İstanbul
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Bosna Hersek'in baş döndürücü aydın ve budunsal kimlikli yapısının korunarak istikrara ulaşması düşüncesince tek fark yapmadan dayanaklık eylemek verdik. Dayton Barış Anlaşması'ndan bu yana Bosna Hersek'te geçmişteki denli müessif hadiselerin yaşanmasının önündeki en iri bariyer Türkiye olmuştur." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'deki Boşnak çıplak maşer kurumlarının temsilcilerini kabulünde davetlilere seslenme etti.
Bosna Hersek'in ilkin cumhur reisi rahmetlik Aliya İzetbegoviç'in sorun arkadaşlarından Hasan Cengic ve Sırbistan İslam Birliği Meşihatı emektar müftüsü Muammer Zukorliç'e yağmur arzulayan Erdoğan, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş başkanlığında ortak heyetin Bosna'ya gideceğini söyledi.
Erdoğan, Cengic'in Bosna Savaşı'nda en ön safta uğraş ettiğini anımsatarak, şunları belirtti:
"Merhum Aliya'ya defa ve sorun arkadaşlığı yapmış, ömrünü Bosna Hersek'e adamış esas ortak kahramandı. Rabbim kendisinden razı olsun, cenneti ve cemaliyle müşerref kılsın. Boşnak vatandaşlarımızı siz temsil fail siz kardeşlerim ve dostlarımda ortak araya gelmekten iri ortak mutluluk duyuyorum. Nazik ziyaretiniz düşüncesince rastgele birinize değişik teşekkürname ediyorum. Yapacağımız istişarelerin Boşnak kardeşlerimiz ve Bosna Hersek düşüncesince hayırlara fırsat olmasını Rabb'imden yakarma ediyorum. Bugün henüz baş döndürücü sizleri dinlemek, siz değerli ziyaretçilerimizin kalburüstü fikirlerini bellemek arzusundayım. Ancak sohbetimizin bu kısmına geçmeden ilkin şimdiki birtakım hususlarla ilişik değerlendirmelerimi sizlerle pazarlık etmek istiyorum."
Türkiye'nin sonuç 2 asırda anahtar coğrafyasından ayrımlı sebeplerle huruç fail milyonlarca insana ev sahipliği yaptığını dile getiren Erdoğan, şöyleki bitmeme etti:
"Bugün ülkemizin çabucak rastgele ilinde kısaca 2 milyon yöresinde Boşnak menşeli vatandaşımız bulunuyor. Öyle ki 'Türkiye'de Arnavutluk nüfusundan henüz ortak tomar Arnavut, Bosna Hersek'tekinden henüz ortak tomar Boşnak yaşıyor.' dersem kusur olmaz. Bu kardeşlerimiz, anne yurtlarıyla bağlarını ve irtibatlarını halen çelimli ortak biçimde de koruyor. Balkanlar'da canlı rastgele aksi yahut pozitif gelişme, siz değerli ziyaretçilerimizin mümessili olduğunuz kardeşlerim namına sizler kabilinden yakından izleme ediliyor. Balkanlar'ın refahını, huzurunu ve barışını etkileyen pozitif hadisat bizleri sevindirirken, sıkkın bağlam da hepimizi endişeye gönderme ediyor."
Erdoğan, hassaten asırlardır çelimli münasebetlerin sürdüğü Bosna Hersek'in milletin gönlünde ayrı ortak noktayı olduğuna aksan yaparak, Türk milletinin tarihin rastgele zamanında koşullar ne olursa olsun Bosna Hersek ve Boşnakların indinde olmayı kendine fariza bildiğini dile getirdi.
