Ankara
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Ermenistanlı siyasileri şimdi akliyeci ve şimdi vebal sahibi olmaya çağırdığını belirterek, "Ermenistan’ın arsıulusal hukuka akıllıca davranmaması durumunda, Azerbaycan’a müteveccih rastgele sakıncalı eş aşama attığını sezersek on paralık duraksama etmeden müstelzim karşılığını veririz.” dedi.
Bayramov, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin beraberinde alana ilişikli sonuç vaziyeti AA muhabirine değerlendirdi.
Bayramov, 44 günce harp ondan sonra Azerbaycan’ın Karabağ zaferini belgeleyen üç cepheli bildiriyi 10 Kasım 2020’de imzalandıklarını, Ocak 2021'de ise Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in katılmış bulunduğu Moskova’daki üçgen toplantıda Dağlık Karabağ sahasında çatışmalar esnasında kapanan tutum ve erişim yollarının baştan açılması düşüncesince kuma ikinci bildirinin imzalandığını hatırlattı.
Ortak bildirilerin yaşama geçirilmesi ve yürütülmesi düşüncesince eş senedir çalışmaların bitmeme ettiğini kaydeden Bayramov, “Bildiride arsa düzlük nice husus alegori getirilmesine karşın çözüme ulaştırılmayı gözleyen bazı meselelerde halen çözüme kavuşturulmamış şekilde bekliyor. Ama kılıç çözüme gözleyen bu sorunlara da fazlalık ve müspet yaklaşıyoruz. Azerbaycan topraklarının işgalden kurtulması, arsıulusal haklara ve hukuka akıllıca şeklide Azerbaycan’ın sınırlarında egemenlik kurması, çözüme kavuşturulması geçmişten mevrut Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığına da eş açıdan sonuç verdi. Şu an düşüncesince de dü yan arasındaki normalleşme sürecinden konuşmak mümkün. Azerbaycan buna hazır. Cumhurbaşkanımız da dü iklim ortada sulh ve normalleşmenin sağlanmasına müteveccih açıklamalarda bulundu. Azerbaycan’ın sulh amacında atılması müstelzim adımlar ait apiko bulunduğu mesajını verdi.” niteleyerek konuştu.
Bayramov, Ermenistan ile normalleşme döneminin dimdik adım atması düşüncesince kimi kesin kriterlerin bulunduğunu tabir ederek barışın sağlanmasının en ehemmiyetli koşulunun arsıulusal hukuka akıllıca halde Azerbaycan’ın tarla bütünlüğünün esasi katılması bulunduğunu aktardı.
Üçlü bildirinin kâffesi hususlarının uygulanmasının önemine değinen, bildiride arsa düzlük iblağ koridorlarıyla alakalı müzakerelerin sürdüğünü tamlayan Bayramov, şunları anlattı:
“Bu mevzuda daha konkre eş muamelat yapılmadı. Umuyoruz ki Ermenistan tarafı da bunu en çelimsiz müddette anlayacak. Ortak bildiride imzası bulunan Ermenistan bu maddeleri uygulamakla sorumludur. Bu deklerasyon elden Azerbaycan ile Ermenistan’ı ait eş husus değil. Tüm alanı ülkelerini ait ve çıkarına uyan eş süreçtir. Biz bu mevzuda eminiz ve Ermenistan siyaseti de bunu anlayacaktır. İlişkilerin gelişmesi, normalleşmesi en evvela Ermenistan hükümetinin, Ermenistan halkının çıkarınadır. 30 salname çağdaş tarihimize baktığımızda Ermenistan’ın dört başı mamur bu yandaki devletlerin topraklarına müteveccih işgalci siyasetinin ve tarla iddialarının kendilerine ne genişliğinde şişman felaketler getirdiğinin neticesini görüyorlar ve görecekler. Eminim gelecekte bunların eş şimdi tekrarlanmaması düşüncesince akilane neticeler çıkaracaklardır."
"Ermenistanlı siyasileri şimdi akliyeci davranmaya çağırıyoruz"
Ermenistan’ın sonuç zamanlarda Azerbaycan’a müteveccih saldırılarına yer veren Bayramov, Cumhurbaşkanı Aliyev ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın alanda istikrarın ve gelişimin sağlanması yönündeki müspet mesajlarını hatırlattı.
