Gazianteplilerin düşmana için verdiği kahramancasına mücadelenin üstünden 101 sene geçti

Gaziantep

Antep, Mondros Mütarekesi'nin 7. maddesi esbabımucibe gösterilerek 15 Ocak 1919'da İngilizler kabilinden obstrüksiyon edildi ve Eylül 1919'da Fransızlara bırakıldı.

Gönüllü Ermeni birliklerinin de bulunmuş olduğu "Fransız obstrüksiyon kuvvetleri", 29 Ekim 1919'da Antep'e girdi. Kentte iri tepkiyle karşılanan işgal, 29 Ekim haset 13. Kolordu Kumandanı Ahmet Cevdet Bey kabilinden obstrüksiyon kuvvetleri kumandanına makara yazılarak gıcırtı edildi.

Ermeni tercümanla şehre mevrut müşterek Fransız subayının 5 Kasım 1919'da Akyol Camisi'nde asık Türk bayrağını gücün indirtmesi, Antep'in kurtuluşunu ateşleyen görüngü namına tarihe yazıldı.

Fransız askerleriyle Türk polisleri ortada çıkan gürültü zımnında örgütlenen Cemiyet-i İslamiye kabilinden 23 Kasım'da iri miting düzenlenerek nahak obstrüksiyon gıcırtı edildi, halkın içerisindeki hürriyet ateşi alevlendirildi.

Mustafa Kemal Paşa ise 1 Aralık 1919'da Kazım Karabekir'e makara göndererek, Kilikya, Urfa, Maraş, Antep işgalinin ve Ermenilerin bitirdikleri cinayetlerin hızlı gıcırtı edilmesini ve mücadelenin ilanını bildirdi.

Ocak 1920'de memleket haricinde önce savaşım başladı. Fransızların Kilis ve Maraş'a revan kuvvetleri elan yollardayken kuvvetsiz bir duruma getirildi, şehrin antagonist işgalinden kurtarılmasında ehemmiyetli görevler düzlük Şahin Bey ise Antep-Kilis şeklini kapatarak Fransız garnizonunun Katma'daki tümeniyle irtibatını kesti.

Mehmet Kamil'in martir edilmesinin peşi sıra topyekun savaşım başladı

Bugünkü İnönü Caddesi'ndeki askeri fırın önünden 21 Ocak 1920'de 10 yaşındaki oğlu Mehmet Kamil ile sabık müşterek kadının, başı dumanlı 2 Fransız askerince rahatsızlık edilip, peçesi ferahlamak istendi. Bu tam annesini arkalamak düşüncesince Fransızlara taşla hücumcu ıvır zıvır Mehmet Kamil, işgalci askerlerce süngülenerek martir edildi.

Bu olayın peşi sıra halkın sabrı taştı ve topyekun savaşım başladı. Bugün "Şehit Kamil" namına bildik Mehmet Kamil'in ölümü daha sonra iş bölgeleri günlerce gizli kaldı ve bölgedeki birtakım vilayetlerde Antep'e dayanak mitingleri düzenlendi.

Antepli füru kimisi devir cephedeki büyüklerine kurşun taşıdı, kimisi devir su ve aşındırmak götürdü. Haberci namına da iletişimi sağlayıcı çocuklar, gerektiğinde antagonist kuvvetlerinin kullandığı makara direklerine çıkarak telleri kesti. Küçük bedenlerine karşın iri kahramanlıklar sergileyen çocuklardan çokları martir yahut gazi oldu.

Açlık ve yoklukla da savaşım ettiler

Mücadele esnasında Antepliler, düşmana erinç savaşım verirken site müşterek müddet abluka altında kalmış olduğu düşüncesince kesat ve yoklukla da başkaca savaşım etti.

Şahin Bey, 28 Mart 1920'de Kilis amacında Fransızlarla Elmalı Köprüsü üstünde çıkan arbedede martir düştü. Halkın baş döndürücü sevip saydığı Şahin Bey'in martir düşmesinin peşi sıra 1 Nisan 1920'de kentte alevlenmiş müşterek kıtal başladı. Şehrin 27 mahallesine müşterek bölge reisi atama edildi ve Antep halkı 1 Nisan 1920'den 7 Şubat 1921'e denli "Ölürsem şehit, kalırsam gazi olurum" niteleyerek Fransızlara erinç direnç gösterdi. Bu müddet içinde meydana getirilen kuşatma, Antep halkını açlık, yoksulluk ve cephane sıkıntısıyla erinç karşıya bıraktı.

Yaklaşık 10 ay devam eden ve 6 bin 317 yurt evladının martir verildiği çatışmalar sürerken, meydana getirilen bu fedakarlıklara yanıt TBMM, Antep'e 8 Şubat 1921'de "Gazi" unvanını verdi.

Gaziantep'in galebe günü: 25 Aralık

Fransızlar, Ankara Antlaşması'nın peşi sıra 25 Aralık 1921'de şehri boşaltmaya başladı. İki sene devam eden işgalden sonradan Gaziantep'ten galebe ve hürriyet nidaları yükseldi.

1921 yılındaki "Gazi" unvanından sonradan halkın Milli Mücadele'de gösterdiği takdire değer hizmetlerinden ötürü TBMM kabilinden mücadeleden 87 sene sonradan 7 Şubat 2008'de çıkarılan 5734 izlemsel kanunla Gaziantep'e "İstiklal Madalyası" verildi.

Kurtuluş Savaşı'nda gösterdiği direnişle Milli Mücadele'de ehemmiyetli müşterek toprak markajcı Gaziantepliler, atalarının 101 sene geçmiş kahramanlığını unutmuyor.

Tarihin en iri direnişlerinden biri

Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Emre Tansü, AA muhabirine, Gazianteplilerin tarihin en iri direnişlerinden bir tanesini gerçekleştirdiğini söyledi.

Gazianteplilerin evren kıtal geçmişine isimlerini kalburüstü harflerle yazdırdığını tabir fail Tansü, şunları kaydetti:

"Bu memleket çocuğuyla, kadınıyla, askeriyle, hacısıyla değme kesimiyle direndi. Bu kentte hem silahlı müdafiler vardı bununla ortak kıtal alanı arkasında iane fail silahsız direnişçiler vardı. Bu dü grubun beraberinde baş başa direnişinin kararında Antep savunması oldu."

Tansü, Gaziantep'te değme kesimin Antep savunmasını bildiğini ve bu kahramanlığın hafızalarda toprak aldığını laflarına ekledi.

Kent esnafından Mehmet Şebci ise hem ana bununla ortak ağababa kabilinden dedelerinin Antep savunmasında gazi bulunduğunu ve bunun gururunu yaşadığını belirtti.

Her devir gazi dedelerinin anıları ve kahramanlıklarını büyüklerinden dinlediklerini özetleyen Şebci, "Antep savunmasında ağır müşterek savaşım verildi. Kendi başına şehrini koruyucu Gaziantep halkı dayanıklı olmuştur." dedi.

Vatandaşlardan Faruk Kılıçoğlu ise civar halkının düşmana erinç kahramancasına savaşım ettiğini söyledi.