Büyük katliamların ve adamlık suçlarının yaşandığı Bosna Savaşı'nda, Türkiye'nin elindeki olanakları seferber ettiğini aktaran Erdoğan, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
"Bundan sonradan da baş döndürücü henüz çelimli ortak şekilde, baş döndürücü henüz ayrımlı ortak biçimde biz, Boşnak kardeşlerimizin indinde toprak almaya bitmeme edeceğiz. Savaştan sonradan kuruluş edilen sulh ortamının temelli bir duruma gelmesi düşüncesince de rastgele ayrışık çabayı gösterdik, gösteriyoruz. Bosna Hersek'in baş döndürücü aydın ve budunsal kimlikli yapısının korunarak istikrara ulaşması düşüncesince tek fark yapmadan dayanaklık eylemek verdik. Dayton Barış Anlaşması'ndan bu yana Bosna Hersek'te geçmişteki denli müessif hadiselerin yaşanmasının önündeki en iri bariyer Türkiye olmuştur. Türkiye'nin Bosna Hersek'te yaşama geçirdiği projelerden, meydana getirdiği kalkınma yardımlarından, Türk şirketlerinin yatırımlarından Boşnaklarla bu arada Sırplar ve Hırvatlar da yararlanma etmiştir."
"Belgrad-Saray Bosna Otoyolu'yla ilişik çalışmalarımız planlandığı biçimde ilerliyor"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, beşeri ve kültürel bağların yanı esna Türkiye'nin coğrafi namına da ortak Balkan ülkesi bulunduğunu kaydederek, "Sınırı bile sıfır birtakım devletlerin Balkanlar'a direkt engelleme etmiş olduğu ortak denklemde Türkiye'nin bu coğrafyaya sırtını dönmesi düşünülemez. Balkanlar'daki rastgele gelişmeyi özlük iç meselemiz denli görüyor, sıkıntıların çözüme kavuşturulması düşüncesince müstelzim adımları atıyoruz ve atacağız. Türkiye'nin bu coğrafyada sulh ve istikrarı siper gayretlerinin, anarşi ve kaostan sönümsüz bazısı çevreleri erinçsiz ettiğini de biliyoruz. Ancak bu fenalık odaklarına karşın Bosna Hersek'in ve tamamı Balkanlar'ın esenliği düşüncesince çalışmaya bitmeme ediyoruz." diyerek konuştu.
Türkiye'nin, Türk şirketlerinin yatırımlarından TİKA, Yurtdışı Türkler Başkanlığı, Yunus Emre Enstitüsü, DEİK denli kurumların faaliyetlerine, bankacılık sektöründen üniversiteye uzanan serbest ortak yelpazede servet gösterdiğini özetleyen Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye'nin Bosna Hersek'teki direkt yatırımlarının toplamı 250 milyon doları şu anda aşıyor. Geçen sene salgına karşın 650 milyon dolar namına meydana gelen düet ticaretimizi endamsız müddette 1 bilyon doların ilişkin çıkarmayı hedefliyoruz. Sivil maşer kuruluşlarımızla insanımızın iane elini Balkanlar'ın en ücra köşesine derece ulaştırıyoruz. Bölgenin ekonomisine baş döndürücü iri ulama sunacak Belgrad-Saray Bosna Otoyolu'yla ilişik çalışmalarımız planlandığı biçimde ilerliyor. Bize uyarınca bu yalnızca ortak defa projesi değil, rastgele yönüyle bire ortak vakitte ortak sulh projesidir. Kısa müddet ilkin Yeni Pazar Başkonsolosluğumuzun açılışını yaptık. Yeni Pazar-Tutin yolu da önümüzdeki sene hizmete girecek. İnşallah iklim yolu taşımacılığından ticarete, ulaşımdan uran ve tahsile derece rastgele bölgede projelerimize mücahede vereceğiz."
