Ankara
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında arazi meydan karara göre, Osmanlı Devleti devrinde 1722'de Adana'da kurulan ve yönetimi Vakıflar Genel Müdürlüğünde bulunan nezdinde vakfın vakfiyesinde, "vakıfın ölümünden sonraları göbek tertibi kabil koca çocukları denktaş yerine sancak beyi olacak, koca çocuklarından kimesne kalmaz ise soya çekim tertibi kabil kız çocukları sancak beyi olacaktır" şartı arazi aldı.
Vakfın mirasçılarından Z.Y, 2012'de vakfın gelirlerinden intifa hakkı bulunan çocuklarının olduğunu belirterek, bunun tespiti düşüncesince Vakıflar Genel Müdürlüğüne erinç Adana 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde sorun açtı. Erkek kardeşi Y.Ç'nin açmış yer aldığı davada, Adana 6. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin galle fazlasından yararlanmasına değişmeyen verdiğini tabir fail Z.Y, 2013'te ölüm etti. Z.Y'nin eş bulunan mirasçıları davayı sürdürdü fakat Adana 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, vakfiyede tamlanan hususlar zımnında davanın reddine değişmeyen verdi.
Yargıtayın sonucu onaması hesabına başvurucular, galle fazlasından vakfedenin eş ast soylarının yararlanamaması zımnında ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini ati sürerek AYM'ye ferdî müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyici Yüksek Mahkeme, Anayasa'nın 35'inci maddesinde planlı iyelik gerçekten irtibatlı yerine Anayasa'nın 10'uncu maddesinde garanti dibine tahsil edilen ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
Kararın gerekçesinden
AYM'nin kararında, müracaat konusu olayın kalıt hukuku problemi olmadığı, galle fazlasının dağıtımına müteveccih yer aldığı ve vakıfname şartlarına dayanılarak davanın reddedildiği aktarıldı.
Bu durumun eşey temelinde değişik muamelat yer aldığı tamlanan kararda, "Somut vakadaki değişik muamelenin vakfedenin iradesine hürmet gösterilmesi ve hususiyet güvenliğinin sağlanması amacına dayandığı anlaşılmıştır." tespiti arazi aldı.
Kamu makamlarının vakfedenin iradesini dulda amacını gütmesinin anlaşılabilir olduğuna ayraç edilen kararda, "Bununla beraberce vakfedenin iradesine hürmet gösterilmesi ve hususiyet güvenliğinin sağlanması amacının kız evlatlarına galle fazlasından hisse verilmemesini haklılaştıracak seviyede erdemli nezdinde amme yararı barındırmadığı değerlendirilmiştir." ifadeleri kullanıldı.
"Günümüzde eşey sürekli ayrımlar hem arsıulusal hususiyet bununla beraber millî hususiyet düzeylerinde yasaklanmış ve ülkelere eşey sürekli yerine değişik muamelelerde bulunulmasını önlemeye müteveccih tedbirler kabul etme ödevi yüklenmiştir." değerlendirmesine arazi maruz kararda, Anayasa'nın 10'uncu maddesi gereği eşey sürekli değişik muameleye hoşgörü gösterilmesinin gibi bulunmadığı vurgulandı.
Başvuru konusu olayın iyelik gerçekten da irtibatlı olduğu, mahkemece maruz kararın ihlal anlamına geldiğine ayraç edilen kararda, şu ifadeler arazi aldı:
"Galle fazlasından başvurucuların vakfedenin kız çocuğu bulunan murisine ayrımsız batından canlı koca evladın bulunmuş yer aldığı nedeni öne sürülerek hisse verilmemesi yoluyla eşey temelinde meydana getirilen değişik muamelenin akıllıca ve yerinde nezdinde nedeni bulunsa da hedef ile anahtar ortada akıllıca nezdinde orantılılık ilişkisine dayanmadığı ve bundan dolayı ayrımcılık dokuma etmiş yer aldığı kanaatine varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklayan gerekçelerle iyelik gerçekten irtibatlı yerine ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine değişmeyen vermiştir."
