Afetlerin zatî ve kitlesel etkilerini bulunduğunu ve böylesi iri tablolarda normalleşme sürecinde ruhiyat sağlığın da aşırı ehemmiyetli bulunduğunu vurgulayan Medicana Sağlık Grubu Ruh ve Sinir Hastalıkları Uzmanı Dr. Ecem Çelik, “Travmatik vakalardan duygulanım şeklimiz yabanlık özelliklerimiz, zorluklarla giriş ika şeklimiz, canlılık bilimsel esnekliğimiz, henüz ilkin travmatik ortak vakaya sunulan patron kalmamış olmamız kabilinden nice faktöre bağlıdır. Bu nedenle her kişinin ‘yeni normali' maksadıyla olacaktır. Bir kısmımız yaşananları inkar ederek, ortak kısmımız işine henüz ortak tomar sarılarak, ortak kısmımız şehir, ülke, iş kabilinden esaslı değişikliğe tedricen ortak kısmımız da alınabilecek önlemler ile ilişik adımlar atıp rutin yaşamına bitmeme ederek bu süreci geçirecektir” dedi.
Afetin, insanoğlu düşüncesince fiziksel, kazançlı ve toplumsal zayiat ortaya çıkaran, insanoğlunun normal yaşantısını ve eylemlerini durduracak yahut aksamaya uğratacak, imkânların ehliyetsiz kalmış olduğu hadisat kendisine tanımlandığını tamlayan Psikiyatri Uzmanı, Dr. Ecem Çelik, “Bir olayın facia kendisine nitelendirilebilmesi düşüncesince kullanmakta olanları yahut kişilerin hayatını sürdürdüğü çevreyi dirilik alıcı şekilde etkileyecek genişliğinde iri olmalıdır. Buradan yola çıkarsak facia ortak vakadan çoğalma ortak olayın doğurduğu sonuçtur. Afetler kitlesel dirilik ve mal yitirilmesine başlangıç olur. Depremler, makul ortak coğrafyada ani ortaya çıkan hem ferdî bununla ortak ortaklaşa streslere faktör bulunan ve ehemmiyetli yıkım, zayi yada yaralanmalara defa açan olaylardır. Bu cins ortak yaşantıya aracısız sunulan kalmasalar da bireylerin yakınlarının, sevdiklerinin sunulan kalması yada diğerlerinin aksi yaşantılarına şahitlik etmeleri biçiminde de travmatik ortak vakayla huzur karşıya kalındığı ikrar edilir. Tanık kazanmak da minimum aracısız berhayat gelişmek genişliğinde sıkıntılı olabilir“ şeklinde konuştu.
Travma sonrası günce yaşama dönmek
Toplumsal ve ferdî tesirleri bu derece iri bulunan travmalar sonra toparlanmanın yada iyileşmenin yaşanılan şeyleri hatırlamamak anlamına gelmeyeceğini, fakat hakeza ortak fenomen sonrası tığ kişilerin kendimizi baştan güvende hissetmeye yada olası aşama hayatta birtakım şeylerin kontrolümüzde bulunduğunu deneyimlemeye ihtiyacımız bulunduğunun altını önemle çizen Uzm. Dr. Ecem Çelik, “Travmayı ruhiyat ve bedenî bütünlüğümüzü bozan hayret ortak gidiş kendisine tanımlıyoruz. O nedenden dolayı normale dönebilmemiz düşüncesince ilk evvela kendimizi güvende hissetmeye ve birtakım şeyleri arama edebildiğimizi yaşantılamaya ihtiyacımız bulunduğunu düşünüyorum. Travmatik vakalardan duygulanım şeklimiz yabanlık özelliklerimiz, zorluklarla giriş ika şeklimiz, canlılık bilimsel esnekliğimiz, henüz ilkin travmatik ortak vakaya sunulan patron kalmamış olmamız kabilinden nice faktöre bağlıdır. Bu nedenle her kişinin “yeni normali” maksadıyla olacaktır. Bir kısmımız yaşananları inkar ederek, ortak kısmımız işine henüz ortak tomar sarılarak, ortak kısmımız şehir, ülke, iş kabilinden esaslı değişikliğe tedricen ortak kısmımız da alınabilecek önlemler ile ilişik adımlar atıp rutin yaşamına bitmeme ederek bu süreci geçirecektir. Nasıl ki ortak kazadan sonra önceliğimiz kazazedeyi emniyetli ortak bölgeye taşımaksa şu anda kendimize de yapmamız müstelzim rüçhan canlılık bilimsel ilkin iane emniyetli yaşam sahamızı baştan oluşturmaktır. Depremle giriş başa en asliye gereksinimlerimizden bulunan ‘güvenli yaşam alanı' elimizden münfail durumda. Zihnin kendini güvende hissetmeden normalleşme sürecine girmesini bekleyemeyiz, bu fakat süreci inkar etmemizle giriş başa olur” dedi.