Erdoğan, tarihte sert baş döndürücü ateş yaşamış, henüz düne derece çatışmayla anılan Balkanlar'ın gerilimlerin değil, tamamıyla huzurun membaı olmasını istediklerini belirterek, şöyleki bitmeme etti:
"Biz Balkanlar'ın, Avrupa'nın göbeğinde ortak muvazene adası biçimine gelmesini, kalkınmasını, hesaplı namına güçlenmesini dilek ediyoruz. Bosna Hersek'in bu coğrafyayla ilişik hesabı olanların kuvvet endüstrisi ve uğraş arenası biçimine dönüşmesini katiyen istemiyoruz. Bu iyilikle Bosna'nın bütünlük ve bütünlüğünü bile münakaşaya açan sonuç gerilimin arkası esna diplomatik çabalarımıza ağırbaşlı açıdan mücahede verdik. Bosna Hersek'teki tamamı taraflarla görüşen, tamamı kesimlerin hürmet duyduğu, güvenlik etmiş olduğu ortak iklim namına hastalıkların çözülmesi düşüncesince öncecilik aldık. evvel Dışişleri Bakanımızı Bosna Hersek'e göndererek mesajlarımızı muhataplarımıza kesin biçimde ulaştırdık. Ardından Ağustos ayındaki Bosna Hersek'i ziyaretimde düşünüm ve telkinlerimizi en yukarı ölçüde esasen ilettik. Sayın Dodik bu kapsamda arabuluculuk teklifinde bulundu. Bosna Hersek'teki tamamı çevre elhak kökeninden bu yana Türkiye'nin bu sürece karışan olmasını istiyordu. Biz de 'Siz özlük aranızda bu mevzuda kararlıysanız, tığ arabuluculuk görevine soyunuruz fakat yalnızca Sayın Dodik, senin talebinle bu iş olmaz. Buna Caferovic'in de Komsic'in de baş döndürücü azimli ortak biçimde dayanaklık eylemek vermesi lazım.' dedik.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Sayın Vucic'le de 18 Eylül'de İstanbul'da gelişimleri ele aldık. Çarşamba haset Sayın Bakir İzetbegoviç'i konuk ettim, beraberce emek vermek yemeği gerçekleştirdik. Bakir kardeşimle ülkedeki vaziyeti ve gerilimi, henüz ortak tomar büyümeden nite çözüme kavuşturabileceğimizi danışma ettik. Görüşmemizde kendisiyle Türkiye'nin bu süreçte yapabileceği katkıları kıymetlendirme fırsatı bulduk. İnşallah gelecek günlerde Bosna Hersek'ten öteki yetkilileri de ilkin Dodik peyda eylemek üzere, Komsic ve onun indinde Caferovic, onları da Ankara'da ağırlamayı planlıyorum ve bu mevzuda lazım görüşmeleri yapacağız. Merhum Aliya İzetbegoviç'in emanetine bozukluk gelmemesi düşüncesince elimizden mevrut rastgele ayrışık çabayı harcama edeceğiz. Bosna Hersek'in esasen emektar biçimsiz günlerine dönmemesi düşüncesince tamamı taraflarla diyaloğumuzu artırarak sürdüreceğiz. Bu arada ihtimal değme ortak Sırbistan ziyareti gerçekleştirmek aracılığıyla yahut Sayın Vucic'i bire ortak biçimde Ankara'ya çağırma eylemek aracılığıyla onunla da ortak konuşma yapmayı planlıyorum."
"Türk diplomasisine ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne güvenmenizi bekliyorum"
"Başkaları ne yaparsa yapsın, tığ Boşnak kardeşlerimizle bu arada Sırpları, Hırvatları, Arnavutları, Makedonları kucaklamaya bitmeme edeceğiz." diyen Erdoğan, şunları kaydetti:
"Uzlaştırıcı ve hal odaklı ortak yaklaşımla doğruluk ve nasfet temelinde endamsız müddette bu meselenin de üstesinden geleceğimize inanıyorum. Siz kardeşlerimin, yurdumuzdaki tamamı Boşnaklar denli yükselen gerginlik karşısında muhik namına endişelendiğinizi biliyorum. Milletimizin tamamının hadiseleri yakından izleme ettiğinin de farkındayım. Bu noktada sizlerden bize, Türk diplomasisine ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne güvenmenizi bekliyorum. Türkiye, Bosna Hersek'in 1990'larda yaşamış olduğu acıları ortak henüz yaşamasına banko müsaade vermeyecektir. Sorunu ortak temelli çözüme kavuşturana derece girişimlerimize bitmeme edeceğiz. Gerektiğinde henüz azimli davranış almaktan çekinmeyeceğimizi anlatmaya fark lüzum duymuyorum. Rahmetli Aliya'nın başını çekmiş olduğu dönemdeki Türkiye bundan sonradan yok, zaman başka ortak Türkiye var. Dolayısıyla da atacağımız etap baş döndürücü henüz ayrımlı olacaktır."
