Washington
Avrupa'nın "tahıl ambarı" yerine aşina Ukrayna'nın Rusya tarafından saldırıya uğraması, buğday fiyatlarını 14 senenin en erdemli seviyesine çıkarırken, ekmek, makarna ve bisküvi üzere mamüllerin fiyatını çoğaltması bekleniyor.
Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesiyle zirai emtia fiyatlarındaki yükseliş ivme kazanırken, kalan fiyatlar global besin enflasyonu düşüncesince fevk taraflı riziko oluşturuyor.
Dünya buğday ihracatında önemli yan yana role cemaat Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim, buğday arzının aksi etkilenebileceğine, fiyatlardaki fevk taraflı baskının sürebileceğine ve bu devletlerin buğday ihracatının tevakkuf noktasına gelebileceğine müteallik endişeleri artıyor.
Azak Denizi ve Karadeniz'deki nice limanın bağlı olması, sigorta yapılamaması, taşımalık maliyetlerinin erdemli olması ve birtakım gemilerin harp sahasına müteveccih rotaları kullanmayı yeğleme etmemesi problemi henüz da ağırlaştırıyor.
Buğdayın fiyatı zamanı seviyelere ulaşırken, ayçiçek antagonist ve soya fasulyesi fasulyesi fasulyesinde de yokluk riskinin bulunmuş yer aldığı belirtiliyor.
Gübre tutarları ise artmaya bitmeme ederken, yaşanmış bulunan sonuç gelişmeler ekincilik piyasasının gerçek tedarikçi devletler bulunan Rusya ve Ukrayna'ya ne derece basıcı bulunduğunu gösteriyor.
14 senenin zirvesindeki buğday fiyatlarının ekmeğin maliyetini çoğaltması bekleniyor
Batılı devletlerin Rusya'ya müteveccih kaba konuşu yaptırımlarına karşın Ukrayna'da harp bitmeme ederken, global arza bağlı endişelerin artmasıyla buğday fiyatlarının 14 senenin zirvesine eriştiği dikkati çekiyor.
Chicago Borsasında (CBOT) buğday tutarları ölçek başına 4 Mart'ta 12,09 dolarla 2008'den buyana en erdemli seviyesini gördü. Böylece en asliye besin maddelerinden bir tanesi bulunan buğday tutarları hafta süresince yüzdelik 40'tan yan yana tomar çoğalma gösterdi.
Uzmanlar, gücük ay ve mart 2008'deki endamsız devamlı artışlar dışında, buğdayın çağcıl tarihte ahit yer aldığı için henüz fiyatlı olmadığını belirtiyor. Buğday fiyatının nerede şahika yapacağını kestirim buyurmak zorlaşırken, 2008'de kaydedilen 13,17 dolarlık zirveyi geçmesinin aşırı DOĞRU olduğuna değişmez gözüyle bakılıyor.
Bu yükselişin halihazırda erdemli seyreden global besin fiyatlarını henüz da aksi etkilemesi öngörülürken, un ve oyun üretiminde geçer buğday fiyatlarındaki artışın ekmek, makarna ve bisküvi üzere mamüllerin fiyatını da çoğaltması bekleniyor.
- Ukrayna ve Rusya evren pazarının ehemmiyetli buğday üreticileri
Yaklaşık yüzdelik 70'i doğurgan topraklarla ciltli bulunan Ukrayna'nın 32 milyon hektarlık ekilebilir araziye cemaat yer aldığı belirtiliyor. Bu nicelik tamamı Avrupa Birliği'ndeki (AB) ekilebilir arazinin 3'te 1'ine istikbal ediyor.
Son 20 yılda Ukrayna tarımı yükseliş yaşarken, ahit ülkenin dünyanın en iri 10 hububat ihracatçısından bir tanesi yer aldığı kaydediliyor.
Rusya ve Ukrayna, evren buğdayının tahminî yüzdelik 14'ünü üretiyor ve bu nicelik global buğday ihracatının az henüz 3'te 1'ini oluşturuyor.
İki ülkenin global buğday ihracatındaki toplanmış paylarının 2019'da yüzdelik 25 düzeyinde yer aldığı kayıtlarda arazi alıyor.
