Uzmanlara layıkıyla 11 salname Suriye krizi düşüncesince ufukta hal gözükmüyor

İstanbul Suriye'de Beşşar Esed yönetimine huzur Mart 2011'de başlamış olan barışçıl ahali ayaklanmaları, Esed güçlerinin sivillere müteveccih orantısız çelim kullanımı üzerinde silahlı çatışmalara ve henüz sonradan da lehçe ve arsıulusal güçlerin Suriye'ye müdahalelerine dönüştü.

Suriye'deki iç harp 11. yılını geride bıraktı Ülkedeki iç mücadelesi dönmek kıl payı hesaplı siyasal hal çabaları çerçevesinde Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 18 Aralık 2015'de çıkardığı 2254 ciddi kararla müşterek intikal yönetiminin oluşturulması, dünkü müşterek kanun yazılması ve başkanlık-parlamento seçimlerinin düzenlenmesi öngörülüyordu.

Ancak 11 senedir devam eden kriz BM kararları ve diplomatik çabalara karşın hala çözüme kavuşamadı.

Suriye krizinin çözümüne çevrilmiş arsıulusal esas müşterek şürekâ yok Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Siyasi Kurulu Sekreteri Abdulmecid Bereket, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, Suriye krizini çözmeye odaklı arsıulusal müşterek istek olmadığını söyledi.

Bu sebeple Beşşar Esed diyeti ve destekçilerinin bazısı inatlarla süreci uzattığını dile getiren Bereket, bu şartlarda siyasal müşterek çözümü konuşmanın beklenen olmadığını tabir etti.

Bereket, "11 sene aradan sonradan hala hal adına krizi düzen olanaklarını konuşuyoruz. Bölgesel kendisine sağlanan baş döndürücü sayıda geçim ha ve bunlar Suriye krizinin müşterek parçası biçimine geldi. Yine de Suriye meselesini müşterek kriz kendisine gören arsıulusal müşterek mekân var, bundan dolayı de umudumuzu korumaya bitmeme edeceğiz." niteleyerek konuştu.

Suriye krizine değgin ne ehlî ne arsıulusal kurda ufukta esas hal olanağı göremediklerini kail Bereket, "Tabii arsıulusal ve lehçe değişimler, aracısız yahut bilvasıta kendisine Suriye meselesini etkilediği kıl payı Suriye'nin lehçe ve arsıulusal hesaplaşmalar sahasına dönüşmesine de kere açabiliyor." dedi.

Suriye meselesinin arsıulusal ve lehçe krizlerden ırak tutulması çağrısında olan Bereket, ülkede halkına müteveccih katliamlar yapmanın beraberinde gelişigüzel ayrışık barışçıl yolu kırıcı diyete huzur krizi baştan tamik çabalarına da girilmemesi uyarısında bulundu.

Müdahalelerle Suriye konusu komplike vaziyete geldi Artan müdahalelerle Suriye krizinin henüz da komplike vaziyete geldiğini aktaran Bereket, şöyleki bitmeme etti:

"Muhalifler kendisine Suriye krizini, baştan arsıulusal ve lehçe konuların rüçhan meseleleri arasına çıkarmaya çaba ediyoruz. Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesiyle oluşan kriz ve bloklaşmalardan yararlanmaya çalışıyoruz."

Bereket, SMDK kendisine Suriye krizinin çözümünü BM Güvenlik Konseyinin 2254 ciddi kararıyla belirlenen kere haritasında gördüklerini belirterek, "Çözüm de parçalanamayan müşterek eksiksiz olacak. Uluslararası kere haritasının dışındaki bazısı mutabakatlarla bunun dışına çıkılamaz." ifadelerini kullandı.

BM Güvenlik Konseyi kararıyla belirlenen kere haritasının, Esed diyetinin değişmesini öngördüğünü hatırlatan Bereket, bundan dolayı bahis konusu kere haritasının kâffesi detaylarını önemsediklerini tabir etti.

Bereket, "Suriye ile ait siyasal sürecin çıkmaza girmiş bulunduğu söylenemez. Ancak arsıulusal arenada Suriye meselesine çevrilmiş müşterek relaks bulunduğu söylenebilir. Hatta arsıulusal toplumdaki çalışan güçlerin bundan böyle Suriye siyasal sürecinde görünmediklerini söyleyebiliriz." dedi.

"Çözüm Suriyelilerin elinden alındı" Bayırbucak Türkmen Cephesi Başkanı Muhammet Ceren de, "Bir taraftan İran ve Rusya diğer taraftan Batılı devletler çeşidinden siyasal hal maatteessüf Suriyelilerin elinden alındı." değerlendirmesinde bulundu.

Rusya-Ukrayna savaşına odaklanılması dolayısıyla Suriye meselesine arsıulusal talebin azaldığını tamlayan Ceren, muhalefete henüz müşterek tomar dayanak vererek Rusya'ya Suriye arenasında edisyon yapılması çağrısında bulundu.

Ceren, "Suriye'de hal alternatifleri tıkandı. Halihazırdaki netice, ülkedeki mücadelesi DOĞRU çıkarıyor. Rusya'nın sığınmacı ve mültecilerin arka dönüşüne müsaade vermeyeceği açık. Çözüme revan yolların, Ukrayna'daki savaşın neticelerinden etkileneceği de açık. Çözümler, Suriyelilerin elinde değil, çıkarlarına mucibince lehçe ve arsıulusal aktörlerin elinde." niteleyerek konuştu.

Ceren, Suriye'de Esed diyeti kontrolü altındaki alanlarda canlı Suriyelilerin harekete geçmesinin ve arsıulusal gelişmeler ışığında olan vaziyete huzur mukabil güçlerle çalışmasının ehemmiyetli bulunduğunu tabir etti.

Suriyeli Cisur Araştırmalar Merkezi Müdürü Muhammed Sermini ise siyasal süreç, diyet ve müttefikleri çeşidinden sulh adına savaş düşüncesince müşterek izlemsel etmen kendisine kullanıldıkça, hal anlamında çelimli arsıulusal baskılar olmadıkça ve muhalefetin elinde geleceğe değgin kesin vizyonlar bulunmadıkça endamsız vadede hal emareleri gözükmediğini belirtti.

Sermini, "Suriye'de devrimin başlamasının üstünden 11 sene geçmesinin peşi esna siyasal çözümden bahsetmek, ehlî ve arsıulusal aktörlerin faaliyetlerine bağlı. Esed rejimi, müttefiklerinin desteği ile 2012'de Cenevre'de siyasal hal döneminin başlamasından buyana hal düşüncesince kandırma edici müşterek okazyon olmadı." ifadelerini kullandı.

Muhalefetin diyet müttefikleri çeşidinden garantiler verilmemesine karşın tamamen siyasal sürece bağlılığını gösterdiğini vurgulayan Sermini, İran'ın Ukrayna'daki savaş dolayısıyla Amerika ile çekirdeksel projede aksiyon kaydetmesi şeklinde Suriye'deki Amerika güçleri ve İran milisleri ortada sabık aylarda kalan tırmanışın azalması gerektiğine dikkati çekti.

Sermini, Rusya'nın da yüklü askerler eliyle Suriye'yi askeri iktidar bölgesi kendisine kullanma, Ukrayna'daki harbe aracısız karışma etmemesi düşüncesince NATO'ya huzur zılgıt peydahlamak amacıyla dizi eylem üssü kendisine istimal fırsatını kaçırmayacağı değerlendirmesinde bulundu.