Dakar
Fransa'nın Mali'deki Barkhane Operasyonu ve Takuba Görev Gücü'nü sonlandırma kararı, Mali'de 9 senedir yürüttüğü operasyonları ve bölgedeki askeri üslerini baştan gündeme getirdi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mali ile ortak süredir yaşanmış olan diplomatik ve politik krizin akabinde alanda yürüttüğü Barkhane Operasyonu ve Takuba Görev Gücü'nün aşamalı kendisine Mali'den çekileceğini duyurdu.
Wagner yüklü askerlerinin Mali'nin kuzeyine yerleşeceği iddiaları ve Mali'de 9 ayda 2 kere çarpış fail cuntanın 5 sene süresince yönetimde kalacağını açıklaması bu ülkeyle Fransa'nın ortada itici rüzgarlar esmesine illet oldu.
Fransa'nın başta Wagner iddialarına kaba çıkması, cunta yönetiminin de Paris'e tepkime göstermesi 2 iklim arasındaki anlaşmazlığı diplomatik ortak krize dönüştürdü.
Fransa cunta yönetimini "gayrimeşru" olmakla suçlarken, Mali de bu ifadeye cevap Fransa'nın Bamako Büyükelçisi Joel Meyer'in ülkeden ayrılmasını istedi.
İki iklim arasındaki bu kriz, hem Fransa'nın askeri operasyonu Barkhane bununla birlikte kurulmasına önderlik etmiş olduğu Takuba Görev Gücü'nün akıbeti karşı da istifham işaretleri doğurdu.
Paris-Bamako hattına ipler aykırı açıklamalarla gerilirken, Mali'nin Danimarka'yı kendisinden destursuz Takuba'ya er yollamakla suçlaması Avrupa topraklarını de bölgeden çekilmeye itti.
Barkhane'ye dayanaklık etmek üzere kurulan Takuba da Bamako ile yaşanmış olan yüklülük neticesinde bölgeden infirak neticesinde aldı.
Barkhane ve Takuba'nın Mali'den çekilmesinin 6-8 kocaoğlan bulabileceği kestirim ediliyor.
Sahel'de ortak pisik ve kum tepesi
Libya'da Muammer Kaddafi'nin 2011'de devrilmesiyle Libya'daki silahların Sahel'deki asi grupların eline geçmesi alanda dakika yaşanmış olan çıkmazın temel noktasını oluşturdu.
Libya'da savaştıktan sonradan Mali'nin kuzeyindeki Azavad ismi sunulan alana mevrut ayrılıkçı Tevarikler'in (Tuareg) 2012'de başlatmış olduğu ayaklanma ve o çevrim yaşanmış olan askeri çarpış sonrası oluşan yetke boşluğu, Bamako'yu Fransa'dan iane istemeye itti.
Dönemin cunta yönetiminin 2013'te Fransa'dan terörle mücadelede dayanaklık etmek istemesi üzerinde Paris yönetimi alanda Serval operasyonunu başlattı.
İsmini Batı Afrika'da ve Sahel'de canlı hususi ortak pisik gibi meydan Serval, yerini Barkhane Operasyonu'na bıraktı.
Çölde rüzgarın etkisiyle oluşan kum tepeleri anlamına mevrut Barkhane'ın 9 salname macerası 2014'te yöntemince başlamış oldu.
Barkhane kapsamında Mali'nin yanında Nijer ve Çad'da mecmu 5 bin 500 er konuşlandırıldı.
Bölge devletleri Moritanya ve Burkina Faso'nun dayanaklık etmek verdiği Barkhane, Cezayir savaşından sonradan Fransa'nın toprakları haricinde sürdürdüğü en derinlemesine askeri operasyon oldu.
Fransa Savunma Bakanlığının 2021 Aralık'ta güncellediği bilgilere göre, Barkhane'ın Mali'nin kuzeyinde 3 alanda üssü bulunuyor.
Bu üslerden en önemlisi kendisine bildik Gao'da "taktiksel kumluk birlikleri" ve ciddi zırhlı vasıtaların yanında Fransız askeri varlığının da ehemmiyetli ortak bölümü arazi alıyor.
