Şebve
Stratejik pozisyona ve piyasa yağı kaynaklarına erbap Şebve, Yemen'in güneyinde toprak alıyor. Batısında El-Beyda ile Ebyen'in toprak almış yer aldığı Şebve, doğuda kazançlı ve mühim ciddiyete erbap Hadramevt; güneyde Umman Denizi, kuzeyde ise Hadramevt ve Marib ile çevrelenmiş durumda.
Şebve vilayeti, merkezi Atak iktisap etmek neredeyse 17 kentten oluşuyor. Yaklaşık 45 bin kilometrekare bölgeye erbap Şebve, ülkedeki en iri üçüncü il konumunda.
Şebve başkaca ülkede piyasa yağı ve saf gazın bulunmuş yer aldığı en ehemmiyetli alanlardan biri. Yemen'deki en iri saf taş yağı lambası yağı sıvılaştırma şirketinin toprak almış yer aldığı Şebve, başkaca biraz piyasa yağı alanını (bu sahalar, halihazırda günde 8 bin varil piyasa yağı üretiyor) içeriyor.
Gaz ihracatı düşüncesince Umman Denizi kıyısındaki Belhaf Limanı da Şebve'de toprak alıyor. Sıvılaştırılmış saf taş yağı lambası yağı üretimine müteveccih 2009'da faaliyete güzeşte Belhaf projesi kapsamında kısaca 6,7 milyon titrem taş yağı lambası yağı üretildiği ve 4 bilyon dolar salname sağlık sağlandığı kestirim ediliyor.
Ülkede 2015'de pırtlak verici çatışmalar zımnında askıya tahsil edilen proje, vilayetin Husilerden arka alınmasının peşi sıra Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üssüne dönüştürüldü. Bu gidiş hükümetin, projenin faaliyetlerine baştan başlamasına müteveccih çabalarını aksattı.
Onlarca senedir boşlama edilen Şebve ili, sonuç yıllarda aut güçlerle irtibatlı iç çekişmeler zımnında ön plana çıkıyor.
Siyasi ve askeri çekişmeler
Şebve ili, 2017'de Husilerden arka alınmasından beri hükümet güçleri ile BAE kabilinden 2016'da açılan ayrılıkçı güçler arasındaki siyasal ve askeri çatışmalara tutanak oluyor.
Şebve'de 2019'da meydana mevrut çatışmalar, bahis konusu ortalık arasındaki askeri tırmanışın zirvesi oldu; hükümet güçlerinin şehrin tamamında kontrolü sağlamasının peşi sıra ayrılıkçı güçler bölgeden çıkarıldı.
Bu gelişmelerin peşi sıra alanda bölümsel de olsa muvazene sağlandı; evcil yönetimler bu zamanda birtakımı fariza ve kalkınma projeleri gerçekleştirdi.
Ancak Şebve Valisi Muhammed bin Adyu'nın ayrılıkçı güçlerin Belhaf tesisinden çıkarılması talebinin peşi sıra Abu Dabi makamlarıyla ilbay arasındaki alım satım henüz evvela yepyeni halde gerildi. Abu Dabi'ya ilişkin güçler, Şebve'ye baştan dönebilmek düşüncesince çalışmalara bitmeme etti.
BAE, ayrılıkçı Güney Geçiş Konseyi (GGK) yanlılarını Bin Adyu karşıtı gösteriler düzenlemeye zorladı. GGK, sonuç senelerde ilde Şebve Valisi Bin Adyu ve evcil makamlar aleyhinde protestolar düzenledi.
Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi ise boşluk ayının sonuç haftasında Bin Adyu'yu görevden alarak hesabına BAE'de derinliğine seneler artan ve Abu Dabi'yle irtibatıyla tanıdık Muhammed Abdullah el-Avlaki'yi atadı.
Bölgede yaşanmış bulunan henüz evveli çatışmalar
Şebve ili, Yemen'de lodos ve şimal birleşmesinden önce; lodos kesimlerinin tutanak yer aldığı çatışmalar döneminde, Ed-Dali ve Lahec illerinin ittifakı karşısında Ebyen ile kurduğu DOĞRU ittifakla tanınıyordu.
İki blok ortada Ocak 1986'da alevli çatışmalar yaşanmıştı. Binlerce ferdin yaşamını kaybetmesine hastalık bulunan çatışmalar, Dali ve Lahec illeri ittifakı lehine sonuçlanmıştı.
Şebve-Ebyen ittifakının mağlupları ortada toprak düzlük Güney Yemen'in emektar önderi Ali Nasır Muhammed, kalaba ve yukarı dozaj mutluluk yetkilileri, güneyden ayrılarak kuzeye kullanmak mecburiyetinde kaldı. Bu konvoy ortada o devre İçişleri Bakanlığında işyar bulunan ülkenin halihazırdaki Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi de bulunuyordu.
Günümüzde Cumhurbaşkanı Hadi yanlılarının Şebve'de ehemmiyetli birlikte çoğunluğu oluşturduğuna, GGK yöneticilerinin çoğunun da Lahec ile Dali illerinden bulunmasına ayraç fail uzmanlar, hükümet ve BAE destekli GGK arasındaki çekişmenin, evveli devirde yaşanmış bulunan çatışmalarla irtibatlı bulunduğunu tabir ediyor.
Şebve'deki Husi varlığı
Ayrılıkçı gruplar ile hükümet güçleri arasındaki çekişmeye oyunluk bulunan Şebve'nin birtakımı yerleri Nisan 2015'te Husi milisler kabilinden ele geçirildi.
Ancak Şebve'de çabucak 4 ay kalabilen Husiler, bölgedeki kabileler ve ortak yönetim güçlerinin desteklediiği hükümet güçleri kabilinden hükûmet merkezi ve birtakımı bölgelerden çıkarıldı.
Husiler, Şebve'nin kuzeybatısında Vadi Beyhan'a yerleşti ve çatışmalar, 2018 karşı günlerinde Husi milislerin Beyda iline sürülmesine denli bitmeme etti.
Husiler, Eylül 2021'de Vadi Beyhan bölgesindeki Beyhan, Ayn ve Useylan ilçelerini baştan ele geçirdi. Hükümet güçleri ise 1 Ocak'ta Useylan ile birtakımı alanlarda hakimiyeti baştan sağladığını duyurdu. Bölgede hükümet güçleri ile Husiler ortada devir hin çatışmalar yaşanıyor.
Bölgedeki çatışmalara ek kendisine Şebve'de halihazırda karşılaşılan en iri zorluğu, harp zımnında askıya tahsil edilen piyasa yağı alanlarında faaliyetlerin başlamasını kırıcı düzenlilik risklerinin oluşturduğu belirtiliyor.
Resmi verilere göre, çatışmalardan evvela günce kısaca 70 bin varil piyasa yağı üretimi meydana getirilen Şebve'de çabucak Avusturya Petrol ve Gaz Şirketi (OMV) kabilinden yönetilen piyasa yağı sektörü baştan faaliyete evvel durumda.
