Istanbul
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde planlı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Toplantısı'nın kapanışındaki konuşmasında, toplantıya eklenmiş bulunan bilgi insanlarının fikirleri, önerileri doğrultusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde şehirleri mukavim duruma getirene derece emekleri azimli biçimde sürdüreceklerini söyledi.
İki sarsıntı ve peşi sıra yaşanılan dümdar depremler daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın AFAD Başkanlığı'ndaki koordinasyonunda, ait bakanlarla baş başa süreci rastgele an sahadan izlem ettiklerini tamlayan Kurum, "İlk andan itibaren devletimiz eksiksiz olanaklarıyla 11 ilimizde lüzum kontrol istirdat çalışmalarında ki toplamda 26 bin enkaz, 26 bin binadan bahsediyoruz. Bu çerçevede 35 bin 250 kontrol istirdat çalışanı AFAD'ımızın koordinasyonunda hepsi illerimizde eş anlı rastgele saat, rastgele bugün hesabına koya koya artırarak gitti. Arkadaşlarımız uyumadan, yemeden-içmeden vatandaşımızın yaralarını kavuşturmak düşüncesince savaşım verdi. Bu çerçevede valilerimiz, kaymakamlarımız, ait icra vekili arkadaşlarımız ve hepsi ekiplerimizle baş başa 271 bin personelimiz sahadaydı. Bugüne derece 624 bin vatandaşımız boşaltma edildi. 18 bin iş makinesi de şu an çalışarak bölgede misyon vermektedir." sanarak konuştu.
Deprem bölgesindeki vatandaşların korunma ihtiyacının karşılanmasına müteveccih çalışmalara yer veren Bakan Kurum, şu biçimde bitmeme etti:
"Vatandaşlarımızın muvakkat korunma gereksinimlerini karşılayabilmek şartıyla AFAD'la hepsi vilayetlerde kurmuş olduğumuz eş güdüm merkezleriyle baş başa bugüne derece 360 bin deri müesses ve bu çadırlarda 1 milyon 440 bin vatandaşımızın barınması sağlanmıştır. Yine ayrımsız iyilikle taşımalık kentlerimizi kuruyoruz. AFAD'ımız, TOKİ'miz, Emlak Konut'umuz, belediyelerimiz, buradaki bağışçılarımız, çıplak maşer örgütlerimizle baş başa lüzum prefabrik, lüzum çelik, lüzum konteyner, lüzum yastıklama malzemelerden hepsi illerimizde Hatay'ımızda, Malatya'mızda, Kahramanmaraş'ımızda, Gaziantep'imizde taşımalık kentlerinin kurulumunu başlattık ve ne derece gerekseme var ise gine eş güdüm içerisinde süreçlerimizi yürütüyoruz. Vatandaşımızı ortak an evvela hâlâ tehlikesiz alanlara çekebilmek namına yapılarımızın çabuk ortak biçimde inşasını gerçekleştiriyoruz."
"608 bin hür büro çabuk yıkılacak, gerçek hasarlı yahut yıkık"
Deprem bölgesindeki hasar yoğunluğunu harita üstünden göstererek özetleyen Kurum, "Bu harita yıkımın kırık hattı üstündeki yoğunlaşmasını açık ortak biçimde gösteriyor. Burada mor ile işaretlediğimiz yerler, dip şekilde yıkımın yaşandığı yerleri gösteriyor. Hatay Antakya'yla başlayıp buradan Kırıkhan, Hassa, İslahiye, Nurdağı, Türkoğlu, Dulkadiroğlu, Pazarcık merkez, Gölbaşı, Adıyaman merkez, Doğanşehir ve Battalgazi'deki esasta yıkımın yoğunluğunu bu safiha açık ortak biçimde gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Kurum, hasar tespitleriyle baş başa yıkımların dip yaşandığı yerlerdeki kırık hatlarını, buraların kırık hatlarına bulunan mesafesini ve yerin standardını incelediklerini, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıyla kırık hatlarının tespitini ve dijitalleşmesini sağladıklarını, binaların yadımlama nedenlerini belirleme ederek haritalara işlediklerini anlattı.
