Yemen
Yemen'de İran destekli Husiler ile Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun dayanaklık etmek verdiği hükümet güçleri ortada 7 senedir başlayan çatışmalar, 2021'de ülkenin piyasa yağı ve saf saf taş yağı lambası zengini Marib vilayetinde yoğunlaştı.
Ülkede 2014'te yırtık sağlayan iç savaşın sona erdirilmesi düşüncesince Birleşmiş Milletler (BM) ilkin iktisap etmek kıl payı arsıulusal bölgede atık diplomatik adımlara karşın Yemen'deki hamam çatışmalar ve askeri tırmanış bu sene da dinmedi.
İç harp evveliyat Yemen'in nice kentine çarpıcılık sağlayıcı ehemmiyetli müşterek santralci rolü gören Marib, 2021'in aslında beri hükümet güçleri ile Husiler arasındaki alevli çatışmaların en hamam cephesi biçimine geldi.
Husiler, hükûmet merkezi Sana'nın 173 kilometre kuzeydoğusunda toprak düzlük Marib'e saldırılarını Şubat 2021'de yoğunlaştırmaya başladı.
Şubat ayından itibaren şehirde sertliği rastgele güzeşte gündüz elan da artarak bitmeme fail çatışmalar ciddi kayıplara defa açarken, en ciddi yüke gine siviller verilen kaldı.
Hem hükümet güçlerinin bununla birlikte Husilerin ciddi insanca ve maddesel zayiat vermesine bozukluk bulunan hamam çatışmaların merkezi Marib'de on binlerce isim yerinden edildi. Husiler, piyasa yağı ve saf saf taş yağı lambası yataklarının bulunmuş yer aldığı Marib'i ele eylemek düşüncesince hepsi sene süresince koyu saldırılar düzenledi.
Marib'in kudret haritası
Şiddetli çatışmalara oyunluk bulunan Marib'in kudret haritası akıbet devirde Husiler lehine değişmeye başladı.
Husiler, Marib'e küçük ay ayında başlattıkları saldırılarını ilkgüz ayında sınır safhaya taşıdı. Bu saldırılar sonucunda Husiler, Marib'in güneyinde toprak düzlük Harib, Cebel Murad, El-Cube ve Abdiyye kabil nice alanı ele geçirdi.
Husiler, Marib'in biçim kenti ile piyasa yağı ve saf saf taş yağı lambası yataklarının bulunmuş yer aldığı El-Vadi ilçesi aut başka hepsi ilçelerinde kontrolü sağladıklarına müteallik açıklamalarda bulundu.
Yemen hükümetine ilişkin askeri kaynaklar ise asker güçlerinin Sarvah, El-Cube ve Rağvan ilçelerindeki varlığını koruduğunu belirterek Husilerin bahis konusu açıklamalarını yalanladı.
Yoğun saldırılarına karşın Husilerin, Marib kırsalında elde ettikleri birtakımı kazanımlar dışında, ciddi ve dirimlik ciddiyete ehil noktalarda müşterek aksiyon katedemediği söyleniyor.
Yemen krizinin en ehemmiyetli ruzname maddesi "Marib"
Gerek ciddi önemi gerekse barındırdığı canlı zat hasebiyle Marib dosyası, iklim içre ve haricinde Yemen krizinin en ehemmiyetli ruzname maddesi olmaya bitmeme ediyor.
Artan çatışmalarla eş anlı yerine akıbet aylarda ilişik arsıulusal kuruluşlar, taraflara bilhassa Marib'deki çatışmaların durdurulması düşüncesince çağrılar yapıyor.
BM, Marib'deki çatışmaların bitmeme etmesi yerinde şehirde canlı müşterek milyonu müşterek tomar sığınmacının yaşamının tehlikede yer aldığı uyarısında bulundu.
BMGK da Husilere insanca anlamda hırslı neticeleri olabileceği uyarısında bulunarak Marib'e müteveccih saldırılarını durdurmaya çağırdı.
Bu bağlamda Marib dosyası, ABD'nin Yemen hususi Temsilcisi Tim Lenderking ile BM Yemen hususi Temsilcisi Hans Grundberg'in ülkedeki iç savaşın sona erdirilmesi düşüncesince gerçekleştirdikleri diplomatik turlarda ele aldıkları en ehemmiyetli meselelerden birisi oldu.
