Kudüs
Almanya'nın, 1 Eylül 1939'da Polonya'yı engelleme etmesiyle başlamış olan II. Dünya Savaşı'nın üstünden 79 sene geçişine rağmen, bu şişman yıkımın yaşamda küsurat mağdurları ve ölenlerin yakınları, yaşanmış olan insancasına krizlerin acısını hala taşıyor.
II. Dünya Savaşı'nın zihinlere kazınan en ateş yanlarından bir tanesi de alma ve imha kamplarında başta Yahudilere gönül rahatlığı işlenen katliamlar. Naziler, şişko kırım ika etmek düşüncesince türlü devletlerde imha kampları kurdu.
Polonya’daki Auschwitz-Birkenau Kampı, bu kampların en büyüğüydü. Kampa gönderilen 1,3 milyon insandan 1,1 milyonu katledildi.
İnsanlık tarihinin en şişman dramlarından bir tanesi yerine kayıtlara güzeşte Nazi kamplarında insanoğlu üstünde deneyler yapıldı. Ölenlerin cesetleri, krematoryumlarda yakıldı.
Başta Yahudiler peyda etmek kıl payı ayrımlı ırklardan milyonlarca insan, Nazilerin yüksek Alman ırkını fotoğraflamak düşüncesince yürüttüğü politikalar çerçevesinde öldürüldü.
İkinci Dünya Savaşı esnasında 6 milyondan müşterek tomar Yahudi katledildi. Bu katliamlar, henüz sonraları Birleşmiş Milletler çeşidinden Yahudi Soykırımı (Holokost) yerine onama edildi. Her sene Auschwitz alma kampının kurtarıldığı 27 Ocak'ta Holokost kurbanlarını yâd törenleri düzenleniyor.
Holokost sonrası İsrail'e muhaceret hızlandı
Nazilerin meydana getirdiği soykırımın peşi sıra Avrupa genelinden Yahudilerin İsrail'e tarla kayması hızlandı. Siyonizm, Avrupa gözetiminde henüz aşırı yandaş toplamaya başladı. İsrail'de Yahudiler, İngilizler ve Arap nüfusa gönül rahatlığı silahlanmaya, silahlı örgütler kurmaya mücahede verdi.
İsrail, 1948 senesinde İngiliz mandasından Filistinlileri topraklarından sürerek kurulunca, Yahudi soykırımına atıfla millet inşasında "Bir henüz asla" lafları İsrail devletinin ve ulusunun mottosu oldu.
İsrail makamlarının paylaşmış bulunduğu sayılara göre, dakika İsrail'de 165 bin 800 denli Holokost'ta yaşamda kalanlar yaşıyor ve bunlardan yüzdelik 90'ı seksen yaşlarının üzerinde.
10 bin bebek gayri ülkeye gönderildi
Almanya'da Nazi devri başladıktan sonraları kurtulmaları düşüncesince aileleri çeşidinden trenlerle gayri devletlere gönderilen ayrıntılar ortada arsa meydan ve o çevrim 15 yaşlarında İngiltere'ye revan Walter Bingham, yaşadıklarını AA muhabirine anlattı.
Almanya tevellütlü Walter Bingham, dakika 98 yaşında. Naziler iktidara gelmeden evvela Weimar Cumhuriyeti zamanında okula revan Bingham, İngiltere'de orduya katıldığını, Normandy çıkarmasında cankurtaran şoförü yerine fariza yaptığını, başarıları zımnında Fransa'dan ve İngiltere Kralından yüksek iş madalyaları kazandığını paylaştı.
Bingham, levent boylu senelerdir gazetecilik mesleğiyle uğraştığını belirtti ve evinin duvarındaki "en nemli gazeteci" ve "en nemli radyo şovu sunucusu" evren rekorlarını gururla gösterdi.
Yahudilerin çocuklarını trenlere bindirip gayri devletlere göndermesinin Nazilerin darbesi yerine aziz Kristal Gece'den sonraları başladığına ayraç fail Bingham, "10 bin bebek harp başlamadan kısaca 8 ay süresince gayri devletlere gönderildi. Ebeveynler şahsen kendileri gönderiyorlardı zira harp esnasında Yahudiler düşüncesince durumun iyiye gitmeyeceği açık açık ortadaydı. Bu trenlere binip revan evlatların yüzdelik 99'u ailelerini müşterek henüz göremedi. Ben gelişememiş dönerek annemle buluşabildim. Ama yayıncı babam çoktan öldürülmüştü." dedi.
Ailesinin kalanlarının çoğunu kaybettiklerini, eşinin anne baba ve andıran ailesinin katledildiğini aktaran Bingham, savaştan evvela kaçmayı başaranların yaşamda kalabildiğine dikkati çekti.