Dünyanın en iri buğday ihracatçısı Rusya'nın 2019'da global buğday ihracatındaki oranı tahminî yüzdelik 18 düzeyinde bulunuyor. Yüzyıllardır ehemmiyetli yan yana buğday üreticisi konumunda bulunan ve Avrupa'nın "ekmek sepeti" yerine da isimlendirilen Ukrayna ise dünyanın en iri 5'inci buğday ihracatçısı yerine ön plana çıkıyor.
Buğday fiyatlarındaki çoğalma et ürünlerinin fiyatlarını da yıldırma ediyor
Rusya-Ukrayna savaşıyla himmet ele geçiren buğday fiyatlarındaki artışın başta Asya ve Afrika'da buğday ithal fail devletler düşüncesince maliyeti artıracağı ve sonuçlarının ağırbaşlı olabileceği kestirim ediliyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, 2020'de Lübnan'da tüketilen tamamı buğdayın tahminî yüzdelik 50'si, Yemen'de yüzdelik 22'si ve Libya'da yüzdelik 43'ü Ukrayna'dan ithal ediliyor.
Savaşın etkisiyle erke fiyatlarındaki yükseliş, basma fiyatlarındaki artışla beraberce besin fiyatlarındaki yükselişi destekliyor.
Çatışmaların etkisiyle bozma edilen metodlar üzere ulaşımda yaşanmış bulunan zorlukların ve eksilen üretimin, ihtimalli yan yana "buğday kıtlığı" endişesini de yanı sıra getirmesi bekleniyor.
Uzmanlar, global buğday arzının yüzdelik 35'inin efsanevi yemi düşüncesince kullanıldığına ayraç ederken, bu vaziyetten et ve öteki hayvanca mamüllerin fiyatlarının da dokunca görebileceğine dikkati çekiyor.
Halihazırda erke kriziyle uğraş fail AB'nin savaşla beraberce besin arzında başağrısı yaşaması beklemezken, fiyatların artmasına değişmez gözüyle bakılıyor.
"Fiyatlardaki yükselişin sonu görünmüyor"
Commerzbank Kıdemli Emtia Analisti Carsten Fritsch, buğday fiyatının hafta gene buyana tahminî yüzdelik 40 arttığını belirtti.
Fritsch, "Yükselişin sonu görünmüyor zira evren buğday ihracatının yüzdelik 30'u Ukrayna'daki harp dolayısıyla global pazarda kesildi." değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna'nın hafta başlangıcında Karadeniz limanlarını Rus saldırısının sonuna derece bağlı tutacağını anımsatan Fritsch, Ukrayna'dan kükremek eliyle buğday sevkiyatının yapılamayacağını aktardı.
Fritsch, Rusya'nın da buğday ihraç etmekte zorlanmasının ihtimalli olduğunu, tek geminin bunalım sahasına gitmeye iştahlı olamayacağını kaydetti.
Devam fail harp bu yılki mahsulün ekimini de zorlaştırabilir
Sigorta şirketlerinin bunu istikbal yapmak düşüncesince ehemmiyetli seviyede henüz erdemli primler arzu edeceğine dikkati çekici Fritsch, taşımalık şirketlerinin Rusya'dan yahut Rusya'ya meydana getirilen teslimatlar düşüncesince havale benimseme etmediğini belirtti. Fritsch, "Her halde elden çabucak tek müşteri şu anda Rusya'dan buğday havale etmeye iştahlı değil." ifadesini kullandı.
Yüksek fiyatların talebi frenlemeye başladığına müteallik semboller olduğuna dikkati çekici Fritsch, alakanın ihtimalli bulunan gelişigüzel yerde seçenek hububat türlerine kaymasının beklenen bulunduğunu belirtti.
Fritsch, bu yüzden darı fiyatlarının da sonuç günlerde ehemmiyetli seviyede arttığına ayraç ederek, mısırın hafta gene buyana yüzdelik 20'lik bedel kazandığını bildirdi.
Mısırın da Ukrayna'daki savaştan etkilendiğini tamlayan Fritsch, evren darı ihracatının az henüz 5'te 1'inin Karadeniz alanından geldiğini, Ukrayna'nın dünyanın en iri darı ihracatçılarından bir tanesi bulunduğunu tabir etti.
Fritsch, bitmeme fail savaşın bu yılki mahsulün ekilmesini de zorlaştırabileceğini dile getirdi.
