Şanlıurfa
Harran Üniversitesi (HRÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Haliloğlu, Prof. Dr. Osman Çopur ve Doç. Dr. Vedat Beyyavaş aracılığıyla birlikte müddet ilkin "Doğal Renkli Pamukların Harran Ovası Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi Projesi başlatıldı.
Yurt içi ve diyar dışından gerçekleştirme edilen mülevven hav tohumları, mayıs ayında HRÜ Osmanbey yerleşkesindeki tecrübe sahasına ekildi. 14 mülevven güzergâh ve 2 arama alkan hav çeşidinin ekimi yapılarak çalışmalara başlandı.
Yaklaşık 6 maaş birlikte çalışmanın arkası sıra kahverenginin ayrımlı tonları ve bariz yeşil tonunda pamuklar yetiştirildi. Elde edilecek neticelere mucibince natürel mülevven pamukların alanda yaygınlaştırılması ve sanayide kullanılması düşüncesince icraat yürütülecek.
HRÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Haliloğlu, AA muhabirine, tahminî 2 sene ilkin tecrübe gayeli başlattıkları çalışmada baş döndürücü elleme neticeler elde ettiklerini söyledi.
Projenin alanda dayanıklı yapılanma ettiğini tamlayan Haliloğlu, "Çalışmamızda natürel mülevven bulunan bu pamukların bölgedeki performansını belirlemeye çalıştık. Bunları bulunan çeşitlerle yarıştırıyoruz. Burada icap tel nitelikleri ve gerekse mahsul itibarıyla bunları birbirleriyle kıyaslayacağız ve semt düşüncesince mefkûre olanları belirleme edeceğiz." dedi.
Doğal mülevven pamuklar elan dayanıklı
Bölgede natürel mülevven hav yetiştirilmesi düşüncesince geçmiş kez bu denli ayrıntılı birlikte emek vermek yapıldığına özen çekici Haliloğlu, şu şekilde konuştu:
"Bu natürel mülevven pamuklar bire birlikte sürede çevreci pamuklardır. Doğal mülevven hav yetiştiricileri elan az pestisite gerekseme duymaktadırlar. Renkli pamuklar nice hastalığa ve zararlıya huzur dayanıklıdırlar, başkaca kurağa ve tuza huzur da nispeten toleranslı. Pamuklu giysi kuşam dosdoğru olmasından ötürü çul sanayisinde yeğleme ediliyor. Pamuktan elde edilen ipliğin ve kumaşın boyanması insanoğlu teninde arada sırada alerjiye ve birlikte iki yıkamadan sonradan ise nitelik solmasına bozukluk olmaktadır. Bunlar natürel mülevven oldukları düşüncesince nitelik solması elden çabucak yoktur. Renkli hav genotiplerinin mahsul ve nitelik itibarıyla alkan pamuklara mucibince az buçuk arka planda olması, üretimde çiftçilerde birlikte isteksizliğe minval açmakta. Çırçırlanıp ip durumuna getirildikten sonradan bildiğimiz üzere bunlardan güpür yapılıyor. Bunun beraberinde pentür sırasında ortaya çıkan atılmış sular gidip çevreyi kirletmiyor."
Tekstil maliyetlerini nısıf yarıya azaltacak
Doğal mülevven pamukların mülevven life eş oldukları düşüncesince güpür üretiminde boyanmaya ihtiyacının olmadığına aksan özne Haliloğlu, şunları kaydetti:
"Tekstil üretiminde boyama, su, erke ve atılmış konu en fiyatlı aşamadır. Boyama evresinin elenmiş edilmesi maliyeti nısıf yarıya azaltabilir ve ağılı boya atıklarının menfi etkilerini ortadan kaldırabilir. Bu mülevven pamuklar işlenip, güpür durumuna getirilip, elan sonradan kazak, pantolon yahut çocuk kıyafeti üzere şekle sokulduğu devir baş döndürücü elan faziletkâr fiyata satılıyor. Amerika'da bu natürel mülevven pamuklardan meydana getirilen mahsulat 300-350 dolara satılabiliyor."
Çiftçilere teşrinievvel düşüncesince ekecek verilecek
Doğal mülevven pamuğun öbür hav aracılığıyla ayrımlı özelliklere eş bulunduğu özetleyen Haliloğlu, şu şekilde bitmeme etti:
"Doğal mülevven hav tiplerinin boyları da farklı. Burada ayrımlı genotipler bulunduğu düşüncesince boylarına baktığımızda ayrımlı boylardaki genotipleri görürüz. Bir çeşidin boyu 2 metreyi geçerken, ötekinin boyu 80 santim olabiliyor. Buradaki maksadımız bu semt düşüncesince mefkûre olanı belirleme edip, melezleme ıslahı programına alıp, bunların rengini bulunan bulunan çeşitlere nakil şansını yakalayabilirsek baş döndürücü elan elleme olacak. Hem baş döndürücü faziletkâr doğurgan hem de tel kalitesi elleme dünkü hatlar bulunursa kusursuz birlikte son olacak. Konuyu öğrenen bazısı çiftçilerimiz gelip bizlerden teşrinievvel düşüncesince ekecek istediler. Önümüzdeki zamanlarda ekmeyi planlıyorlar. Bir hacim tohumu çiftçilerimize verip, maraba gözüyle bunun nite olacağını belirleyeceğiz. Genellikle baş döndürücü terbiyeli mikroner değerlerine eş natürel mülevven pamuklar, baş döndürücü şekerli birlikte tutuma ve parlaklığa sahiptirler. Yumuşaklığı, yıkama sonrası renginin solmaması ve yöre dostu olma nitelikleri yardımıyla pazarda kendine akla yatkın birlikte arazi bulmasını düş ediyoruz."