Almanya'da duyu elemanı yerine çalıştı
Nazi zamanında Yahudilere gönül rahatlığı ayrımcılığın er çağda başladığını, Yahudi bulunduğu düşüncesince sınıfın arkasına atıldığını tamlayan Bingham, Yahudilerin gayrı çocuklardan ayrılarak kalıntı müşterek okula kıymetlendirmek mecburiyetinde kaldığını söyledi.
Bingham, İngiltere'ye revan çocukların, bazılarının falcı ailelere verildiğini, bazılarının evlat edinildiğini anlatarak 20 yaşlarında da orduya yazıldığını kaydetti.
Orduda cankurtaran şoförü yerine fariza meydana getirdiği tam Normandy çıkarmasına katıldığını, buradan Belçika ile Hollanda'ya gittiğini ve sonuç yerine da İngiliz Kuvvetleri saflarında Almanya'da duyu elemanı yerine fariza yaptığını paylaştı.
Savaş esnasında tutsak düşmesi şeklinde Alman ismiyle başağrısı yaşaması zımnında başındaki subaya başvurarak adını değiştirdiğini özetleyen Bingham, adını ayırmak düşüncesince şeb ezanı telefon rehberine baktığını ve Almanca ismi "Wolfgang Billig"in evvel harflerini haiz Walter Bingham'ı seçtiğini söyledi.
"Hepimizin sulh süresince yaşamasını istiyorum"
Annesiyle İsveç'te buluşmasını özetleyen Bingham, "Annem beni 15,5 yaşımdayken tecrübesiz müşterek eş evladı yerine bıraktı ve beni 22 yaşlarında gördüğünde savaşlara ek müşterek gailesiz eş yerine karşısına çıktım. Onunla esasen buluştuğumda alelacayip biriydim." dedi.
Holokost'un bugünkü etkilerini değerlendiren Bingham, şunları söyledi:
"Beethoven müşterek senfonisinde şahısların karındaş bulunduğunu söyler. Bizlerin kimi kullanıcılarını renklerinden dolayı, inançlarından çevre ayırmamız onama edilemez. Benim görüşüme mucibince müşterek oğan mevcut ve bizler; Yahudiler, Hristiyanlar, Müslümanlar, bizler ayrı merdivenlerden, ona ulaşmaya çalışıyoruz. Tanrı hepimizi yarattı. İnsanlar sebep müşterek birinden sebep tiksinme ayar bu benim düşüncesince müşterek bilmece. Hepimizin sulh süresince yaşamasını istiyorum."
"Altı kıta ayrımlı annem evet ve değme bir tanesi bana gayri müşterek insan verdi"
Rena Quint, "Friedel Lichtenstein" ismiyle Polonya'nın Piotrkow Tribunalski kentinde 1935 senesinde dünyaya geldi.
AA muhabirine Nazilerin Yahudi soykırımında yaşadıklarını özetleyen Quint, "Benim hamle Rena Quint, bu benim altıncı adım. Altı kıta ayrımlı annem evet ve değme bir tanesi bana gayri müşterek insan verdi. İki kıta tevellüt günüm var. Birini 1945'te edindim, gerçeğini de 1985'te öğrendim. Bir vakitler kız çocuğuydum, müşterek müddet eş çocuğuydum. Uzunca müşterek çevrim 'Polonya'da mı doğdum Almanya'da mı doğdum' bundan emniyetli olmaksızın geçti." niteleyerek konuştu.
Quint, ilerleyici yıllarda, tevellüt belgesini, anne-babasının dünyaevi kaydını, abilerinin göndermiş bulunduğu kampı, Polonya'da yaşamış bulunduğu evi bulduğunu anlattı.
Nazilerin 1 Eylül 1939'da kendisi 3,5 yaşlarındayken Polonya'ya geldikleri evvel kentin Piotrokow bulunduğunu ve burada evvel Yahudi gettosunu kurduklarını dile getiren Quint, şehirdeki ve kırsaldaki Yahudilerin bu mahalleye toplanıp etraflarının dikenli telle çevrildiğini paylaştı.
İnsanların evlere, okullara, sinagoglara tıkıştırıldığını, ehliyetli yemek, derman olmadığını ve bazılarının açlıktan hayatını kaybettiğini kail Quint, babasının müşterek cıncık fabrikasında düzentileme kampına alındığını, dü şişman eş kardeşi ve annesiyle evde kaldığını anlattı.
Quint, 1989'da emektar evine gittiğinde habbe kapısına Yahudi hanelerini işaretlemek düşüncesince konulmuş olan işaretin hala orada durduğuna ayraç etti.