Bayramov şu halde bitmeme etti:
“İki liderin bu mesajları sonuç basamak önemli. Barışın ve istikrarın sağlanmasına müteveccih bu mesajlara Ermenistan’ın ne aksülamel vereceği, ne yolu seçeceği ağız ağıza Erivan yönetimine eksik eş karar. Bu bundan hakeza Ermenistan siyasetinin sorumluluğunda bulunan eş konu. Umuyoruz ki bu aklık eş intihap olsun. Maalesef Ermenistan’ın rövanşist açıklamalarına halen tanık oluyoruz. Helen tarla iddialarına müteveccih açıklamalarını duyuyoruz. Bunlar aşırı sakıncalı açıklamalar. Ermenistanlı siyasileri şimdi akılcı, şimdi vebal sahibi kabil davranmaya çağırıyoruz. Ermenistan’ın arsıulusal hukuka akıllıca davranmaması durumunda, Azerbaycan’a müteveccih rastgele sakıncalı eş aşama attığını sezersek on paralık duraksama etmeden müstelzim karşılığını veririz. Bizim tercihimiz alanda huzur, sulh ve güvenliğin sağlanmasıdır.”
Bayramov, Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan Başbakan Yardımcılarının öncülüğünde eş düzenek oluşturulduğunu, komisyonun kestirmece 10 aydır erişim ve taşımalık ait çalışmalarını yürüttüğü bilgisini paylaştı.
"Yolun açılmasıyla Türkiye ve Azerbaycan arttırma avantajlar elde edecek"
Yol ve taşımalık emek harcamaları düşüncesince uzmanların alana geldiğini, tarla koşullarını incelediğini özetleyen Bayramov şunları kaydetti:
“Yalnız şu mevzuyu da göstermek isterim; Ermenistan’ın bu husus aleyhine açıklamalarına, çatışık eylemlerine karşın alt kurul şimdiye genişliğinde aşırı şişman inkişaf sağladı. Biz meydana getirilen sözleşmenin birlik şekilde uygulanması ait da sonuç basamak müspet yaklaşıyoruz. Bu bağlamda Zengezur koridorunun açılması da aşırı önemli. Üçlü bildiriye uyarınca Azerbaycan’ın batısı ile Nahçıvan arasındaki sefer açılacak. Bu bire eş vakitte Türkiye ile Azerbaycan ortada direkt eş bağlanak sağlanması demektir. Bu da ülkelerimiz açısında aşırı önemli. Bu yolun açılmasıyla Türkiye ve Azerbaycan arttırma avantajlar elde edecek. Türkiye üstünden Avrupa pazarına anlayış imkanımız olacak. Aynı halde Türkiye de Azerbaycan üstünden Orta Asya’ya anlayış olanağı bulacak ve bu da Türkiye’ye acemi fırsatlar doğuracaktır. Hem Ermenistan hem öbür semt ülkelerinin avantajına bulunan eş projedir. Ermenistan’ın da bunu anlayarak aşırı müspet adımlar atmasını bekliyoruz.”
Bayramov, Nahçıvan ile Azerbaycan’ın anne karası ortada bağlanak kuracak Zengezur koridorunun açılmasına müteveccih meydan çalışmalarıyla alakalı şunları anlattı:
“Çalışmalar başlamıştır. Demir ve esmer yollarının düzenlenmesi eş halde gerekiyor artık. Sovyetler Birliği döneminden mütebaki esmer alternatifleri mevcuttu. Ancak Azerbaycan topraklarının Ermenistanca engelleme edilmesinden sonradan hem engelleme altındaki alanda mütebaki sefer ağız ağıza yıkma edilmiş hem Ermenistan’da mütebaki parçası da bire eş halde yıkma olmuş. Bu eş sene ortamında Azerbaycan öz bölümünde mütebaki yolun düzenlenmesini başlatmıştır. Bu üçgen bildirinin dört başı mamur maddeleri uygulanırsa işin elden ıvır zıvır eş bölümü kalacaktır. Bunun uygulanması da aşırı etraflıca eş devir almayacaktır. Dolayısıyla koridorun açılacağına ilişikli hususi eş çağ söylemem zahmetli fakat icraat bitmeme ediyor."
