Umman'da deve yetiştiriciliği ehemmiyetli ortak kültürel kalıt adına varlığını koruyor

Zufar

Yol kenarlarında dolaşan, dağlarda tepelerde otlayan develer ülkenin güneyindeki Zufar ilinde bayağı manzaralardan. Hatta burada araçlar, uzaktan geçmeleri düşüncesince develere kez veriyor.

Bölgelere gereğince tüylerinin renkleri ayrımlılık yayınlayan Umman develeri, Zufar'da çoğu kez siyaha yakın, ülkenin yıldız kesimlerinde ise kırmızı, soluk ve alkan olabiliyor.

Umman halkının deve yetiştiriciliğine başta bu mesleğin gelirinin faziletkâr olması ve deve yarışlarının düzenlenmesinin arkası esna şimdi ortak tomar nazarıitibar göstermeye başladığı belirtiliyor.

Pek aşırı deve cinsinin bulunmuş yer aldığı Umman'da en meşhuru, kabileler çeşidinden öz saygı edilen birtakımı özelliklere ehil bulunan "El-Asail" namına adlandırılan deve.

Kültürel kalıt ve anlaşma kaynağı

Ummanlı deve yetiştiricisi Suheyl Ahmed Said Katan, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, "Develer, Zufar halkı düşüncesince ortak servet. Kentsel çıkma ve modernizasyon sürecinden geçmiş de topu topu ülkeyi sırtlarında taşımış bulunan develer, aşırı emektar yıllardan beri mevcud kültürel ortak miras." dedi.

Develerin, dünya tarihinde ve uygarlığında ehemmiyetli görevi ve muhterem ortak noktayı olduğuna ayraç fail Katan, develerin bollukta ve darlıkta binek; çölde, tepede veya dağda asliye erişim ara bulucu olmasının yanı esna et ve motorin tedarikinde ehemmiyetli ortak eşme bulunduğunu dile getirdi.

Katan, deve sütünü kendilerinin kullandığını gerekseme biçiminde de sattıklarını, başkaca deve yetiştiriciliğinin hükümetin yükünün hafifletilmesi ve işsizlikle mücadeleye yardım sağladığını aktardı.

"Develer, yaşamın ortak parçası, onlarla beraberce yaşıyoruz." diyen Katan, deve sahibi Ummanlıların, öz saygı sahibi olduğunu; gelişigüzel şeyi bıraksalar da develerinden ayrılmadıklarını söyledi.

Katan, yetiştirdiği develerden bazılarının, lehçe ve evcil yarışmalara katılarak sağlam aşırı rütbe kazandığını paylaştı.

Baharın geldiği "hatıl" mevsimi

Develerin, fazlalaşan meralarda, tepelerde serbestçe gezindiği ve elleme beslendiği mevsime "hatıl" ismi verildiğini aktaran Katan, bu dönemde, efsanevi yetiştiricilerinin masraflarının da azaldığını belirtti.

Katan, develerin, güzün 3 ay süresince ovada kaldıktan sonradan efsanevi yetiştiricilerinin "hatıl" mevsimini duyuru ettiğini ve meraların verimli, ağaçların derin ve türlü yer aldığı vadilere yönelmeye değişmeyen verdiklerini aktardı.

Ummanlı deve yetiştiricisi, bu mevsimde, bayağı günce yaşamın koşuşturmacasını ortak kenara bırakarak, mükemmel ortak manzaraya ehil tabiat ananın kucağında kelimesiz geçinme geçtiklerini dile getirdi.

Bahara emsal mevrut bu mevsimin, yaşamın stresinden uzaklaşma ve kendini arındırma namına görüldüğünü tamlayan Katan, birtakımı çalışanların, çandır yaşamı ile doğayı birleştiren bu en elleme anların keyfini değirmek düşüncesince tatile çıktığını, izinlerini bu zamana emsal getirdiğini kaydetti.

Kültürel mirasın korunması düşüncesince büyüklük desteği

Devlet, develerin ehemmiyetli gösteriş oynadığı Umman kültürel mirasını destek olmak düşüncesince 1989'da Sultanlık Mahkemesi Divanına ilişkin Deve İşleri Genel Müdürlüğünü kurdu.

Deve İşleri Genel Müdürlüğü, millî kutlamalar ve türlü etkinliklerin yanı esna deve yarışları ve anadan görme Arda Koşusu kadar etkinlikler düzenliyor.

Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı istatistiklerine göre, 2019 senesinde ülkede kısaca 279 bin deve bulunurken, bunlardan 9 bin kadarı yarışlara katılıyor.