"Annem ve abilerim uygulama edildi"
Nazilerin müşterek gündüz dü bin denli insanı gettodaki sinagoga doldurduğunu, dışarıda kalanların ormana götürülüp uygulama edildiğini kaydeden Quint, "Savaş ego 3,5 yaşlarındayken başlamıştı. Ben o vakitler 7 yaşındaydım. Sinagogun gelişememiş tarafında müşterek kapının yakınındaydım. Sanırım amcam bana koşmamı söyledi. Belki annem, ihtimal de oğan beni itti ve kaçtım. Annem ve abilerim Treblinka'ya götürüldü ve uygulama edildi." niteleyerek konuştu.
Quint, gelişememiş kapıdan kaçtıktan sonraları müşterek insanın kendisini babasının çalışmış bulunduğu cıncık fabrikasına götürdüğünü aktararak, "Kızlar işe yaramazdı. Erkek evlatları 10 yaşlarında olduğunda işe başlayabiliyordu. Babam benim ismimi değiştirdi ve 'Bugünden sonraları eş çocuğusun' dedi. Buna mucibince konuşmam, davranmam gerekiyordu. Dilimizde eş ve avrat yerine bahsetmek farklılığa defa açıyordu. Burada çalıştım. Çok çirkin müşterek yerdi, kirliydi, köpekler vardı." niteleyerek konuştu.
"Anne-babamın neye benzediğini bilmiyorum"
İtilaf Devletleri, Polonya'ya akıllıcasına ilerledikleri tam Nazilerin Yahudileri alma kamplarından balık istifi derece kamyonetlerle Almanya'ya götürüldüklerini tamlayan Quint, "Babam buradan ayrılırken bana kimi resimler verdi. 'Merak ika harp bitecek, seninle evimizde buluşacağım' dedi. Ama bu sözünü tutamadı. Beni müşterek ekol öğretmenine delibozuk etti. Bergen'e soğukta, örtüsüz ayaklarla, ana rahmi üstünde giysiler olmaksızın yürüdük. Burada bizi duşlara götürdüklerinde, elimde resimler vardı. Bir er geldi elimdekinin servet bulunduğunu düşündü ihtimal de. Anne-babamın kâffesi resimlerini yırttı, attı. Onların neye benzediğini on paralık bilmiyorum." dedi.
Kendisine üvey anne fail bayanların münavebeli öldüğünü, tifusa yakalandığı tam konuştukları dili anlamadıkları gayri askerlerin geldiğini özetleyen Quint, Bergen kampında bayanların şenlik çığlıklarını ayırt ettiğini söyledi.
Quint, İngiliz askerlerinin evvela soykırımda ölen 10 bin denli ölmüş insanı defnetmek ve Nazilerin kurduğu alma kamplarındaki barakaları yakmakla çalışır olduğuna ayraç etti.
"Onun ölümü benim şansımdı"
Başka yetimlerle bu arada İsveç'e götürüldüğünü, burada müşterek merkeze yerleştirildiğini özetleyen Quint, "Anna ismindeki Yahudi müşterek kadının oğlu, annesine muhaceret düşüncesince kâffesi lüzumlu evraklar ve biletini gönderdi. Bu kadının da 9,5 yaşındaki kızı ölmüştü. Onun ölümü benim şansımdı. Bana onunla gelmemi kızı olmamı öneri etti. Ben de onama ettim ve bu sayede ABD'ye muhaceret ettim. Onun ismini, tevellüt gününü ve tevellüt yerini aldım." ifadesini kullandı.
ABD'de yaşamın kendisi düşüncesince iyi gittiğini fakat gine Holokost'tan kurtulan acemi anası Anna'nın endamsız müddette hayatını kaybettiğini tamlayan Quint, cenazede her insanın ağladığını "ama alma kamplarında ölenin ardı sıra ağlanmadığı düşüncesince buna şaşırdığını" aktardı.
Brooklyn'de canlı ve evlatları sıfır müşterek Yahudi aileye evlatlık verildiğini paylaşan Quint, bu ailesiyle acemi müşterek avlu kurduğundan bahsetti.
Holokost'un bugüne etkilerini değerlendiren Quint, şunları söyledi:
"Benim açımdan harp değme daim çirkin şeyleri anımsatıyor. Birileriyle harp sebep yapılıyor ki? Ne istiyorsunuz, arsa mı, her insana kafi gelecek denli var. Yemek mi, her insana kafi gelecek denli aşındırmak var. Tamam ihtimal birilerinin henüz müşterek tomar mevcut fakat paylaşabiliriz. Suyu paylaşabiliriz... Savaş hepsi düşüncesince berbat."
