İstanbul
TGDF'den meydana getirilen açıklamaya göre, Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıklamış olduğu Dış Ticaret Verileri temel alınarak Agrimetre kabilinden hazırlanmakta bulunan TGDF Dijital Veri Paneli verileri paylaşıldı.
Buna göre, 01 ile 24 fasılları arasındaki tamamı GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili mamüllerin karışma edilmiş olduğu hesaplamalara bakıldığında, 2021’nin 10 ayında bu sektörün aut tecim dahası esbak senenin bire beraberinde zamanına nazaran yüzdelik 20,3 arttı.
Özet Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde gösterilen aut tecim verilerine göre, 2021’in 10 ayında ihracat, esbak senenin bire beraberinde zamanına mucibince yüzdelik 19,6 artarak 18,1 bilyon dolara, dışarı alım yüzdelik 19,4 artarak 13,5 bilyon dolara ulaştı.
Aylık bazda bakılınca Ekim 2021’de ihracat, esbak senenin bire beraberinde ayına mucibince yüzdelik 22,6 artarak 2,2 bilyon dolar, maaş dışarı alım ise yüzdelik 33,1 artarak 1,3 bilyon dolar namına gerçekleşti. Aylık dışarı alım ağustos ve ilkgüz aylarına oldukça az buçuk gerilese de teşrinievvel ayında da esbak senenin bire beraberinde zamanına nazaran açık beraberinde çoğalma kaydedildi.
İthalat, 2021 yılının geçmiş aylarında açık beraberinde çoğalma hevesi sergiledi. Nisan ayında, esbak senenin bire beraberinde ayına mucibince yüzdelik 25 küsurat maaş dışarı satım ve dışarı alım çoğalma hızının yavaşlaması ile bu trendde değiş görüldü.
İhracat mayıs ayında da açık biçimde artarken, 2021 senesinde geçmiş el mayıs ayında ithalatın esbak senenin bire beraberinde ayına nazaran gerilemesi, senenin aslında bu yana bitmeme fail erdemli dışarı alım trendini değiştirdi. İhracatın artması, ithalatın yavaşlaması yönündeki müspet trend, haziranda güçlenerek bitmeme etti. Temmuz, ağustos, ilkgüz ve teşrinievvel aylarında ise bu trend değişti ve ithalatta gene ehemmiyetli artışlar kaydedildi.
Dış tecim dahası sene sonuna çelimli girdi
2021 yılının başlarında ithalatın çoğalma eğiliminde olmasından negatif etkilenen aut tecim dengesi, senenin geçmiş dört ayında esbak senenin bire beraberinde periyodunun peşinde kalmıştı.
Mayıs verilerinin gelmesiyle baş başa 2021’de geçmiş el aut tecim fazlası, esbak senenin bire beraberinde periyodunun dair çıktı, 2021’in geçmiş 5 ayında, esbak senenin bire beraberinde zamanına nazaran yüzdelik 32,1 artarak 1,63 bilyon dolar namına gerçekleşmişti. Bu senenin 10 ayında aut tecim dahası esbak senenin bire beraberinde zamanına mucibince yüzdelik 20,3 artışla 4,66 bilyon dolar oldu.
Birim dışarı satım kıymeti 2021’in 10 ayında, esbak senenin bire beraberinde zamanına mucibince yüzdelik 2,8 artarak 1.099 dolar/ton namına gerçekleşti. dışalım ünite kıymeti ise esbak senenin bire beraberinde zamanına mucibince yüzdelik 31 artışla 604 dolar/tona yükseldi. Birim dışarı alım değerinin 2021’in aslında bu yana erdemli seviyede bitmeme etmesi negatif beraberinde evolüsyon namına değerlendirildi.
Dış ticarette en erdemli oylumlu mahsulat fındık, un ve makarna
Bu senenin 10 ayında ihracatta öne çıkan mahsulat sırası ile fındık içi (0,95 bilyon dolar), un (0,93 bilyon dolar) ve makarna (0,63 bilyon dolar) olurken bu mahsulat toplanmış ihracatın tahminî yüzdelik 13,8’ini oluşturdu.
Aynı çağda en aşırı ithal edilen mahsulat ise sırası ile buğday (1,7 bilyon dolar), soya fasulyesi (1,3 bilyon dolar) ve kabak gün çiçeği düşman (0,7 bilyon dolar) oldu. Bu 3 ürün, toplanmış ithalatın tahminî yüzdelik 27,5’ini, kısaca 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
1 yıldan beraberinde tomar süredir gayrimenkul zarfında hediye artışları ile sık sık gündeme mevrut ve 760 milyon dolarlık dışarı alım ile 2020’de en beraberinde tomar ithal edilen 3. mahsul bulunan ayçiçek yağında dışarı alım trendi 2021’de de bitmeme etti. Ayçiçek ve ayçiçek düşman 2021 senesinde da en aşırı ithal edilen mahsulat ortada arazi aldı. Ham gün çiçeği düşman 2021 yılının şimdi 10. ayında, 2020 yılının tamamında erişilen seviyeyi yakaladı.
Ağustos (263 milyon dolar), ilkgüz (367 milyon dolar) ve teşrinievvel (237 milyon dolar) aylarındaki erdemli buğday ithalatı sayıları dikkati çekti.
Büyük seviyede düzen endüstrisi kabilinden beğenilen soya fasulyesinin haziran (246,9 milyon dolar), orak ayı (150,6 milyon dolar) ve ağustos (158,1 milyon dolar) aylarındaki erdemli seviyedeki ithalatı dikkati çekmişti. Bu üründe, mayıs-ağustos aylarında 800 milyon doların, sene toplamında ise 1,3 bilyon doların üstünde dışarı alım yapıldı. Eylül ve teşrinievvel ayında ise esbak aylar derece erdemli dışarı alım gerçekleştirilmedi.