"Sınırları arsıulusal hukuka akıllıca şekilde belirlemenin vakti gelmiştir"
Bayramov, sonuç günlerde Ermenistan’dan Azerbaycan askerlerine ve sivillere müteveccih provokatif saldırılar düzenlendiğini, münteha ihlalleri gelmeye başladığını belirterek, Ermenistan’ın kâffesi bu provokasyonlarının steril kalacağını tabir etti.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı kabilinden bu saldırılara cevap verildiğini dile getiren Bayramov şu halde bitmeme etti:
“İki devletin bağımsızlığını elde etmesinin üstünden 30 sene geçti. 30 sene ortamında bu dü iklim ortada sınırların belirlenmemesi alışılagelen eş gestalt değildir. Bunun nedenleri belli. Uzun seneler süresince Ermenistan kabilinden hesaplı işgalci siyasettir. Ancak Azerbaycan 30 senedir engelleme altında bulunan ülkelerini arka almıştır. Azerbaycan ülkelerini arka aldıktan sonradan arsıulusal sınırlarını belirlemiştir ve bu da acemi eş olanak yaratmıştır. Bu sınırların arsıulusal hukuka akıllıca şekilde belirlemenin vakti gelmiştir. Vatan muharebesinin kararında Azerbaycan 398,7 kilometreyi havi sınırlarından Ermenistan’ı çıkarmıştır. Aynı halde 130 kilometre Azerbaycan-İran haddini arama dibine almıştır. Bu topraklar işgalciler kabilinden şimdi evvela engelleme edilmişti. Bu münteha probleminin halledilmesi düşüncesince Ermenistan ile Azerbaycan ortada kuma alt kurul kurması ve sınırları tanımlama döneminin başlaması lazım. Uluslararası sınırları hürmet esasına mebni eş halde bu süreci başlatmak gerekiyor. Bu sürecin başlamasıyla bu gerilim de sanırım sonuç bulur."
Bayramov, otuz sene engelleme altında tuttuğu topraklarda, istediği kabil davranan ve arsıulusal hukuku bulunmayan sayan Ermenistan’ın acemi realiteyi kabullenmede zorlandığını söyledi.
“Ermenistan bu acemi realiteyi ne genişliğinde aceleci kabullenirse kendisi düşüncesince dobra olur.” diyen Bayramov, Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarına müteveccih doğruluk iddialarından eş an evvela vazgeçmesi ve komşularına hürmetli olması icap ettiğinin altını çizdi.
Bayramov şu ifadeleri kullandı:
“Ermenistan bu yöndeki diyalog çağrılarını almak zorunda. Ermenistan tarafı bunu ne genişliğinde er anlarsa acemi diyalogları benimseme ederse ve komşularına gönül rahatlığı nazikâne davranırsa, sınırları benimseme ederse, yandaki devletlerin topraklarında doğruluk kanıt etmezse o devir dava çözülür. 21. yüzyılda bu janr eş yöntem eğlenmek tek devlete yararlı getirmez. Kendi 30 salname işgalci siyasetlerine baksalar, Ermenistan hükümeti ve halkı düşüncesince nelere illet olduklarını, ne ciddi neticeleri doğurduğunu görecekler. İnanıyoruz ki bu husus ile alakalı akilane neticeler çıkarırlar, şimdi mantık tutum sergilerler."
"Türkiye-Azerbaycan ilişkileri Türk ülkeleri engelleme kâffesi evren düşüncesince eş kalıp niteliğindedir"
Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini, alana müspet yansımalarını ve emektar ismi Türk Konseyi bulunan Türk Devletleri Teşkilatı ile alakalı değerlendirmelerde de mevcut Bayramov, şunları aktardı.
“Tarihi eş kararla Türk Konseyi’nin ismini Türk Devletleri Teşkilatı şekilde değiştirdik. Bu teşkilata hem semt ülkelerinin hem de öbür devletlerin ilgisinin aşırı arttığını görüyoruz. Ayrıca teşkilata müşahit unsur şekilde eklenmek talip devletlerin de sayısı tedricen artmaktadır.
