Ankara
Antalya'nın Belek Turizm Merkezi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" bulunduğu Antalya Diplomasi Forumu 2022'ye (ADF) eklenen Eski Afganistan Kızılayı Başkanı Fatma Geylani, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
ADF'ye çağırma edilmekten izzetinefis duyduğunu kail Geylani, Türkiye kabilinden Müslüman semt ülkelerinin Afganistan'daki rolünün ehemmiyetli bulunduğunu belirterek, "Bugün Afganistan'da Müslüman devletlerin görevi aşırı önemli. Afgan halkı ve hükümeti üstünde tesirleri olacaktır. Çünkü Türkiye kabilinden Müslüman devletlere şimdi benzeyen hissediyoruz. Türkiye bizim düşüncesince ehemmiyetli müşterek örnek." dedi.
Ülkesinde 12 sene süresince Kızılay Başkanlığı eden Geylani, yoksulluğun Afganistan'da dünkü müşterek dava olmadığına ayraç ederken sonuç devirde ölçülü sınıfın da çabucak yoksullaştığına dikkati çekti.
İşsizlik ve kurumlardaki çürümenin çabucak çözülmesi icap ettiğini vurgulayan Geylani, "Batı dünyası, Afganistan'ı saymak yada yabancısı olmak ile insanca krizin çözümünde dengeyi kurmalı. Bu çetin müşterek seçme fakat yapılması müstelzim müşterek seçim. Afgan halkına dayanak vermeliler." diyerek konuştu.
Geylani, Afganistan'ın, emektar Sovyetler Birliği çeşidinden işgaliyle süregelen sürece de değinerek, "Afganistan Soğuk Savaş'a aşırı kurban verdi. Bizim savaşımız değildi, şimdi iri müşterek savaştı fakat kılıç kurban olduk. Bu sebepten dolayı bugün bütün devletler bizlere hakkıyla Afganistan'ı baştan bina buyurmak düşüncesince araştırma görevlisi olmalı." değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye, bugün oynadığından şimdi iri müşterek görevi de oynayabilir"
Ülkesinde konuşmuş bulunduğu her insanın sulh istediğini ve bunun düşüncesince makul müşterek düz bulunduğunu kail Geylani, Taliban yönetiminin bütün Afganları sürece müdahale etmesi gerektiğine dikkati çekerek, "Hükümete bakınca 'Taliban hükümeti' dememeli, 'Afgan hükümeti', 'bizim hükümetimiz' demeliyiz. O devir evren bizi ciddiye alacaktır ve hükümetin tanınması gelecektir." ifadelerini kullandı.
Geylani, Afganistan'daki hükümetin arsıulusal bölgede tanınması yada tanınmaması tartışmalarıyla kaybedilecek devir olmadığını söyledi.
"Afganlar bu denli bekleyemez, yoruldular. 44 salname harp müşterek hezel değil." diyen Geylani, Taliban'la görüşmelerin başlaması icap ettiğini savundu.
Türkiye'nin, iştihar dair ehemmiyetli müşterek gösteriş oynayacağını kail Geylani, "Afgan halkı bekâr bırakılamaz. Türkiye bu mevzuda ehemmiyetli müşterek gösteriş oynar. Türkiye, hem NATO'da hem Avrupa'da hem bizim alanımızda bununla beraber Müslüman müşterek ülke. Bugün oynadığından şimdi iri müşterek görevi de oynayabilir." dedi.
"Afgan halkına mamul en iri haksızlık"
Geylani, "Taliban'ın Ağustos 2021'de ülkede kontrolü ele geçirmesinin peşi sıra Afganistan Merkez Bankası'nın Amerika bankalarındaki millî rezervlerinin dondurulmasına" bağlı de değerlendirmede bulunarak, şunları söyledi:
"Gayriahlaki müşterek hareket, yasa dışı müşterek akıntı ve Afgan halkına mamul en iri haksızlık. Afganistan herkesten vuruş yedi. Bu kredi Taliban'ın yada hükümetin parası değildir. Bu kredi müşterek milletin parasıdır ve Afganistan parasının garantisidir. Afganistan'ın sonuç yıllarda başına mevrut bütün problemlere ve hükümetinin tanınmamasına karşın paramızın aşırı müşterek tomar bedel kaybetmemesi bu ihtiyat sayesindedir. Bu kredi iane düşüncesince değil, bugünün gereksinimleri düşüncesince değil, Afgan parasını garanti altına kabul buyurmak içindir. Afganlar yerine kılıç 11 Eylül'de yaşananlardan mesul değiliz. Hayatını kaybedenler düşüncesince üzgünüm fakat Afganistan'ın aldığı kadar parası alındı. Artık 44 sene muharebede olan, açlıkla, hayattaki problemlerle boğuşan müşterek ülkenin parasına gereksinimleri yok."
ABD'nin bu vaziyeti meşrulaştırmaya müteveccih çabalarını da eleştiren Geylani, ABD'de bu paranın Afganlara art dönmesi düşüncesince etkin ve dalan faaliyetinde bulunanlar bulunduğunu söyledi.
Tüm emektar hükümet yetkilileri, yurttaşlar ve gündeş hükümetin müşterek araya gelmiş şekilde bu rezervi idare yapmak düşüncesince emek vermesi icap ettiğini vurgulayan Geylani, ülkenin geleceği ve bu paranın kurtarılması düşüncesince her insanın dair sakıt görevi oynaması icap ettiğini belirtti.
"Afganistan'da hanımlar okuyabilmek, çalışabilmek ve sesini politik arenada duyurabilmek istiyor"
Geylani, Afgan kadınlarının Afganistan'ın baştan yapımı düşüncesince oynayacağı müşterek gösteriş bulunduğunun altını çizerek, "Batıdan mevrut yardıma minnettarım fakat bana doğacak esas dayanak Müslüman bayanlardan gelmeli." dedi.
Afgan kadınlarının okuyabilmek, çalışabilmek ve seslerini politik arenada duyurabilmek istediğini kail Geylani, "Bu, Müslüman müşterek eş düşüncesince dünkü müşterek obje değil. Siyasi yerine Cemel Vakasını destek sunar yada desteklemeyiz fakat Hazreti Ayşe burada askeri ve politik müşterek liderdi. Bu müşterek önceki değil. Tüm hadislerin yüzdelik 80'inden dahası Hazreti Ayşe'den aktarılıyor." ifadelerini kullandı.
"Kadının hakkı yada noktayı İslam'da dünkü müşterek obje değil. İsteğimiz dünkü müşterek obje değil." diyen Geylani, 12 sene süresince yürüttüğü Kızılay Başkanlığında ülkede savaşın nelere dünyalık bulunduğunu iyice gördüğünü anlatı.
Ülkesinde şimdi müşterek tomar harbe tahammülün kalmadığına dikkati çekici Geylani, "Ben yada benim kabilinden insanlar, el ele vererek sürdürülebilir barışı sağlamalıyız. Ülkemizde şu an harp yok. Bu sunturlu müşterek şey. İşte bu halde hükümetin görevi herkesi müşterek araya getirmektir. Ülkenin hepsi elinde. Ona iane edelim, Afgan halkına iane edelim. Birlikte çalışalım ve hükümete bakıp bu bizim hükümetimiz diyelim." diyerek konuştu.
