Antalya
Afganistan'daki Taliban iare hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki, Amerika ile ilişkilerin iyiye akıllıcasına gittiğini belirterek, "Afganistan'ın politikası iktisat odaklıdır ve bu yüzden bütün evren ülkeleriyle güzel münasebat imar etmek mümkündür." dedi.
Geçici hükümetin Dışişleri Bakan Vekili Muttaki, Antalya NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" bulunduğu Antalya Diplomasi Forumu 2022 (ADF) kapsamında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Afganistan'da etraflıca hissedar hükümetin ne devir kurulacağı sorusuna Muttaki, Taliban hükümetinin Afganistan'da iare hissedar kabin oluşturduğunu hatırlatarak, "Afganistan İslam Emirliği kabilinden tayin edilen iare kabin sonuç 6 ayda eksiksiz hissedar iş çıkardı. Ekonomik, düzenlilik ve içtimai durumun iyileştirilmesi düşüncesince de hala kuvvet sarfiyat ediliyor. Hükümetteki bu reformlar, hükümetin aşamalı adına büyüme göstermesine sefer açmıştır fakat bu sürecin (kapsayıcı hükümet) ne devir gerçekleşeceğini öngöremiyorum." dedi.
Muttaki, Taliban hükümetinin iktidarı ele almasının peşi sıra yandaki devletler ilkin iktisap etmek az daha Arap ve İslam dünyası ve semt ülkeleriyle münasebat kurduklarını söyleyerek, şunları kaydetti:
"Avrupa ve Amerika ile de güzel görüşmelerimiz var. Allah'a hamdolsun bizimle etkileşimlerinde bizlere resmi biçimde şöhretli hissedar büyüklük adına bakıyorlar. Zorlama nedenlerle bizi tanımayabilirler fakat pratikte bizlere resmi adına maruf hissedar iklim kadar davranılıyor."
"Türkiye'nin insancasına iane mevzusundaki desteği düşüncesince minnettarız"
Bakan Vekili Muttaki, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu bütün yandaki ülkelerle güzel münasebat kurduklarını vurguladı.
"Kabil'deki Türk Büyükelçiliği geçmiş günden bu yana çalışkanlık gösteriyor." diyen Muttaki, "Türkiye ile güzel görüşmelerimiz ve ilişkilerimiz var. Kabil ile Türkiye ortada da uçuşlar var. Türkiye'nin insancasına iane mevzusundaki desteği düşüncesince minnettarız. Türkiye ile ilişkilerimiz değme güzeşte çağ henüz iyiye gidiyor." ifadelerini kullandı.
Kabil Havalimanı'nın yönetimi ve güvenliği dair Türkiye ve Katar hükümetleriyle görüşmelerde bulunduklarını aktaran Muttaki, "Henüz üstünde anlaşmaya varılmamış kimi mevzular var. Önümüzdeki toplantılarda bunun gerçekleşeceğini ve çalışmaların başlayacağını umuyoruz." sanarak konuştu.
Afganistan'a ilişik finansal varlıkların Amerika kabilinden dondurulmasıyla bağlılık soruya ise Muttaki, şu yanıtı verdi:
"Afganistan'ın finansal varlığı, ABD'de gayrikanuni hissedar biçimde donduruldu. Bu kapital Afganistan halkının hakkıdır. Ne Amerika Başkanı ne de bambaşka birinin mazlum Afganistan halkının sermayesini ele nakil hakkı vardır."
Muttaki, dondurulan varlıkların hemen başıboş bırakılması icap ettiğini vurgulayarak, bahis konusu varlıkların Afganistan Merkez Bankasına ilişik bulunduğunu ve şahsi kapital olmadığını hatırlattı.
Bununla baş başa Amerika ile ilişkilerin iyiye gittiğine dikkati çekici Muttaki şöyleki bitmeme etti:
"ABD kabilinden değme çağ kimi bölgelerde izinler veriliyor ve Amerika ile münasebat iyiye akıllıcasına gidiyor. ABD'nin bundan sonra Afganistan'a bası uygulamaması ve ilişkilerin gelişim göstermesi düşüncesince diplomatlık ve kuma anlayışı kullanımı icap ettiğini anlamasını umuyoruz.