Binaların dip şekilde yıkıldığı yerlerin emektar yerleşme sahalarında bulunduğunu belirleme ettiklerini vurgulayan Kurum, "Bugüne derece 7 bini ortak hayli personelimizle yapmış olduğumuz hasar belirleme çalışmalarında mecmu 1 milyon 582 bin binada belirleme yapıldı. Bu çerçevede 4 milyon 859 bin hür büro incelendi. Bu binalardan 214 bin 577 tanesinin çabuk yıkılacak, gerçek hasarlı yahut harap bulunduğunun tespitini yaptık ki bu da 608 bin hür parçaya karşılama ediyor. Bu hür bölümlerin 481 bini de ikametgâh muhtevalı binalarımızı oluşturuyor." bilgisini paylaştı.
Bakan Kurum, depremde tescilli ve zamanı yapıların da dokunca gördüğünü, Hatay'daki Ulu Cami, Adıyaman'daki Ulu Cami, Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi, Darb-ı Sak Kalesi ve Gaziantep Kalesi kabilinden nice zamanı eserin de yıkıldığını, Kültür ve Turizm Bakanlığının bunlarla ait sahada emek vermek yaptığını aktardı.
Yıkılan binalara yer veren Kurum, şunları kaydetti:
"Yıkılan binaların yüzdelik 96,69'unun da 99 evveliyat meydana getirilen binalar bulunduğunu görüyoruz. Yeni yönetmeliğe göre, şu demek oluyor ki 2002'deki meydana getirilen düzenlemeler, bina teftiş sistemindeki düzenlemeler, acemi sarsıntı yönetmeliğiyle baş başa yapmış olduğumuz tensikat çerçevesinde yıkılan binaların çabucak yüzdelik 3,3'ünün 99 sonrası meydana getirilen binalar bulunduğunu görüyoruz ki gine bu binalarda 145 bin vatandaşımızın yaşadığını belirleme ettik. Yine burada esasta 1998 evveliyat binalar ile sonrası yapıların yadımlama karşılaştırmasını görebiliyoruz. Kahramanmaraş merkeze baktığımızda esasta burada 2004'teki yerleşimle 2022'deki yerleşimdeki peyk haritalarını mukayese ettiğimizde 99 evveliyat yapıların dip ortak biçimde yıkıldığını görüyoruz. Yine ayrımsız hali Hatay düşüncesince inceleyecek olursak, 2006'daki Hatay'ımızın yerleşimine baktığımızda 2023'teki yerleşimdeki dip yıkımın gine emektar yapıların bulunduğu alanda, sıvılaşmanın ve mefruşat kalitesinin az bulunduğu bölgede bulunduğunun tespitini yapmış olduk."
Binaların çökme nedenleri
Bakan Kurum, binaların çökme nedenlerini kişileştirme buyurmak düşüncesince sahada çalışarak çalıştıklarını ve hâlâ evvela 1 milyon 180 bin konutu düz yazı ettikleri iyilikle acemi yerleşme alanlarını da yapacaklarını vurgulayarak, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Burada kırık hattına bulunan mesafesini, zemindeki sıvılaşmayı, gine intihap noktasında sıvılaşma kaynaklı yıkımın olup olmadığının tespitlerini yapıyoruz. Binaların yerleşme noktasında en akıllıcasına yere yerleşmesiyle ait hocalarımızla, bilgi insanlarımızla bu arada bu emekleri yürütüyoruz. Yıkım nedenlerine baktığımızda, tasarımdaki ve işçilikteki hataların da yıkıma sebebiyet verdiğini sahadaki tespitlerde görüyoruz. Kolon kiriş birleşimlerindeki sıklaştırmaların olmadığı, nervürlü demirlerin kullanılmadığı bölgelerde dip yıkımın yaşandığının tespitini yaptık. Yine bodrum katlardaki ajur açımı kabilinden hata kullanımların da yıkıma sebebiyet verdiğini görüyoruz."
AFAD koordinasyonunda hepsi vilayetlerde ayrımsız anda çökme tahammül emekleri yürütüldüğünü özetleyen Kurum, illerdeki eş güdüm gruplarıyla baş başa hepsi çevresel tedbirleri aldıklarına, buradan çıkan materyallerin tamamını art dönüşüme yayımcı tutarga hem ekonomiye ulama sağlayacaklarına bununla beraberinde çevresel kirliliğe sebebiyet vermeyeceklerine dikkati çekti.
