Ankara
Ankara Üniversitesi (AÜ) Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Çiçek, Türkiye'nin kuraklığa anık olması gerektiğine dikkati çekerek, "Türkiye su kıtlığının limitinde yanında ülke. 2050'ye derece suyumuzu kullanmayı öğrenmezsek Türkiye'de kuraklığa değgin huruç artacak." dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişiklik Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğünce piyasaya çıkan "Türkiye Meteorolojik Afetler Değerlendirmesi (2010-2021)" tutanağına göre, kuraklık, evren genelinde herhangi yanında sene şişman alanları etkileyen ve tekrarlanan olayların başlangıcında bulunuyor.
Dünya genelinde 2000-2019 yılları ortada kuraklık afetinden kısaca 1,4 bilyon insanoğlunun etkilendiği bilgisi arazi meydan tutanağa göre, natürel afetlerden etkilenen insanoğlu sayısı açısından kuraklık, selin peşi sıra afetler ortada ikinci tam arazi alıyor.
Türkiye'nin yüzdelik 37,3'ü nısıf kurak iklim şartlarında
Yarı kurak iklim şartlarının tesiri altında mevcut Türkiye'de kurak ve nısıf kurak meydan miktarının 51 milyon hektarı kapladığının belirtildiği raporda, Türkiye'nin beniz ölçümünün yüzdelik 37,3'ünde nısıf kurak iklim şartlarının egemenlik sürdüğü kaydedildi.
Özellikle 2020 ve 2021 yılları alansal yağışları levent boylu seneler normallerinin (1991-2020) altında gerçekleşen Türkiye'de, doğacak zamanlarda hem su kaynakları aynı sürede genel anlamda yağışa basıcı bulunan mobilyasız ekincilik hasebiyle yağışın hacim ve dağılımında meydana gelebilecek değişikliklerin ağırbaşlı yanında halde etkilerini hissettirebileceği kaydedildi.
"İklimler değişiyor, evet tığ değişiyor muyuz?"
AÜ Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çiçek, mevzuya değgin AA muhabirine icra ettiği açıklamada, kuraklığın kurnaz ilerleyici meteorolojik afetler ortada bulunduğunu anlatım etti.
Kuraklığın, dünyada insanı en aşırı etkileyen meteorolojik vakalardan bir tanesi olduğuna fakat aşırı yanında tomar gündeme gelmediğine dikkati çekici Çiçek, "Geçen sene kuraklığı aşırı konuşuyorduk, bu sene yağışlı geçti ve kuraklığı unuttuk. Halbuki, kuraklığın herhangi yanında devir dimağımızda olması lazım." dedi.
Türkiye'de, bulunmuş olduğu gömlek hasebiyle 2100 yılına derece yüzdelik 20 ile 30 ortada yağışın azalacağını anlatım fail Çiçek, doğacak zamanlarda kuraklığın Türkiye düşüncesince hararetli olacağını söyledi.
İklim değişikliğinin en şişman göstergesinin aşırı olayların artışı bulunduğunu tamlayan Çiçek, ülkenin birtakımı zamanlarda hararetli kuraklığı, ara sıra de yağışlı dönemleri yaşayacağını kaydetti.
Çiçek, laflarını şu halde sürdürdü:
"Türkiye gerçekli kuraklığa anık olmalı. İklimler değişiyor, evet tığ değişiyor muyuz? Bizim alışkanlıklarımızı değiştirmemiz lazım. Evimizde suyu tığ ne derece kazançlı kullanıyoruz? Evde ve sanayide ayrıca herhangi yanında yerde suyu tasarruflu kullanmamız gerekiyor. Türkiye'de su dair transformasyon gerçekleştirmek zorundayız. Suyun yüzdelik 70'ini tarımda kullanıyoruz. Vahşi sulama kabilinden alışkanlıklardan ağız ağıza uzaklaşmamız, tarımı da kurak kuşaklara mucibince baştan planlamamız lazım.
Konya en yanında tomar darı yetişen yerlerden bir tanesi ve darı gani su talip yanında bitki. Sonra da hastalık obruklar oluşuyor diyoruz. Tarımı, yörenin iklimine mucibince planlamamız ve su sorununu buna mucibince yönetmemiz lazım. İklime karşı yanında planlama ile gidersek kuraklık bizim kaderimiz olacak. Özellikle kışın Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da yağmur azalacak. Damlama sulamaya tarımda gerçekli geçmemiz ve basınçlı sulama sistemlerini henüz efektif, doğurgan duruma getirmemiz gerekiyor. Bunu yapmazsak kuraklık bizim kuşağın kaderidir."
"Dişimi fırçalarken suyu açıkça bırakıyorsak, iklim değişikliği kafamızda arazi etmemiş demektir"
Çiçek, DOĞRU sürede TBMM'de onaylanan Paris Anlaşması'nın, "tarladan eve" mottosuyla erke salınımlarının azaltıldığı, yerelin deli dolu duruma geldiği, arsıulusal ticarete girmeyen, GDO'nun kullanılmadığı yanında ekincilik sistemini mecburi kıldığını ayraç etti.
Türkiye'nin kuraklık aksiyon planları, taşma aksiyon planları yaptığını lakin vatandaşların bu mevzulara katılma sağlamadığını kail Çiçek, "Bugün hala evimin uğrunda halı, makine yıkıyorsam, dişimi fırçalarken suyu açıkça bırakıyorsak, suyun kullanımı, iklim değişikliği kafamızda arazi etmemiş demektir. Bizim bu planları yaptıktan sonraları paydaşları katmamız lazım." dedi.
"Suyumuzu kullanmayı öğrenmezsek Türkiye'de kuraklığa değgin huruç artacak"
Kuraklıkla beraberce toprağın yukarı yüzeyinin aşındığını ve sonuçsuz duruma geldiğini tamlayan Çiçek, bu sorunlarla ekincilik göçünün doğacak zamanlarda artacağına dikkati çekti.
Prof. Dr. İhsan Çiçek, şunları kaydetti:
"Özellikle kuraklığa bağlı, Türkiye'nin güneyinden ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden önceki eş reislerinin, peşi sıra ailelerin iş bilmek düşüncesince büyükşehirlere huruç ettiğini geçenlerde göreceğiz. Bugün Afrika'dan şahısların gemilerle Avrupa'ya gitmelerinin en ehemmiyetli nedeni kuraklıkla ilgili. Türkiye su zengini yanında iklim değil. 7'den 70'e her insanoğlunun bunu anlaması gerekiyor. Türkiye su kıtlığının limitinde yanında ülke. 2050'ye derece suyumuzu kullanmayı öğrenmezsek Türkiye'de kuraklığa değgin huruç artacak."