En aşırı dışarı satım karşıcı sektörler
2021’in 10 ayına ilgili aut tecim verileri sektörlere mucibince incelendiğinde kaba kabuklu meyveler (1 bilyon 850 milyon dolar), şeker hastalığı hastalığı ve yiyintili mamuller (1 bilyon 816 milyon dolar), gözyaşı kâr (1 bilyon 697 milyon dolar), nebati yağ (1 bilyon 396 milyon dolar) ve balıkçılık ve su ürünleri (1 milyar33 milyon dolar) sektörleri en beraberinde tomar dışarı satım karşıcı sektörler namına sıralandı. Toplam ihracatın yüzdelik 43’ü bu 5 kol kabilinden gerçekleştirildi.
Aynı çağda efsanevi yemi (3 bilyon 676 milyon dolar), nebati yağ (2 bilyon 250 milyon dolar), un (2 bilyon 18 milyon dolar), kakao-çikolata (610 milyon dolar) ile duman ve mamulleri (422 milyon dolar) sektörleri ise en aşırı dışarı alım karşıcı sektörler namına sıralandı. Toplam ithalatın yüzdelik 66,6’sı, kısaca 3’te 2’si bu 5 kol kabilinden gerçekleştirildi. Bu oranın erdemli olması, ithalatın az buçuk sektörde yoğunlaştığını gösterdi.
Tek başına efsanevi yemi sektörü, 2021’in 10 ayında 3,7 bilyon dolara yakın miktar ile toplanmış ithalatın yüzdelik 27,3’ünü, kısaca 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
Fiyat artışları ile gündemde arazi bulan nebati yağ sektörü, 2021’in 10 ayında 2 bilyon doları aşan dışarı alım ile toplanmış ithalatın yüzdelik 16,7’sini oluşturdu. Küresel piyasalardaki fiyatın Mart 2020 – Mart 2021 çağında 2 katından beraberinde tomar artarak çoğalması ve döviz fiyatlarındaki fevk cepheli hareketlilik, ithalata ilişkin bu sektörde dünya içi fiyatların açık beraberinde halde artarak çoğalması ile sonuçlandı.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
2021 yılının geçmiş 10 ayında esbak senenin bire beraberinde zamanına mucibince ihracatını bedel namına en beraberinde tomar arttıran sektörler nebati yağ endüstrisi (470 milyon dolar artış), şeker hastalığı hastalığı ve yiyintili mamuller endüstrisi (373 milyon dolar artış), parafin et endüstrisi (273 milyon dolar artış), balıkçılık ve su ürünleri endüstrisi (259 milyon dolar artış) ve gözyaşı kâr endüstrisi (199 milyon dolar artış) oldu.
Aynı çağda ihracatın gerilediği sektörler duman ve mamulleri endüstrisi (93 milyon dolar düşüş) ve makarna endüstrisi (6 milyon dolar düşüş) oldu. Kuru meyve/sebze ve un sektörleri ihracatı senenin geçmiş 4 ayında esbak yıla nazaran gerideydi. Bu sektörlerdeki ihracatın toparlanması dikkati çekti.
2021 yılının 10 ayında esbak senenin bire beraberinde ayına mucibince ithalatı bedel namına en aşırı küsurat sektörler efsanevi yemi endüstrisi (834 milyon dolar artış), nebati yağ endüstrisi (510 milyon dolar artış), un endüstrisi (283 milyon dolar artış), hint bademi ve çikolata endüstrisi (103 milyon dolar artış) ve bakliyat endüstrisi (47 milyon dolar artış) oldu.
İthalatın en aşırı düşmüş olduğu 5 kol makarna (178 milyon dolar düşüş), şeker hastalığı hastalığı ve yiyintili mamuller (73 milyon dolar düşüş), kaba kabuklu meyveler endüstrisi (45 milyon dolar düşüş), duman ve duman mamulleri (39 milyon dolar düşüş) ve deli dolu efsanevi ticareti endüstrisi (26 milyon dolar düşüş) oldu.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
2021’in geçmiş 10 ayında aut tecim verileri devletler bazında incelendiğinde en aşırı dışarı satım yaptığımız 5 dünya Irak (2 bilyon 208 milyon dolar), Almanya (1 bilyon 449 milyon dolar), Rusya (1 bilyon 140 milyon dolar), Amerika (962 milyon dolar) ve İtalya (737 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeye meydana getirilen ihracat, toplanmış ihracatımızın yüzdelik 35,8’ini oluşturdu.
Ülkelere mucibince en aşırı ihraç ettiğimiz mahsulat Irak düşüncesince un, tavuk eti, gofret ve konserve domates, Almanya düşüncesince ambalajlanmış fındık, fındık içi ve kiraz, Rusya içinse alabalık, şeftali ve üzüm oldu.
Ülke bazında dışarı alım verileri incelendiğinde, 2021 yılının geçmiş 10 ayında en beraberinde tomar dışarı alım yaptığımız devletler Rusya (2 bilyon 861 milyon dolar), Brezilya (1 bilyon 408 milyon dolar), Ukrayna (908 milyon dolar), Amerika (705 milyon dolar) ve Malezya (650 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeden meydana getirilen ithalat, toplanmış ithalatın yüzdelik 48,5’ini oluşturdu.
Rusya’dan meydana getirilen ithalatta öne çıkan mahsulat buğday, kabak gün çiçeği düşman ve dane mısır, Brezilya’dan meydana getirilen ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün, Ukrayna’dan meydana getirilen ithalatta buğday, rüşvet ve dane darı oldu.