"Yeni yerleşme yerlerinde kıyamet riskini ve kırık hattına mesafesini belirleme ediyoruz"
Depremden etkilenen illerin evveliyat ve sonrasına bağlı peyk görüntülerinin yıkımı açık ortak biçimde gösterdiğini dile getiren Kurum, "Gerçekten kırık hattı üstündeki yerleşme yerlerini gerçek anlamda etkiledi. Yine burada 2015 ve 2023 ortada depremden ahir yadımlama peyk görüntülerini kıyasladığımızda Hatay'da hassaten Antakya'da, Kırıkhan'da ne derece dip ortak yadımlama yaşandığını da bu safiha bizlere göstermektedir. Neredeyse bu alanın tamamının yıkıldığını görüyoruz. Kahramanmaraş düşüncesince de icraat yaptık. Burada da 2014 ve 2023 yılları arasındaki peyk görüntülerini kıyasladığımızda kentin merkezinde, emektar yapılarımızın dip bulunduğu yerlerde dip ortak yıkımın yaşandığını açık ortak biçimde görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Kurum, bilimin ve kültürün ışığında, buradaki zamanı eserleri merkeze alacak, baştan restorasyonunu gerçekleştirecek ve bu merkezlerde en akıllıcasına yerde en akıllıcasına yerleşimi meydana getirecek biçimde sarsıntı bölgesindeki emekleri bilgi insanlarıyla yürüttüklerinin altını çizdi.
Depremden etkilenen vilayetlerde icra ettikleri mütalaa çalışmalarına bağlı görselleri paylaşan Kurum, şunları kaydetti:
"Yeni yapılacak yerlerdeki kıyamet riskini lüzum heyelan, lüzum sıvılaşma gerekse kırık hattına bulunan mesafesini belirleme ediyor ve yıkılan sahaların morfolojik, jeolojik, jeofizik mühendislerimizle, bilgi insanlarımızla rastgele muhtelif etüdünü, burada yer kullanması noktasında dar bölgeleme mütalaa çalışmalarımızı da yapıyoruz. Bu çalışmalarla en akıllıcasına zemini belirleme ediyoruz. Planlama ve dizaynı yaparken de vatandaşımızı ortak an evvela sağlam, tehlikesiz yuvalarına kavuşturma şartıyla çalışıyoruz. Rezerv alandan ikametgâh imal süreçlerini başlattık. Rezerv alanları yaptıktan sonraları da kentin içre kentin dokusunu, kültürünü, nüfus bilimsel yapısını, buradaki içtimai yapıyı ve gereksinimleri içerecek dizaynlar yapıyor ve kentin yerleşime makul sahalarında çalışmalarımızı yürütüyoruz. Radye esas üstünde tünel durum yahut perdeleme sisteminin dip ortak biçimde stator hesaplarda dikkate alındığı şekliyle çalışmalarımızı yürüteceğiz."
''Konutlar mefruşat zait 3-4 sert geçmeyecek iyilikle yapılacak''
Kurum, Cumhuriyet tarihinin en şişman kıyamet ikametgâh imal seferberliği kapsamında 405 bin kıyamet konutunun yapımını başlattıklarını kaydederek, vilayetlerde mevcut 83 bin karye evinin de belirleme çalışmalarını yürüttüklerini söyledi.
Bu emekleri sahadaki mefruşat mütalaa ekipleri ve hocalarla eş güdüm içerisinde yaptıklarını aktaran Kurum, "21 Şubat'ta başladığımız sürecimizde bugüne derece 16 bin ki bugünkü tarihle baş başa bilgilerime göre 21 bine ulaştı, 21 bin kıyamet konutumuza da sözleşmelerimizi yapmış olup geçmiş kazmalarımızı vurmuş oluyoruz." dedi.
Kurum, bunları yaparken kentin faiz aksı öngörüsü ve 50 yılını hesaplayacak şekliyle tasarladıklarını belirterek, Adıyaman Örenli'de baş döndürücü makul ortak zeminde, gine Gaziantep Şehitkamil'de, İslahiye'de ve Nurdağı'nda bu emekleri yürüttüklerinin bilgisini verdi.
Hatay İskenderun'da bozulmamış zeminleri buldukları bölgelerde acemi yerleşme alanlarını belirleyerek buralarda kentsel tasarımlarını yürüttüklerini aktaran Kurum, bu sakınım alanlarının haricinde da kentin merkezindeki kentsel tasarımları başlattıklarını, kentin ati gelenleriyle, sanayicisiyle, şehremaneti başkanıyla, milletvekiliyle hepsi çıplak maşer örgütleriyle toplantılar yaptıklarını, onların önerilerini dikkate aldıklarını söyledi.
