İstanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğinden (TSPB) meydana getirilen açıklamaya göre, TSPB, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ni paylaştı.
TSPB verilerine bakıldığında, domestik ve ecnebi yatırımcıların toplanmış mali varlıkları 2022 senesinde ortak esbak yıla kıyasla, yüzdelik 86,7 artarak 15 trilyon 755,3 bilyon liraya çıktı. Söz konusu mali varlıkların 14 trilyon 428 bilyon lirası, domestik yatırımcılara ilişik olup, ortak esbak yıla gereğince varlıklarının yüzdelik 86 arttığı gözlemlendi.
TSPB verileri, domestik yatırımcıların mali varlıklarının 2022 senesinde büyümesinde en aşkın katkının, hisse senedi ve TL yatırım varlıklardaki artıştan geldiğini ortaya koydu.
Pay senedi varlıklarında üstün dereceli büyüme
Özellikle müstevli sonra kapital piyasalarına bulunan domestik yatırımcı ilgisindeki artış, izlenen ceninisakıt getiri politikasının da etkisiyle güzeşte sene katlanarak arttı.
TSPB verilerine göre, 2019 yılı sonu bakımından 1,2 milyon bulunan hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı, 2020 senesinde 2 milyona, 2021 senesinde 2 milyon 355 bine çıktı. Pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 2022 senesinde ise 1,4 milyon artışla 3 milyon 783 bine çıktı.
Yerli yatırımcıların ilgisindeki üstün dereceli artma ile BIST 100 endeksinin yüzdelik 196,6 yükselmesi, domestik yatırımcıların hisse senedi varlıklarının 2022 senesinde üstün dereceli ölçüde büyümesini yanında getirdi.
Yerli yatırımcıların toplanmış varlıkları içinde en faziletli gelişme hisse senedi varlıklarında yaşandı. 2021 senesinde 524,7 bilyon liralık bulunan domestik yatırımcıların hisse senedi varlıkları yüzdelik 250 artarak 2022 yılı böylelikle 1 trilyon 836 bilyon liraya ulaştı. Bu tutarın 1 trilyon lirası ferdî yatırımcılara ilişik bulunuyor.
TL mevduatlar yüzdelik 153,2 büyüdü
TSPB 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ne göre, güzeşte sene domestik yatırımcıların varlıklarında hisse senedinin arkası sıra en aceleci gelişme TL mevduatlarda yaşandı. Kur Korumalı Mevduat uygulamasının etkisiyle döviz yatırım hesaplarındaki artma sınırlanmış kalırken, TL mevduatlarda faziletli ölçülü artma yaşandı.
2021 yılı böylelikle 1 trilyon 829 bilyon liralık bulunan domestik yatırımcıların TL yatırım varlıkları, yüzdelik 153,2 artışla 2022 yılı böylelikle 4 trilyon 631 bilyon liraya çıktı. 2021 yılı sonu bakımından 3 trilyon liralık bulunan domestik yatırımcıların döviz yatırım hesapları ise yüzdelik 16,6 kabilinden sınırlanmış miktarda artarak 2022 yılı böylelikle 3,6 trilyon liralık oldu.
Yerlilerin kapital endüstrisi varlıklarının toplanmış yaratıklar içindeki oranı arttı
TSPB verilerine göre, domestik yatırımcıların mevki iç istikraz senedi varlıkları 2022 senesinde ortak esbak yıla nazaran yüzdelik 105,2 artarak 3 trilyon 67 bilyon liraya çıktı.
2022 senesinde domestik yatırımcıların amme eurobond varlıkları ortak esbak yıla nazaran yüzdelik 68,2 artarak 859 bilyon lira, hususi dal eurobond varlıkları ise yüzdelik 31 artarak 224 bilyon liralık oldu.
Yerli yatırımcılara ait; hisse senedi, varlığa mebni taşınır kıymet, dünya malı teminatlı taşınır kıymet, hususi ve amme eurobond, mevki iç istikraz senetleri, varant ve sertifikadan oluşan kapital endüstrisi varlıklarının, toplanmış mali yaratıklar içindeki oranı ortak esbak yıla gereğince 6 benek artarak 2022 yılı sonu bakımından yüzdelik 43’e çıktı.
Yabancıların hisse senedi varlıkları yüzdelik 118,7 büyüdü
TSPB çeşidinden açıklayan 2022 yılı “Özet Finansal Piyasa Verileri”ne göre, 2021 yılı sonu bakımından 682,8 bilyon liralık bulunan ecnebi yatırımcıların mali varlıkları, yüzdelik 94,4 artarak 2022 yılı böylelikle 1 trilyon 328 bilyon liralık oldu.
2021 yılı böylelikle 347,7 bilyon liralık bulunan ecnebi yatırımcıların hisse senedi varlıkları, yüzdelik 118,7 artarak 2022 yılı böylelikle 760,4 bilyon liraya çıktı.
Yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıklarındaki gelişme Borsa İstanbul’daki artışın altında kaldı. Bununla bu arada ecnebi yatırımcıların toplanmış hisse senedi portföyündeki ağırlığı güzeşte yılda düşmeye bitmeme etti. Verilere göre, 2019 yılı böylelikle yüzdelik 60’ın üstünde bulunan ecnebi yatırımcıların hisse senedi portföyündeki ağırlığı, 2020 böylelikle yüzdelik 49’a, 2021 yılı böylelikle yüzdelik 40’a, 2022 böylelikle ise yüzdelik 30’un dibine geriledi.
2022 sonu bakımından Türkiye’deki toplanmış 2 trilyon 596 bilyon liralık bulunan hisse senedi portföy değerinin, yüzdelik 29,3’ü ecnebi yatırımcılara, yüzdelik 70,7’si ise domestik yatırımcılara ilişik bulunuyor.
Yabancı yatırımcıların mali varlıklarında en faziletli artma ise TL mevduatlarda yaşandı. Veriler, ecnebi yatırımcıların TL mevduatlarının 2022 böylelikle ortak esbak yıla nazaran yüzdelik 169 artarak 111,7 bilyon liraya, döviz yatırım hesaplarındaki varlıklarının ise bire ortak çağda yüzdelik 74,4 artarak 418 bilyon liraya çıktığını ortaya koydu.
40 firmanın bölüt arzı gerçekleşti
Yerli yatırımcı sayısındaki üstün dereceli artışa koşut kendisine firmaların bölüt arzlara bulunan hevesi de çelimli ortak halde bitmeme etti. 2022 senesinde 40 firmanın bölüt arzı gerçekleştirildi.
Söz konusu firmaların bölüt sunma kanalıyla kapital piyasalarından sağladıkları pınar ise 19,3 bilyon liralık oldu. Bu bölüt arzlarla beraberce 2022 sonu bakımından Borsa İstanbul’a kote şeriklik sayısı 483 oldu.