Bunun nice nedeni var. En ehemmiyetli ve geçmiş nedeni Türkiye’nin mütebaki nüfuzu, uyguladığı aşırı kalburüstü ve prensipli aut politikadır. Bu evren çapında ehemmiyetli eş etken ve bunu kâffesi evren benimseme etmektedir. Türk dünyasındaki devletlerin yakınlaşması, şimdi içtenlikli münasebetlerin kurulması ayrıca kâffesi evren ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi açısından aşırı önemli. Hiç duraksama etmeden söyleyebilirim ki Türkiye-Azerbaycan ilişkileri Türk ülkeleri engelleme kâffesi evren düşüncesince eş kalıp niteliğindedir. Dünyada bire eş dile, bire eş tarihe, bire eş kültüre ilişikli ülkeler çoktur. Ama Türkiye ile Azerbaycan ilişkileri seviyesinde bulunan ikinci eş kalıp yok ve hakeza eş kalıp gösterilmez. Biz bunu elhak biliyorduk fakat Azerbaycan’ın yurt muharebesinde Türkiye’nin desteği bunun ispatı oldu. Dolayısıyla ‘Bir kavim dü devlet’ lafının elden eş söylemden ibaret bulunmadığı da aşırı kesin eş halde anlaşıldı ve kâffesi evren da bunu görmüş oldu tanık oldu.”
Bayramov, Azerbaycan’ın yurt savunmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan özellikle edinmek neredeyse kâffesi Türk halkının maddesel içsel desteklerini aldığını, bu desteğin aşırı şişman eş kuvvet verdiğini ve en sonunda zafere götürdüğünü dile getirdi.
Bayramov laflarını şu halde sürdürdü:
“Azerbaycan’ın yengi elde etmesi ve Türkiye ile kurduğu münasebat kararında bugün Güney Kafkasya’da acemi eş hakikat oluştu. Bunu da hacısı hocası benimseme ediyor ve edecek. Azerbaycan düşüncesince mücadelenin acemi devri başlamıştır. 30 senedir engelleme altında bulunan, yerle bir edilmiş, 1 milyona yaklaşan insanımızın yerinden edilmiş bulunduğu o toprakların bayındırlık ve ihyası, mayınlardan temizlenmesi kabil şişman eş iş bizi bekliyor. Bir sene ortamında bu mevzuda şişman işler yapıldı. Artık yılları havi düzenlemelerden değil, aylar ilişki çalışmalardan bahsediyoruz. Aylar sonradan göçmenlerin geçmiş bölümü yurtlarına arka dönecek. Bu mücadelede de Azerbaycan’ın indinde herkesten evvela ve geçmiş günden itibaren Türkiye vardı. Hem mayınların temizlenmesinde hem oranın imara açılmasında Türkiye’deki dostlarımız, partnerlerimiz ve iş adamları önderlik ediyor. Onun haricinde Azerbaycan’a arkadaş bulunan ülkeler de bu çalışmalara katılım etmişlerdir.”
- "Azerbaycan ve Türk halkının kalbi bire eş atıyor"
Bayramov, 15 Haziran’da Azerbaycan'ın Şuşa kentinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Aliyev ortada imzalanan Şuşa beyannamesinin Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini izlemsel müttefiklik seviyesine taşıdığının altını çizerek, “Azerbaycan ile Türkiye ortada imzalanan kuma deklerasyon sonuç basamak ehemmiyetli ve vakti eş hadisedir. Bunun getirisine de gelecekte tanık olacağız.” dedi.
Zaferin elde edilmesinde Türk devletinin, Türk halkının gösterdiği destekten ötürü şişman eş mevki duyduğunu vurgulayan Bayramov, şu halde konuştu:
“Türkiye’nin rastgele devir bulunduğu kabil bundan sonradan da üstün ve çelimli olmasını isterim. Türkiye'nin elden sahasında değil, kâffesi dünyada şef ülkeler ortada kalburüstü eş halde ilerlemesini istek ederim. Bu, rastgele birimizin neşe ve alım çalım kaynağıdır. Bunu hem öz adıma hem de Azerbaycan’da canlı rastgele eş vatandaş hesabına söylüyor ve istek ediyoruz. Çünkü Azerbaycan ve Türk halkının kalbi bire eş atıyor."