Kurum, acemi yapılacak konutlara bağlı şu detayları paylaştı:
"Yatay mimarlık köklü yürüteceğiz. Mahalle kültürünü, komşuluk ilişkisini yaşatacak biçimde mefruşat zait 3-4 sert geçmeyecek iyilikle yapılacak ve bu çerçevede kıvrım planlarını, sima dairelerimizin örneklerini de görselini paylaştığımız iyilikle yapacağız. Yine burada köyde canlı vatandaşlarımızı da brüt 130 metrekare, neti de 105 metrekare bulunan balkonuyla, gine terasıyla yurttaşlarımızın gereksinimlerini giderecek iyilikle yapıyoruz. Bu tipleri de lokal ihtiyaçlara ve oradaki mimariye makul biçimde kaplamalarını yapacağız. Bir yerde cumbasını yapacağız. Bir yerde taşını kaplayacağız ve bu iyilikle yürütüyor olacağız. Tip kıvrım planlarımıza bakmış olduğunuzda 3+1 daireler planlıyoruz ve 105 metrekare brüt, 85 metrekare neti olan, gine bölgenin gereksinimleri doğrultusunda açık balkonlu daireler planlandı ve bu çerçevede icraat yürütülmektedir."
İnşaat materyali hazırlık zinciri oluşturuldu
İnşaat materyali sektörüyle ortak araya geldiklerini ve ait bakanlıklarla baş başa hepsi eşyalara bağlı hazırlık zincirini bugünden itibaren kurduklarını aktaran Kurum, 13 milyon titrem çimento, 4 milyon titrem demir, 28 milyon metrekare seramik ile 28 milyon metreküp betonun kullanması şartıyla hazırlık zincirini oluşturdukları bilgisini verdi.
Kurum, Türkiye'nin ortak sarsıntı ülkesi olduğunu, bu depremlerde bugüne derece Kahramanmaraş depremi de müdahale edildiğinde 120 bini ortak hayli canın yitirildiğini anlatım ederek, şu biçimde konuştu:
"Bugüne derece 3,3 milyon konutun dönüşümü yerinde, çabuk ve yurttaşlarımızın rızası çerçevesinde yapılmıştır. Yine 20 yılda, hepsi Türkiye'ye yaydığınız içtimai ikametgâh anlayışıyla baş başa bugüne derece 1 milyon 180 bin içtimai ikametgâh yapılmıştır. Bugün 81 ilimizde, 922 ilçemizde kentsel inkılap emekleri çerçevesinde 250 bin konutun dönüşümü sahada çalışarak bitmeme etmektedir. Bu meydana getirilen çalışmalarla 6,6 milyon ev ve iş yerinin denetimi tamam ve bu çerçevede içtimai donatılarıyla baş başa TOKİ'mizle, hususi sektörümüzle yaptığımız işlerle baş başa yüzdelik 65'ini nüfusumuzun tehlikesiz duruma getirdik."
"2035 yılına derece hepsi Türkiye'de dönüşüme girmemiş meydan kalmasın istiyoruz"
Bakan Kurum, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Devam fail kentsel inkılap konutlarımız 250 bin, içtimai konutlarımız 250 bin ve Pazarcık merkezli sarsıntı sonrası yapılacak ikametgâh sayısının da 500 bin bulunduğunu düşündüğünüzde tahminî 1 milyon acemi konutun yapımını ve 1 milyon da yer gayeli tahsislerimizi de matematik ettiğinizde sonuç ortak yılda ülkemize 2 milyon yeni, sağlam, tehlikesiz ikametgâh kazandırmış olacağız. 2035'e derece hepsi Türkiye'de dönüşüme girmemiş meydan kalmasın istiyoruz."
İstanbul'da da kentsel inkılap seferberliğine ayrımsız azim ve kararlılıkla bitmeme ettiklerini kail Kurum, "Bugüne derece 695 bin konutun dönüşümünü sağladık ve 93 bin konutun dönüşümü çalışarak sahada TOKİ'mizle, Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğümüzle, Emlak Konut Genel Müdürlüğümüzle baş başa bitmeme ediyor. Olası Marmara depremine huzur 39 ilçemizde kentsel inkılap emekleri sürmektedir." dedi.