Marib'deki çatışmaların bozukluk yer aldığı insanca kayıplar
Marib'de geceli gündüzlü yerine bitmeme fail çatışmalar, ülkede elan evvel yepyeni halde iri kayıplara bozukluk oluyor.
Yerel basında çıkan haberlere gereğince akıbet aylarda hükümet güçlerinden ve Husi milislerden aralarında yukarı dozaj komutanların da toprak almış yer aldığı binlerce isim öldü.
Son yerine 13 Aralık'ta Marib'deki çatışmalarda Husilerle çalışan kavga yürüteç Savunma Bakanlığı Askeri Operasyonlar Dairesi Başkanı Tümgeneral Nasır ez-Zeybani'nin yaşamını yitirdiği bildirildi.
Tümgeneral Zeybani'nin yaşamını kaybetmiş yer aldığı haberinden hoppadak biraz gündüz önce, Marib'deki çatışmalara önderlik fail Husilerin yukarı dozaj "komutanı" Ali Alvan'ın öldüğü kaydedilmişti.
Husiler, icra ettikleri açıklamalarla Marib'deki çatışmaları vilayetin ve ayrıca Yemen'in tamamını ele geçirinceye denli temdit niyetinde olduklarını ortaya koydu.
Yemen'deki iç muhacir nüfusun ½ si Marib'de
Marib'deki çatışmaların müşterek başka boyutu da hayat şartlarını içten etkilemesi oldu. Çatışmalar hasebiyle Marib'de yerinden olanların sayısının artmasıyla dünyanın en biçimsiz insanca krizlerinden birisi yaşanıyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (UNHCR) tutanağına göre, Marib'de 1 milyondan müşterek tomar iç muhacir bulunuyor.
Yemen hükümeti ise Marib'deki iç muhacir sayısının 2 milyonu aştığını ve ülkede iç muhacir niteliğine sakıt şahısların (4 milyonun üzerinde) yarısının bu şehirde olduğunu kestirim ediyor.
Yemen hükümetine ilişkin Mülteci Kampları İdaresi Yürütme Birimine göre, Husilerin, Marib'in lodosluk bölgelerinde tırmandırdığı askeri yüklülük hasebiyle ilkgüz ayından beri şehirde 100 binden müşterek tomar isim yerinden edildi.
Marib'de dirimsel seviyesi elhak aşırı az bulunan iç göçmenler, çatışmaların şiddetlenmesiyle şartların elan da zorlaşması hasebiyle iri müşterek insanca dramatik yaşıyor.
Marib Vali Yardımcısı Abdurabbu Miftah, teşrinisani kocaoğlan ortalarında icra ettiği müşterek açıklamada, "Marib'in güneyindeki ilçelerde DOĞRU sürede Husiler kabilinden yerinden edilen binlerce familya bulunuyor. Bu aileler hala müşterek bina olmadan; bariz alanda, haysiyetli müşterek hayatın en asliye ihtiyaçlarından mahrum halde yaşıyor." ifadelerini kullandı.
BM Uluslararası Göç Örgütünün, 24 Aralık'taki açıklamasında, "Marib'deki 137 iç muhacir merkezinde Eylül 2021'den beri ehemmiyetli müşterek artışa tutanak olunduğu" bildirildi.
Yemen'deki iç savaş
Uzun süredir siyasal istikrarsızlığın egemenlik sürdüğü Yemen'de, İran destekli Husiler Eylül 2014'ten beri hükûmet merkezi Sana ve birtakımı alanların kontrolünü elinde bulunduruyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki ortak yönetim hükûmeti güçleri ise Mart 2015'ten beri Husilere huzur Yemen hükümetine dayanaklık etmek veriyor.
BM, Yemen'de 7 senedir geçindiren iç savaşın aracısız yahut vasıtalı etkileriyle yaşamını kaybedenlerin sayısının 2021 yılı sonuna denli 377 bine ulaşmasından fikir ediyor.
BM'ye göre, dünyanın en biçimsiz insanca ve kazançlı krizlerinden birinin yaşandığı Yemen'deki iç savaş, iklim ekonomisinde şimdiye denli 126 bilyon dolarlık zarara defa açtı.
