Pekin
Çin ile emir ihtilafı içerisindeki Tayvan'daki hükümet, Pekin'in cemaziyelevvel yayımladığı siyasa belgesindeki "tek ülke, iki sistem" esasına alakalı "barışçı baştan birleşme" önerisini reddettiğini bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Joanne Ou, meydana getirdiği açıklamada, bir taraftan ada etrafında askeri tatbikatlar yaparken barışçı birleşme mesajları vermenin tatminkâr olmadığını vurguladı.
Pekin'in yayımladığı siyasa belgesinin, iki tarafın kocabaşı varlığını görmezden gelmiş olarak Tayvan'ı Çin'in parçası saymasını gıcırtı ettiklerini tamlayan Sözcü Ou, "Ana karadaki komünistler tek devir Tayvan'a hükmetmemişlerdir. Tayvan'ın egemenliği, 23,5 milyonluk Tayvan halkına aittir. Tayvan halkı Pekin'in tek ülke iki sistem önerisine alakalı birleşmeyi ikrar etmeyecektir." yorumunda bulundu.
Ou, Pekin'in Amerika Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Ada'yı ziyaretini mazeret ederek provokatif eylemlere giriştiğini, tatbikatlarla askeri kuvvet gösterisi yaptığını, siber saldırılar ve dezenformasyon kampanyalarıyla Tayvan'ı yıldırmaya çalıştığını, sadece Tayvan'ı değil diyalekt barışı da gözdağı ettiğini belirterek, "Asıl arsıulusal hile bozan, diyalekt istikrarsızlığı yaratıcı Çin'dir." ifadesini kullandı.
Tayvan'ın Ana Kara İlişkileri Konseyi de "siyaset belgesinin, hüsnükuruntu kırcı bulunduğunu ve olguları görmezden geldiğini" savundu.
Açıklamada, "siyaset belgesinin, Komünist Parti'nin millî kongresi öncesinde anne esmer halkına Pekin otoritelerinin Tayvan dair bir şeyler meydana getirdiği izlenimi uyarmak düşüncesince hazırlandığı" görüşü dile getirildi.
Konsey, "tek ülke iki sistem" önerisinin ikrar edilemeyeceği, bunun alternatif olamayacağı görüşünün Tayvan'da derinliğine süredir bilgili bulunduğunu vurguladı.
Çin Devlet Konseyine ilişkin Tayvan İlişkileri Dairesinin Sözcüsü Ma Şiaoguang ise iktidardaki Demokratik İleri Parti'nin siyasa belgesine müteveccih eleştirilerini "karalama çabası" diyerek niteledi.
"Tek ülke, iki sistem" modelinin barışçı ve içtenlikli bir birleşme çağrısı bulunduğunu tamlayan Sözcü Ma, böylelikle kâffesi Tayvan halkı çeşidinden benimseneceğine inandığını dile getirdi.
Çin yönetimi cemaziyelevvel yayımladığı Tayvan siyasa belgesinde, Ada ile anne esmer arasındaki ideolojik ve içtimai farklılıkların tanınması temelinde "barışçı baştan birleşme" hedefini vurgulamıştı. Belgede 'tek ülke, iki sistem' anlayışının, en eksiksiz hal olabileceği görüşüne arazi verilmişti.
Pelosi ve beraberindeki 5 şahsiyet Kongre heyetinin güzeşte hafta meydana getirdiği ziyaret, Ada'yı topraklarının parçası gören Pekin'in tepkisini çekmişti. Çin, 2 ve 3 Ağustos'taki ziyaretin arkası esna Ada etrafında askeri tatbikatlara başlamıştı. İlk özellikle 4-7 Ağustos'ta düzenleneceği açıklayan tatbikatlar, öngörülen takvimin ötesinde sürdürülmüştü.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın arkası esna çıkan iç harpte Mao Zıdong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu anons etmesi ilişkin Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintang) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da bitmeme ettiğini ati sürerek istiklal anons etmişti.
Bu girişim, Çin çeşidinden ikrar edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e derece Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i asimilasyon etmişti. 1950'ler ve 1960'larda aşırı sayıda ülkenin diplomatik alışveriş tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin arkası esna 1971'de BM Genel Kurulunda meydana getirilen oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek yasal mümessili ikrar edilmesiyle Tayvan'ın arsıulusal örgütlerdeki pozisyonu belgisiz duruma gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kişi topraklarının parçası bulunduğunu savunuyor. Çin, geçit ve çevresindeki askeri varlığının yanında Tayvan'ın evren ülkeleriyle bağımsız diplomatik münasebat kurmasına, BM'de ve öbür arsıulusal kuruluşlarda asimilasyon edilmesine huzur çıkıyor, kendisini tanıdıkları olan devletlerin Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesini eşya koşuyor.
