Viyana
Avusturya'nın başkenti Viyana'da tahminî 11 aydır İran çekirdeksel anlaşmasının kusursuz ve kusursuz biçimde baştan uygulanması düşüncesince ölçülü müzakerelerde, tarafların sona gelindiği yönündeki açıklamaları sonuncu anlaşmanın baş döndürücü benzeyen birlikte tarihte yapılacağı beklentilerine bozukluk olurken akıbet anda Rusya'nın ABD'den garanti talebinde bulunması, anlaşmanın akıbetine ilişin belirsizlikleri artırdı.
UAEA ile İran ortada teşrikimesai ve diyaloğun güçlendirilmesi hususunda uzlaşma sağlandı
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora'nın başkanlığında, Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) kendisine bilinen İran çekirdeksel anlaşması, yan devletlerin temsilcilerinin katılımıyla Nisan 2021'den itibaren sürüyor.
Müzakerelerin beklenilenden etraflıca sürmesi, tarafların belli mevzularda siyasal arzu ortaya koymakta kararsız davranması ve akıbet kendisine Rusya-Ukrayna mücadelesi dolayısıyla arsıulusal gündemin madun basamaklarına gerileyici çekirdeksel müzakereler, güzeşte hafta meydana getirilen açıklamalarla baştan arsıulusal kamuoyunun odağı biçimine geldi.
Müzakerelerde sona gelindi beklentisi
Başta Rusya edinmek üzere, Avrupalı ülkeler, İran ve ABD'den peş peşe mevrut açıklamalar, kamuoyunda "bu kere sona gelindiği ve uzlaşının sağlandığı" yorumlarına bozukluk oldu.
Rusya'nın etüt heyetine riyaset karşıcı ve bu ülkenin BM Viyana Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mikhail Ulyanov'un "çözüme kavuşturulmamış hastalıkların 24 yada 48 sayaç ortamında sonuçlandırılabileceği", "Müzakerelerin bu noktada değimsiz olması asıl birlikte mesuliyetsizlik olur." yönündeki ifadeleri, İngiltere'nin müzakerelerdeki mümessili Stephanie Al-Qaq'ın "Anlaşmaya baş döndürücü yakınız." açıklaması beklentileri yükseltti.
- Viyana sonuncu geçim düşüncesince bakanlara hazırlanıyordu
Bu arada müzakerelerin yürütülmüş olduğu Coburg Oteli'nin çevresindeki sokakların asayiş dolayısıyla manşet kabilinden ağız ağıza kapatılması, iletişim araçları personelleri düşüncesince açılan matbuat merkezindeki yoğun hazırlıklar, burada işyar asayiş çalışanının sayısının artırılması kadar gelişmeler, hazırlanmakta bulunan geçim metnini imza etmek neredeyse Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da müdahale yan devletlerin dışişleri bakanlarının biraz güne Viyana'ya geleceği yorumlarına bozukluk oldu.
Ancak Lavrov'un, 5 Mart Cumartesi meydana getirdiği açıklamanın ardından, anlaşmaya müteveccih kalan müspet beklentiler yerini belirsizliğe bıraktı.
Rusya'nın garanti talebi
Lavrov'un, mümkün birlikte geçim yerinde "ABD'li meslektaşlarımızdan, (Ukrayna mücadelesi sonrası Rusya'ya müteveccih başlatılan) acemi yaptırımların Rusya'nın İran'la ekonomik, ticaret, envestisman ve uygulayım bilimi transferinde özgürcesine teşrikimesai yapmasına bariyer olmadığını içeren yazılmış birlikte garanti istedik." ifadesi, sona gelindiği memul müzakereleri şişman birlikte sınamayla gönül rahatlığı karşıya getirdi.
İran'da şaşkınlıkla karşılanan Rusya'nın bu şok isteğine gönül rahatlığı ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın değerlendirmeleri, benzeyen birlikte tarihte geçim yapılmış ihtimalini zora soktu.
ABD'den Rusya'ya aksi yanıt
Blinken, Ukrayna ve İran çekirdeksel anlaşmasının birbiriyle münasebetli hususlar olmadığını, bundan dolayı Rusya'nın talebinin "alakasız" bulunduğunu söylemesi, arsıulusal basında "Moskova'nın hevesi Washington kabilinden benimseme edilmedi" halinde yorumlandı.
İran, Rusya'nın akıbet hamlesinden rahatsız
Müzakerelerin aslında itibaren müspet ve müspet birlikte davranış sergileyen Rusya'nın bu hamlesi, İran'da memnuniyetsizliğe minval açtı. Bir taraftan asıl yaptırımların en çabuk biçimde kaldırılması düşüncesince güç gider fail Tahran yönetimi, başka taraftan benzeyen müttefiki Rusya ile arasının bozulmaması düşüncesince kontrollü açıklamalarda bulundu.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, mevzuya bağlı meydana getirdiği açıklamada, Rusya'dan akıbet gelişmeye bağlı detay verilmesi talebinde bulunurken, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ise "Viyana görüşmelerinde uğur boncuğu aut faktörün millî çıkarları etkilemesine müsaade vermeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Abdullahiyan, Rus mevkidaşı ile meydana getirdiği telefon görüşmesinin peşi sıra elan güzel birlikte açıklamada bulunsa da bu durum, İran'ın sona gelinen görüşmelerde gönül rahatlığı karşıya kalmış olduğu sürprizden mutlu bulunmadığı gerçeğini değiştirmiyor.
Rusya'nın garanti talebinin ne ihtiva ettiği bilinmiyor
Rusya, garanti isteğine bağlı bilgileri daha açıklamazken Rus Büyükelçi Mikhail Ulyanov, bu noktada mevzunun gazetecilerle paylaşılmasının düşünülmediğini söyledi.
Rusya'nın garanti talebini ABD'nin benimseme etmeyeceği görüşünü paylaşan uzmanlar, Moskova'nın bu hamlesinin geçim olasılığını tehlikeye atabileceğine ayraç ediyor.
Uzmanlar, Rusya-Ukrayna mücadelesi dolayısıyla asıl yaptırımlara yayımcı tutulan ve asıl miktarda yalnızlaşan Rusya'nın İran üstünden kendine meydan açmaya çalışmış olduğu değerlendirmesinde bulunurken mümkün birlikte geçim yerinde İran katıksız gazının, Avrupalılar düşüncesince birlikte seçenek bulunmasına Moskova'nın ısıdam bakmadığı yorumunu yapıyor.
Uzun devam eden kesim maratonun da İran'ın masaya koyduğu en ehemmiyetli maddelerden birisi kendisine tanıdık ve görüşmelerin asıl ilerlemesine bozukluk bulunan garanti konusu birlikte kat elan müzakereleri kilitleyici birlikte özellik kendisine öne çıktı.
2018'de anlaşmadan yegâne cepheli kendisine çekilen ABD'nin anlaşmaya dönüşü, bu ülkenin İran'a uyguladığı yaptırımların kaldırılması ve akıbet kendisine İran'ın çekirdeksel faaliyetlerini 2015'te imzalanan anlaşmanın sınırlarına çekmesi düşüncesince sürdürülen görüşmelerin önündeki bu engelin nite kaldırılacağı daha bilinmiyor.
