Manavgat ilçesi Gebece Mahallesi'nde yazları Akseki'nin yaylalarında hayvanlarını otlatan ve ayrımsız sürede arıcılıkla uğraşan Ramazan Topaça ve Akseki ilçesinde arıcılık karşıcı Mehmet Kara, kovanlarından kaçarak su kenarlarına mevrut arıların ardına düşüp, doğada kendinden bitirdikleri kovanları buluyor.
Ağustos ayında arıların izini sürerek yerlerini belirleyen arıcılar, teşrinievvel ayında firari arıları bazı bazı Toros Dağları'nda 2000 bin m. yükseklikteki dağlarda kayaların içinde, bazı bazı de çürümeye başlamış ağaçların kovuğunun içlerinde buluyorlar.
Kovanlarda averaj 3 ila 10 kilo bal bulan Ramazan Topaça, ağız ağıza katıksız ortamda yapılmış balı özlük kovanlarında ürettiklerinin az daha 10 sert fiyatına satıyor. Topaça, orak ayı ve ağustos aylarında ayrışık nedenlerle kovanlarından kaçan arıların pisliklerinden ve sabahın er saatlerinde gündüz ışığı ile faziletkâr tepelerden intikal noktalarını günlerce izleme ederek katıksız kovanlarını bulduklarını söyledi.
Bazen sabahın er saatlerinde gündüz ışığı ile beraberce izini sürdüğü arıları kilometrelerce mesafede faziletkâr rakımlı dağların eteklerindeki kayaların kovuğunda bulduğunu tabir fail Topaça, "Kaçan arıları Toroslar'ın zirvesinde faziletkâr kayalıkların deliğinde bedava hoppa kimesne bulamaz. Bu kayanın içerisinden bal kabul etmek için yanımızda götürdüğümüz ağaçlardan iskele yapıyoruz. Bazen kayaların yüksekliği 5-10 metreyi buluyor. Bu enikonu sakıncalı oluyor. Bazen de ormanların süresince amut kovuklarında buluyoruz. Bulduğumuz arılardan ise ne denli bal çıkacağını bilemiyoruz. Artık beraberinde kısmet meselesi " dedi.
"Kilosu bin 500 liraya denli satılıyor"
Topaca, katıksız kovanlara ulaşmasının öyküsünü şöyleki anlattı:
"Her sene Manavgat kazasının Gebece Mahallesi'nden Akseki'nin yaylalarına hayvanlarımı otlatmaya geliyorum. Arıların değme sene temmuz, ağustos aylarında evvel pervaz zamanlarında pisliklerini izleme ederek yuvalarına ulaşıyorum. Ayrıca sabahleyin er saatlerde gündüz ışığı ile faziletkâr tepelerden intikal noktalarını izleme ediyorum. Bunu bilmek enikonu zordur. Tehlikeli ve yorucudur. Bazen kilometrelerce 6-7 kilometre yayan katıksız kovanı bulmayı başarıyorum. Sarp dağlara gidiyoruz. Toros Dağları'nda bazı bazı mobilyasız amut kovuklarında, bazı bazı yalçın kayalarda buluyoruz. Daha sonradan ise ilkgüz ayında çiçek tarihi geçip bal tarihi erişince balını alıyoruz. Yüksek kayalıklara ise yanımızda götürdüğümüz ağaçlardan iskele yapmış olup balyozla kayayı kırıyoruz. Arıların ballarını aldıktan sonradan arıları beraberinde kovana katıp getiriyorum. Onları da baştan yetiştiriyorum. Arıların yaşamasını sağlıyorum. Yılda bazı bazı 5 kilo, bazı bazı 40-50 kilo yöresinde bal buluyoruz. Bal ağız ağıza organiktir. Yılda bu biçimde 10 yöresinde arı buluyoruz. Bu ağız ağıza beraberinde şanstır. Bazen arıların meydana getirdiği peteklerde bal olmuyor. Bu örgensel balın kilosu bin 500 liraya denli satılıyor. Bunu bilmek enikonu zor. Bazen 6-7 kilometre yayan arılara ulaşıyoruz. Sarp dağlara gidiyoruz. 2-3 sayaç yürüyoruz."
Antalya'nın Akseki ilçesinde arıcılık karşıcı Mehmet Kara ise, kayadan balı aldıktan sonradan arıları da kovana taşıdığını tabir ederek, ece arıyı kovana aldıktan sonradan öteki arıların da onu izleme ettiğine değindi. En sonuç ece arıyı kovana yerleştirdiğini tamlayan Kara, "Arıları kovana eklemek enikonu zor. Her sene 10-15 arılık arı buluyorum. Bu işler baş döndürücü zordur. Tehlikeli ve yorucudur. Arılar bizleri sokuyor. Ben alışkan olduğum için bu mesleği bayıla bayıla yapıyorum" diyerek konuştu.
“Tamamen örgensel ve onma kaynağı”
Kara, arıların meydana getirdiği balın ağız ağıza katıksız ve örgensel onma deposu olduğunu, Toroslar'ın zirvesindeki kekik ve yüzlerce tür çiçekten tahsil edilen balın da nadir olduğunu kaydetti. Bilen şahısların kendilerinden ilkin bu balı istediğini tabir fail Kara, kovanda yapılmış alışılagelen balın kilosu 150 liradan satışa sunulurken, bu balı bin 500 liradan sattıklarını söyledi.
Ayşe Çatlı
