Brüksel
Avrupa Birliği (AB), 27 üyesiyle evren siyaseti ve ekonomisinde ehemmiyetli ortak oyuncu olsa da savunma ile asayiş alanlarında NATO ve ABD'den ari cereyan edemiyor. Birlik içre derinliğine süredir aralıklarla gündeme getirilen “özerk askeri güç” fikri, bunalım dönemlerinde şimdi kesif tartışılıyor.
Fransa kabil kimi can alıcı üyelerin NATO'yu işlevsiz bulması, Amerika ile Donald Trump çağında gerileyici ilişkiler, Rusya'nın Ukrayna'ya ilişik Kırım'ı ilhakı ve başlayan agresif tavrı, buna cevap ABD'nin ise Rusya namına Çin'den yönelen tehdide odaklanması kabil gelişmeler, AB'yi öz savunması üstünde konkre önerileri çalışmaya itti.
AB, Haziran 2020’de "Stratejik Pusula" ismi maruz operasyonel defans rehberini yapmaya başladı, önce adına yıldırma analizleri yapıldı.
ABD'nin peşi sıra NATO'nun da Afganistan'dan çekilmesi ve Fransa'nın, Amerika ile İngiltere çeşidinden Avustralya'dan tahtelbahir alımı anlaşmasında çevrim dışı bırakılması ve Belarus yönetiminden yönelen "hibrit" tehdit, AB bünyesinde dikkatleri ortak kere şimdi Stratejik Pusula'ya çevirdi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in hazırladığı Stratejik Pusula taslağı, 4 anne unsuru içeriyor. Bunlar, AB'nin bunalım yönetimindeki rolünü güçlendirmek, defans kabiliyetlerinin geliştirilmesi, krizlere dayanım göstermesinin sağlanması ve üçüncü ülkelerle ortaklıklar kurulması adına sıralanıyor.
Borrell, Stratejik Pusula'nın "NATO'ya seçenek olmadığını" ve "ABD’nin yükünü büzüşmek anlamına geleceğini" kesif pıtrak dile getiriyor.
Mart 2022'deki AB Liderler Zirvesi'nde sonuç vaziyetini alması planlanan belgede en giriş döndürücü dikkati çekici unsur, "hızlı geçiş kuvveti".
Söz konusu kuvvetin 5 bin insana derece çıkabilmesi, kara, iklim ve bahir birimlerinden oluşması, derneşik tatbikatlar yapması hedefleniyor.
AB sınırları dışına da gönderilebilecek kuvvetin konuşlandırılması düşüncesince değişmeyen 27 üyenin oy donanması ile alınacak fakat rastgele örgen ülkenin personel göndermesi gerekmeyecek.
Bir kadro örgen diyar çeşidinden "koalisyonlar şeklinde" oluşturulabilecek kuvvet, AB'ye müteveccih melez saldırılar da müdahale peyda etmek kıl payı ayrımlı krizlere mukamele verebilmek düşüncesince parçalı yapıda olacak.
Kuvvetin, 2025 bakımından müesses olması planlanıyor.
"Avrupa tehlikede"
Stratejik Pusula'nın önemine dikkati döşemek talip Borrell, sabahleyin saatlerinde Twitter hesabından meydana getirdiği paylaşımda "Avrupa tehlikede. Stratejik Pusula AB'nin buna mukamele vermesi düşüncesince tavsiyeler sunuyor." ifadesini kullandı.
Borrell, hafta başlangıcında görüştüğü AB dışişleri ve defans bakanlarının eskiz doküman ile dayalı müspet fikir bildirdiğini belirtti ve "Bakanlar, durumun ciddiyeti ve aciliyetinin bilincinde ve işlerin rastgele zamanki kabil gidemeyeceğinin bilincinde." değerlendirmesini yaptı.
Belgenin Mart 2022'de Fransa'nın AB çağ başkanlığı esnasında bildirme edileceğini yineleyen Borrell, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in bu yılki anadan görme Birliğin Durumu konuşmasında AB'nin "Savunma Birliği"ne gerekseme duyduğu ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in "2022'nin Avrupa savunması yılı" olabileceği söylemlerini anımsattı.
Borrell, AB vatandaşlarının da sağlam giriş döndürücü halkoyu yoklamasında AB'nin hem öz güvenlikleri aynı zamanda dünyanınkine şimdi ortak tomar katkıda bulunmasından yana olduklarını bildirme ettiklerini vurguladı.
"Karşılaştığımız tamamı tehditler yoğunlaşıyor ve örgen devletlerin bunlarla giriş ika kapasitesi azalıyor." ifadesini kullanan Borrell, aceleci harekete geçebilme, teknolojiye envestisman masnu ve ortaklarla emek vermek hikayelerinde ciddiyet verilmesi icap ettiğini kaydetti.
