Aden
Yemen'de kısaca 7 senedir bitmeme fail harp şartlarında kucak güderek ailesine dayanaklık etmek olmaya etkin Raid, herhangi yerleştirilmiş mayınlar yüzünden beraberinde uzvunu kaybeden binlerce kişiden elden biri.
Yemen'in kuzeybatısındaki Hacce vilayetine ilişkin Azle Beni Fayid köyünde canlı önemsiz çoban, rutin kendisine başladığı beraberinde günde yaşamının madun fevk olma hikayesini, uzmanlar da mayın tasfiye periyodunu ve bulunan hali AA muhabirine anlattı.
Her beraberinde adımı matematik ederek kucak güdüyorlar
Mayın tehlikesi altında çorak arazide çobanlık yapmanın baş döndürücü öldürücü ve güç beraberinde iş bulunduğunu tabir fail Raid, sabahın er saatlerinde aceleten icra ettikleri kahvaltının peşi esna kucak gütmeye başladıklarını, kavurucu şems altında mayınlardan korkarak ve değme beraberinde adımı matematik ederek haset bitirdiklerini söyledi.
Mayın patlamasında bacağını kaybetmiş bulunduğu o haset de özetleyen önemsiz çoban, "3 arkadaşımla koyunları otlatmıştık. Dönüyorduk. Birden mayın patladı. Sağ bacağımı kaybettim. İki acıklı ve sol bacağım da dokunca gördü." ifadelerini kullandı.
Küçük çocuk, kendisinden ırak beraberinde mesafede bulunan öteki dostlarının ise çıban almadıklarını belirtti.
"Geceleri daima ağlıyor"
Raid'in en şişman abisi Ali ise, 2022 yılının, kardeşi düşüncesince "büyük beraberinde değiş ve biçim ayrımı" anlamına geldiğini söyledi.
"Herkesten uzaklaşmaya ve içerisine kapanmaya başladı. Geceleri daima ağlıyor." diyen Ali, kardeşinin güç şartlara karşın okulunu dost ve doğacak hayalleri kuran beraberinde bebek bulunduğunu fakat bacağını kaybettikten sonraları baş döndürücü değiştiğini belirtti.
Okuluna ve alışılagelen yaşamına art dönebilmesi düşüncesince yetkililere seslenen ve kardeşi düşüncesince takma kıç arzu fail Ali, ailesinin maddesel durumunun biçimsiz olduğunu, bunu karşılayacak güçleri bulunmadığını aktardı.
Raid Cerebhi'nin evinden kısaca 7 kilometre uzaklıkta, Midi şehrinin doğusunda develeri otlatırken mayın patlaması kararı yaşamını kaybeden Abdullah Bilal'in evi bulunuyor.
Ellili yaşının akıbet demlerini canlı Bilal'in babası, "Oğlum Abdullah'ı 3 şems çölde aradıktan sonra, vücudunun beraberinde bölümü mayının patladığı alana karışmış beraberinde biçimde ölüm etmiş biçimde buldum." diyerek konuştu.
Bilal'in anası ise en önemsiz oğlunun ölümünün peşi esna yaşamış bulunduğu beklenmeyen kararı depresyona girdiğini belirterek, oğlunun vefatı sonrası evlerinde neşeye değgin beraberinde iz kalmadığını tabir etti.
Köyün öteki evlatları da çobanlık yapıyor
Bölgede canlı öteki dallar da ailelerine dayanaklık etmek verebilmek düşüncesince Raid üzere çobanlık yapıyor. Mayın tehlikesi altında değme şems kucak otarmak düşüncesince evlerinden çıkan çocuklar, birtakımı eyyam 6 kilometreden beraberinde tomar resmiyet kıvrım ediyor.
Kardeşiyle çobanlık karşılayıcı 10 yaşındaki Ahmed el-Faydi, güzeşte sene mayın patlaması zımnında 8 koyununun katil olduğunu, evvel kere o denli yakınında patlayan mayınlar yüzünden baş döndürücü korktuğunu söyledi.
Ahmed'in anası Ahlam da oğlunun o günkü mayın patlamasından ruh bilimsel kendisine baş döndürücü biçimsiz etkilendiğini, yaşamış bulunduğu travmanın onda kekemeliğe illet bulunduğunu tabir etti.
"Husilerin tuzakladığı mayınlar zımnında 10 bin ad öldü"
Uluslararası onama görmüş Yemen hükümet kuvvetleriyle etkin Suudi Arabistan'a ilişkin "Masam Mayın Temizleme Projesi", 26 Aralık 2021'de yayınladığı raporda, "Husilerin Yemen'de tuzakladığı mayınlar zımnında bir çok çok avrat ve bebek kısaca 10 bin bireyin yaşamını kaybettiğini" kaydetti.
Hacce ilindeki yerli yetkililer ise hükümetin kontrolündeki alanlarda infilak fail mayınlar yüzünden akıbet üç yılda bir çok çok bebek 50'den beraberinde tomar bireyin yaşamını yitirdiğini belirtiyor.
Yetkililer, dirilik kaybının yanı esna şehirde 27 lama ve 44'ten beraberinde tomar koyunun da katil bulunduğunu aktarıyor. Rastgele ve birtakımı alanlarda derin kendisine yerleştirilen mayınlar yüzünden çiftçiler de arazilerine gidemiyor.