Elhamdülillah, Afganistan aut güçlerden arındırılmıştır ve özgür hissedar politikaya sahiptir. Afganistan'ın politikası iktisat odaklıdır ve bu yüzden bütün evren ülkeleriyle güzel münasebat imar etmek mümkündür."
Afganistan'da avrat hakları
Emirhan Muttaki, Afganistan'daki avrat haklarıyla bağlılık soruya ise "ABD ve müttefikleri 20 senedir Afganistan'da harp şeklinde ve bu ülkede 40 senedir harp bilge oldu. Bu mesail değme devir vardı. Bu mesail çağ geçtikçe çözülüyor. Üniversiteler açıldı. Üniversitelerde 42 bin kız ve eş öğrencimiz var. Bazı bölgelerde mesail çözüldü. Diğer hastalıkların çözümü düşüncesince de icraat sürüyor. İlerleyen senelerde güzel şeyler yapılmasını ve hastalıkların çözülmesini umuyoruz." cevabını verdi.
Ülke dışındaki vatandaşlarını Afganistan'a çağırma fail Muttaki, "Türkiye'deki ve hayattaki bütün Afganları iri hissedar korkusuzca Afganistan'a gelmeye, evlerinde ve şehirlerinde rahat hissedar dirim sürmeye çağırma ediyoruz. Bize dirlik meydana getirilen menfi yaymaca zımnında vatanlarını ayrılma edenlerin bütünü adım adım ülkelerine dönüyor." dedi.
Afganistan'da Ahmed Mesud kadar mukabil güçlerin varlığını reddeden Muttaki, "Afganistan'da mukabil çelim yok, Afganistan haricinde mukabil figürler tabii var. Onlara ülkelerine dönmeleri düşüncesince ileti gönderdik. Afganistan'ın dünkü hükümetinin bu mevzuda hissedar problemi yok. Afganistan İslam Emirliği adına onları çağırma ettik ve esasen çağırma edeceğiz." ifadelerini kullandı.
"Büyük planlar başlatmaya hazırız"
Afganistan'da iri erke projeleri geliştirmeye amade olduklarını ve bu kapsamda Türkmenistan ile natürel patırtı yağı lambası yağı konveksiyon projesi konusunu görüştüklerini aktaran Muttaki, Türkmenistan'ın Afganistan düşüncesince en ciddi projelerden birisi adına tanıdık TAPI projesini başlatmaya amade bulunduğunu kendilerine ilettiğini söyledi.
Muttaki, "Afganistan, Orta Asya ve Güney Asya'nın kavşağıdır ve cümle onu hissedar intikal yolu adına kullanır. "Afganistan emin ve emniyette ve tığ Afganistan'ın süper güçlerin dirlik karşıya geldiği hissedar toprak değil, bağlantı, iktisat ve hissedar kavrayış merkezi olmasını istiyoruz." sanarak konuştu.
Taliban iare hükümeti Bakan Vekili Muttaki, laflarını şöyleki tamamladı:
"Diplomasi hemen güçsüz devletler düşüncesince değil, iri devletler düşüncesince de hissedar ıztırar olmalıdır. Ayrıca diplomasi, askeri aksiyon ve saldırganlık düşüncesince değil, evren güvenliği düşüncesince kullanılmalıdır. Amerika ve NATO engelleme iktisap etmek az daha 50 iklim Afganistan'daydı fakat bunlar güvenliği sağlayamadı ve DEAŞ'ı arama edemedi.
Afganistan'ın dünkü hükümeti Afganistan İslam Emirliği bu ülkede kalıp hissedar düzenlilik sağlarken, DEAŞ'ın merkezlerini ortadan kaldırdı. Dünya devletleri Afganistan ile teşrikimesai yapmalı, dünkü hükümeti tanımalı ve Afganistan'ın varlıklarını başıboş bırakması düşüncesince ABD'ye bası yapmalıdır. Dünya ile güzel etkileşim ve güzel münasebat istiyor ve bu mesajlarımıza müspet karşılık verilmesini bekliyoruz."