Normalleşmenin ilkin adımı adaptasyon
Normale dönmemizin ağır ağır olup, vakte yayılacağını tamlayan Dr. Ecem Çelik, “Eski yaşantımız çabucak art dönmeyecek. Hatta toplumsal hayatımız, ev ve iş hayatımız, alışkanlıklarımız dönmek mecburiyetinde kalabilir. Yapılacak tadilat ağır ağır yaşamımıza yerleşecek, bundan dolayı yaşayacağımız uyarlama problemi bu sürecin başlangıcında bizi zorlayacak ama giderek bu probleminin üstesinden geleceğiz. Bu süreçte uyarlanmış olabilme adımlarında da tabii dava yaşayabiliriz. Çünkü ne yapılacağına müteallik bilgelik sahibi olunmayan, acemi deneyim edilene gidiş ve olayların oluşturacağı ürkü ve korku hali yaşayabiliriz. Kişi bu önsezi yerinde ne yapacağını şaşırabilir, panikleyebilir ve sorunları halletmek düşüncesince bulabileceği seçenek metodları gözden kaçırabilir. Bu nedenle uyarlama problemi ortak 'sorun' kendisine adlandırılır, insan o esans biçiminde işlevsiz bir duruma gelir” ifadesini kullandı.
Kaygı esasta lazım ortak duygudur
Kaygının hayatımımıza bitmeme edebilmemiz düşüncesince lazım ortak önsezi bulunduğunu tamlayan Ecem Çelik, “Kaygı sebebiyle tehlikeyi tanır tedbir alırız, unutarak kaygımızı yönetirsek iyileşemeyiz ve yineleyici travmalara henüz bariz bir duruma getiririz kendimizi. Evet, tutanak olduğumuz depremler sonra kaygılanmalıyız, yaşadığımız binaları gözden geçirmeliyiz, beklenen yer sarsıntısı acilen yapabileceklerimizle ilişik konuşmalıyız, terbiye almalıyız. Ancak olumlu adımlar atabilmek düşüncesince de oldukça mıhlı ortak zihne ihtiyacımız var. Sağlıklı ortak zihne kavuşmanın yolu da üzüntümüzle, öfkemizle, çaresizliğimizle birlikte, hissettiğimiz duyguları namevcut saymadan kendimize meydan açmaktan geçiyor. Yaşadığımız binaların güvenirliğinden tehlikesiz olup, beklenen depremde yapabileceklerimizle ilişik bilgilenip oldukça emniyetli alanımıza kavuştuktan sonra kendimize meydan açmaya da yaşamdan esenlik aldığımız aktivitelerimize art dönüp başlayabiliriz. Açık havada gidiş yapmak, musiki dinlemek, kültürel aktivitelerde bulunmak, sevdiklerimizle sevgi etmek, dertleşmek, duygularımızı aday yazılmış dile dökmek, ertelediğimiz isteklerimizle ilişik adımlar alaşağı etmek bu süreçte bizlere araştırma görevlisi olabilir” şeklinde konuştu.
