Tescilli Eşme koyunu et verimiyle yetiştiricinin vazgeçilmezi oldu

Uşak

Özgün soy özelliklerine ehil bulunan fakat namevcut olma tehlikesiyle huzur karşıya artan Eşme koyunu düşüncesince 2007 senesinde TÜBİTAK desteği ile Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan Yetiştirme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Karaca liderliğindeki grup çeşidinden düzelti emek vermesi başlatıldı.

Yaklaşık 3 sene devam eden çalışmayla açılan seçkin sürüler, Tarım ve Orman Bakanlığı çeşidinden planlı "Halk Elinde Islah Projesi" kapsamında yetiştiricilere tasdik edildi.

Yapısı bakımından Türkiye'deki tek koyun grubuna müdahale edilemeyen Eşme koyunu, 5 Aralık 2020'de alana has yerli soy adına tescillendi.

Prof. Dr. Orhan Karaca, AA muhabirine, Eşme koyununun Uşak branşında kıraç ve rustik alana serili ortak koyun şekli bulunduğunu söyledi.

Çalışmalara başladıkları çağda bu koyunu kıvırcık koyun koyun tipi adına tanımladıklarını fakat ibdai ortak soy bulunduğunu gördüklerini tamlayan Karaca, şu detayları verdi:

"Eşme koyunu kanaatkâr ortak hayvan. Yani hudutlu hizmet ve beslemeyle baş döndürücü erdemli diyebileceğimiz başarım veriyor, kestirmece 3 ayda zalimlik bir duruma gelebiliyor. Et kalitesinin erdemli olması, yağsız, kuyruksuz ortak efsanevi olması ilkin bu alanda yeğleme edilen ortak efsanevi yapıyor. Özellikle kurban kesimlerinde de yeğleme edilen ortak hayvan. Biz et verimliliğini ve deli dolu ağırlığı öne çıkaran ortak düzelti projesi yaptık. Yani kuzuları 3 ayda 45 kilo ağırlığa gelebiliyor. Zaten kuzu hitit üretiminde muhtemel de budur. Kasaplık kuzuda evren standartlarına da uygundur."

Eşme koyununun eke şekilde sayı farkı 80 kilo et verimi bulunduğunu, bölgedeki öteki türlerde bu rakamın 50-55 kilo bulunduğunu dile getiren Karaca, bu ırkın yaygınlaşmasının hayvancılık alanındaki hedeflere ulaşılmasında ehemmiyetli görevi olacağına inandıklarını tabir etti.

40'ın üstünde sürüde 6 bin 300 hayvan

Aynı üniversitede Biyometri ve Genetik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi bulunan Prof. Dr. İbrahim Cemal de proje kapsamında et kalitesinin ön plana çıkmış olduğu seçkin ve aya sürüler oluşturduklarını belirterek, "Hayvanlar hem çoğuz doğuruyor bununla birlikte aceleci gelişiyor. 100 hayvandan 144 kuzu elde ediyoruz. Bu ağır ortak rakam. Tabii et hisse senedi hızını yükseltirken yağlanma riski var. Biz de ultrason teknolojisiyle hitit fazla, hasım az hayvanları hamur seçmece bunun önüne geçtik. Şu an 6 bin 300 hayvanda, 40'ın üstünde sürüde proje sürüyor." diyerek konuştu.

Projeyle Eşme koyununun özelliklerinin tanımlandığını kail Cemal, "Bu proje olmasaydı o alanda ortak koyun popülasyonu olurdu gücün Eşme koyunu diyerek ortak koyun olmayacaktı. Şu anki verimde ve bu tanınırlıkta olmayacaktı." dedi.

Hayvan başına 80 teklik destek

Uşak Tarım ve Orman Müdürü Nihat Ağan, uslu dudaklı olmasıyla meradaki çelimsiz otlardan yararlanabilen Eşme koyununun susuzluğa huzur baş döndürücü dayanabilen bulunduğunu belirtti.

Ağan, görü adına seçkin sürülerde koyun ve kuzu başına 80 lira, aya sürülerde 40 teklik destek verildiğini, koçlara da 300 teklik destek sağlandığını dile getirerek, sunulan destek sunar ve yetiştiricilerin ehil çıkmasıyla efsanevi varlığının çabucak arttığını kaydetti.

Eşme ilçesi Ahmetler köyünde yetiştiricilik özne Nural Acar da Eşme koyunundan öteki koyunlara layıkıyla baş döndürücü elan erdemli miktarda et ve motorin aldıklarını, düzelti projesinin faydalarını gördüklerini belirterek, "Yetkililer çeşidinden sonsuz koyunlarımızın değerleri ölçüldüğü düşüncesince elan erdemli verim alıyoruz. Bunun birlikte koyun ve kuzu başına aldığımız destekle de onların hile maliyetini karşılayabiliyoruz." ifadelerini kullandı.