Yemen
Yemen'in arsıulusal arenada maruf yasal hükümeti ile İran destekli Husiler ortada imzalanan Stockholm Anlaşması'nın üstünden 3 sene geçişine karşın ülkedeki krize hal bulunamadı ve Hudeyde ile Taiz kentlerinde savaşın tesiri gitgide derinleşti.
Yemen hükümeti ile Husiler BM himayesinde İsveç'in başkenti Stockholm'de 6 Aralık 2018'de birlikte araya gelmiş, etraf ortada tutsak değişimi, Hudeyde'de ateşkes, limanlar ve Taiz'in durumuyla ilgilendiren Stockholm Anlaşması imzalanmıştı.
Hükümet ve Husiler ortada tutsak değişim işlemi dair Ekim 2020'de varılan geçim ile etraf ortada 1000 tutsak değişim işlemi yapıldı. Söz konusu tutsak değişiminin haricinde konkre ayrıksı birlikte hamle atılamazken Stockholm Anlaşması, tarafların aykırı yönelttiği suçlamaların gölgesinde kaldı.
"Stockholm Anlaşması geberik doğdu"
Hudeyde kentinde canlı siyasal çözümleyici Vedi Atta, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, geberik doğan ve değimsiz bulunan Stockholm Anlaşması'ndan rastgele birlikte kâr alınamadığı, elde edilmiş biricik şeyin "Anlaşma bayrağı altında Yemen'e mevrut BM yetkililerine güzel birlikte dirimsel sağlanması" bulunduğunu söyledi.
Hudeyde halkının bu anlaşmanın arkası esna ciddi bedeller ödediğini tamlayan Atta şunları kaydetti:
"İnsani kurda Hudeyde halkı canlarıyla bu düztaban anlaşmanın bedelini ciddi ödedi. Anlaşma imzalandığından beri ½ si avrat ve bebek kısaca 500 çırçıplak öldürüldü, 800 çırçıplak de yaralandı. Yaralananların birlikte kısmında mihman hasarlar oluştu. Topçu ve füze atışları kararı yıkılan yüzlerce evden bahsetmiyorum bile."
Atta, anlaşmanın münteha teşrin ayında eş güçlerin (Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) destekli güçler) bazısı bölgelerden art çekilmesi ve Husilerin bu yerleri ele geçirmesinin arkası esna çalışarak birlikte hükmünün kalmadığı görüşünü paylaştı.
Hudeyde halkının anlaşmayı benimsemediğini korumak için çaba sarfeden Atta, "Anlaşma Husilerin Hudeyde'deki varlığını ve kenti açıkça birlikte hapishaneye çeviren yürütüm ve ihlallerini meşrulaştırdı." niteleyerek konuştu.
Hükümetin zayıflaması
Yemenli siyasal çözümleyici Hamid er-Rakımi de Stockholm Anlaşması'nın ülkedeki insanca boyut dolasıyla Yemen hükümetine meydana getirilen aut baskılar kararında imzalandığını ve Husilerin anlaşmayı Hudeyde Limanı'ndan kendilerine mevrut desteğin bitmeme etmesi düşüncesince sömürme ettiğini söyledi.
Rakımi, "BM ve arsıulusal aralık bulucular, Husilerin uzlaşmazlığı dolayısıyla geçmiş diyalog ve danışma turlarındaki başarısızlıklarından sonradan bu anlaşmayla rastgele birlikte muvaffakiyet yapmak istedi." değerlendirmesinde bulundu.
"Stockholm Anlaşması, hükümetin akım bölgesini kısıtladı. Uluslararası baskılar birlikte taraftan Husilerin Hudeyde'de kalışını kolaylaştırırken maada taraftan BAE destekli güçleri konuşlandırdı. Bu da hükümetin askeri ve siyasal manada kilo vermesi anlamına geliyor." diyen Rakımi, bu durumun anlaşmadan ve onu çevreleyen koşullardan şimdi da biçimsiz bulunduğunu vurguladı.
Şiddetli çatışmalar
Hudeyde'nin lodos bölgeleri, kâr haftalarda Husi milisler ile hükümet güçleri arasındaki alevlenmiş çatışmalara kanıt oluyor. Çatışmalar dolayısıyla halk, ayrıksı bölgelere barhana buyurmak durumunda kalıyor.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisine göre, Hudeyde'de münteha teşrin ayında 25 binden çok çırçıplak yerinden edildi.
BM Hudeyde Anlaşması'nı Destekleme Misyonu (UNMHA) andıran sürede icra ettiği açıklamada, Yemen hükümetini ve İran destekli Husileri, Hudeyde'nin güneyindeki çatışmalara kâr vermeye ve dirilik kayıplarının önlenmesi düşüncesince muktezi tedbirleri almaya çağırdı.
Açıklamada, Hudeyde'nin lodos ilçelerinde bitmeme fail savaşın ağırlığını haiz hanımefendilerin ve evlatların sıkıntılara sunulan kalmaya bitmeme etmiş olduğu kaydedildi.
Taiz'deki kuşatma
Stockholm Anlaşması, Hudeyde'nin birlikte Husiler çeşidinden 7 senedir abluka altında tutulan Taiz kenti dosyasını da ele alıyor.
Anlaşma, şehrin kuşatmadan geçmiş durumuna dönebilmesi düşüncesince Husiler ile hükümet çeşidinden dü komisyon oluşturularak, Taiz kentindeki kuşatmanın kaldırılması dair uzlaşmayı öngörüyordu.
Ancak bu mevzuya bağlı rastgele birlikte konuşma yapılmadı.
Taiz'deki kuşatmanın kaldırılması düşüncesince güzeşte hafta birlikte kampanya başlatıldı.
Sosyal iletişim araçları üstünden ölçülü kampanyada "Yoğun nüfusa cemaat Taiz'deki mestur yolların açılması, beniz binlerce vatandaşa muteber kuşatmanın sona erdirilmesi düşüncesince evcil ve arsıulusal edisyon çağrısında bulunuldu.
Kampanyada, "sivillerin sıkıntılarının sona erdirilmesinin insanca birlikte evleviyet ve hepsi siviller düşüncesince esas birlikte doğruluk olduğu; etmen ne olursa olsun sivillerin bundan yoksun bırakılmaması gerektiği" vurgulandı.
Husiler, hükümet güçlerinin kontrolünde bulunan lodos tarafı dışarı Taiz'in yollarının ve girişlerinin denetimini elinde bulunduruyor.
