullah Han, evlerde ve ailelerde yaşanmış bulunan problemleri gündeme getirmeleri açısından bölgedeki hanımlara müteveccih edep bilimi bilimi faaliyetlerinin aşırı ehemmiyetli bulunduğunu kaydetti.