Yemen hükümetine ilişkin Mayın Temizleme Departmanı Sorumlusu Yüzbaşı Seyyaf el-Vuzai ise, "Mühendislerden oluşan ekibimiz, vatandaşların ekincilik arazileri ve evlerinin yakınına yerleştirilmiş 5 binin üzerinde mayını, patlayıcı aleti ve patlamamış füzeyi bölgeden temizledi." diyerek konuştu.
Yaklaşık dü sene evvela sakıncalı mayınlı arazilerde oluşan sellerin, mayın tasfiye kadrosu düşüncesince şişman beraberinde bariyer ve ağırlık oluşturduğuna dikkati çekici Vuzai, sellerin nice mayını henüz evvela musaffa bölgelere sürüklediğini anlattı.
Binlerce mayın temizlendi
Mayın tasfiye uzmanlarına göre, Husiler dağlık araziler, sahra araziler ve vadiler üzere nice ayrı ayrı alana kayaç ve kum birikintisi biçiminde mayınlar yerleştirdi. Daha baş döndürücü dirilik onama etmek has mayınlar henüz baş döndürücü besin poşetleri ve kutuları biçiminde alana konuldu.
Masam Mayın Temizleme Projesi Genel Müdürü Usame el-Kusaybi, projeye başladıkları 2018 Haziran'dan 2022'nin Ocak ayı sonuna denli mecmu 311 bin 658 mayın, patlayıcı ve infilak etmemiş füzeyi imha ettiklerini söyledi.
Sadece 2021'de, Husilerden kurtarılan biraz Yemen ilinde 96 bin 714 mayın ve patlayıcı cihazın temizlendiğini bildiren Kusaybi, ekiplerin 2022'nin Ocak ayında bir çok çok Yemen ordusu kabilinden özgürleştirilen Şebve, Marib ve Hudeyde'de 15 bin 232 mayını tasfiye başarısı gösterdiğine ayraç etti.
Kusaybi, patlayıcıların çoğunluğunu yerli kurma mayınların oluşturduğunu söyleyerek, türlü şekillerde kurma edilen mayınların tümünün ümranlı çağdaş mayınlar bulunduğunu ortaya koyduklarına değindi.
Masam Genel Müdürü Kusaybi, Husilerin mayın önerge periyodunun hala bitmeme ettiğine ayraç ederek, türlü vilayetlerde mayından arındırılmış semt kendisine duyuru edilen bölgelere gine ve henüz şişman çapta mayınlar yerleştirildiğe dikkati çekti.
Kusaybi, mayınların herhangi yerleştirildiğini, Masam'ın mayınlarla ait emniyetli askeri harita bilgisine erbap olmadığını ve bunun da mayın tasfiye ekiplerinin işini ince zorlaştırdığını laflarına ekledi.
UNICEF: Mayınlar aracısız dallar düşüncesince şişman beraberinde tehdit
Mayın kurbanlarının en şişman tarafını siviller oluşturuyor. Hayatını kaybeden kurbanların peşi esna esenlik hizmetlerinin en asliye unsurlarından mahrum bulunan Yemenliler beraberinde taraftan da kayıpları zımnında ruh bilimsel krizlere verilen kalıyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) 26 Ocak'taki raporunda "Geçtiğimiz altı yılda, Yemen'deki mayınları, zıpzıp bombaları, patlamamış füzeler ve harp kalıntılarının oluşturduğu tehditler, kalan dirilik kaybıyla beraberce açık duruma geldi." ifadelerine toprak verildi.
Masam Mayın Temizleme Projesi'nin yayınladığı rapordan beraberinde ay sonraları gösterilen UNICEF tutanağındaki sayılara gereğince ise, "çatışmalar zımnında geberik ve çorlu sayısı kısaca 10 bin çocuğa ulaştı."
UNICEF raporunda, mayınların ve getirmiş bulunduğu sonuçların camiası istikrarsızlaştıracağı ve ilkin Hacce vilayetinde nüfusun toprak değiştirmesine illet olacağı, bunun yanı esna ekincilik arazilerinin kirlenerek verimsizleşeceği ve insanca yardımların dağıtımını aksatacağına değgin uyarıda bulundu.
UNICEF'e göre, mayınların ve patlamamış mühimmatın sayısı ve tahripkâr kapasiteleri hâlâ şişman seviyede bilinmiyor ve Husiler kabilinden yerleştirilen bu mayınlar siviller, ilkin de dallar düşüncesince aracısız beraberinde zılgıt oluşturuyor.
İran destekli Husiler, Yemen'de Eylül 2014'ten beri başşehir Sana ve birtakımı sahaların denetimini elinde bulunduruyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki ortak yönetim hükûmeti güçleri ise Mart 2015'ten beri Husilere huzur Yemen hükümetine dayanaklık etmek veriyor.
Birçok alanda çatışmaların geceli gündüzlü sürdüğü Yemen'deki iç savaşın, 2022'nin evvel günlerine denli kısaca 377 bin bireyin yaşamına mâl bulunduğu belirtiliyor.