"Mali'yi bölmeye mevrut Tevarik kılıcı"
Barkhane'ın Mali'deki gayrı 2 harekat üssü de çöle akla yatkın uzanan Mekana ve Gossi alanında fariza yapıyor.
Bu 2 üste, Barkhane güçlerine dayanaklık etmek üzere Fransa'nın girişimiyle 2020'de açılan Takuba Görev Gücü de bulunuyor.
Adını Sahel'de canlı Tevarik (Tuareg) topluluğunun kullandığı tığ Takoba'dan meydan fariza gücünde, Belçika, Çekya, Estonya, Fransa, İtalya, Macaristan, Hollanda, Portekiz ve İsveç'ten kestirmece 800 er fariza alıyor.
Takuba değme ne denli Avrupa Görev Gücü kendisine bilinse de askerlerin yarısını Fransızlar oluşturuyor.
Mali Başbakanı Choguel Maiga, Takuba'ya bu ismin anlamsız verilmediğini belirterek, "Takuba'nın Mali'yi bölmeye geldiğini söylemişti.
Sahel'de 2 sürekli askeri üs; Encemine ve Niamey
Fransa, Wagner'in Mali'nin kuzeyinde konuşlanacağına değgin iddialar üzerinde sabık sene ekimde Kidal, kasımda Tessalit ve aralıkta da Timbuktu'daki üslerinden ağız ağıza çekildi.
Ocak başlangıcında ise arsıulusal kamuoyunda Wagner'in Timbuktu'da konuşlandığı anlamında bilgiler arazi aldı.
Fransa'nın ısrarla hoppadak Mali'den çekilecekleri fakat Sahel'de kalacaklarını açıklaması üzerinde gözler Fransa'nın bölgedeki gayrı askeri üslerine çevrildi.
Fransa'nın, Nijer'in başkenti Niamey ve Çad'ın başkenti Encemine'de mecmu 2 sürekli askeri üssü bulunuyor.
Niamey'de Barkhane operasyonunun anne iklim üssü, Encemine'de ise Barkhane'ın kumanda merkezi arazi alıyor.
Mali'den Barkhane ile çekilecek Takuba Görev Gücü'nün de Nijer'in Mali sınırında konuşlandırılacağı biliniyor.
Batı Afrika'daki Fransız üsleri
Fransa'nın Sahel haricinde Batı Afrika'da Fildişi Sahili, Senegal ve Gabon'da sürekli askeri üssü bulunuyor.
Fildişi Sahili'nin Abidjan kentindeki Fransız askeri üssünde 950, Gabon'daki Libreville Havalimanı civarlarındaki De Gaulle kampında 350 ve Senegal'in başkenti Dakar'da da 350 Fransız askeri fariza yapıyor.
Öte yandan, Burkina Faso'nun başkenti Vagadugu'da da Sabre Operasyonu kapsamında da arızi kendisine kestirmece 400 er bulunuyor.
Adını Fransızcada atlı kılıcı anlamına mevrut Sabre kelimesinden meydan operasyon kapsamında 2009'dan beri bölgedeki yıldırı örgütü liderlerine operasyonlar düzenleniyor.
Yeni rota Gine Körfezi olabilir
Sahel'in yanında El Kaide ve DEAŞ'a değgin grupların, sonuç senelerde Gine Körfezi'nde arazi meydan Fildişi Sahili, Benin ve Togo'ya akla yatkın ilerlediği görülüyor.
Son kendisine Benin'de ortak millî parka planlı saldırıda 1'i Fransız 9 ferdin hayatını yitirmesi üzerinde Fransa bu saldırının sorumlusu kendisine Burkina Faso'da 40 teröristi ruhsuz duruma getirmişti.
Fransa 3'ü de derya kıyısında arazi meydan bu devletlerde terörle mücadeleye dayanaklık etmek hasretmek istediğini değme fırsatta yineliyor.
Uzmanlar, Sahel'den Gine Körfezi'ne ilerleyici yıldırıcı gruplarla savaşım düşüncesince Fransa'nın ilerleyici çağda bu alanda de askeri operasyonlara başlayabileceğini belirtiyor.
