Bitlis
Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde baş döndürücü sayıda kuş şekline ev sahipliği eden Arin Gölü'nün su seviyesi, iklimsel değişikliklerin yanı esna havzada oluşturulan kuyular ve şuursuz zirai sulama dolayısıyla gelişigüzel güzeşte sene düşüyor.
Van Gölü'nün yakınında ve Süphan Dağı eteklerinde "Sodalı Göl" adına da aşina Arin Gölü, bölgenin ehemmiyetli sulak sahalarından bir tanesini oluşturuyor.
13 kilometrekare bölgeye eş göldeki su seviyesi, havzada oluşturulan baş döndürücü sayıdaki kuyunun da etkisiyle gelişigüzel güzeşte sene azalıyor.
Kuyulardan şuursuz sulama yapılması ve gölü besleyici derelerdeki suyun azalmasıyla gölün su seviyesinde önceki yıllara kıyasla gözle görülmektedir düşme yaşandı.
Uzmanlık sektörü coğrafya bulunan Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, AA muhabirine, sonuç zamanlarda ülkenin nice dalında bulunduğu kadar Van Gölü Havzası'nda da ağır kuraklık yaşandığını anlattı.
Adilcevaz ilçesindeki Arin Gölü'nün suların şişman miktarda çekilmiş bulunduğu ortak göl bulunduğunu tamlayan Elmastaş, şunları kaydetti:
"Gölleri, kar ve rahmet yada çevredeki kaynakların suları besliyor. Buharlaşmadan ötürü da gölde su düzeyi düştü. Bir ehemmiyetli etken de sulamada beğenilen su kaynaklarıdır. Son zamanlarda alışılagelen kaynaklar ile toprak altı suları dip adına kullanılıyor. Birkaç sene evvela Ahlat'taki çalışmamızda 600'ün üstünde kuyu vardı. Bu sebeple suların ağır biçimde çekildiğini, kimi kaynaklarda seviyenin düştüğünü belirleme ettik. Havzadaki binden ortak tomar kuyudan daima su çekilmiş bulunduğu düşüncesince göldeki düzey düşüyor."
Elmastaş, Adilcevaz ilçesinde de baş döndürücü sayıda kuyu bulunduğunu söyledi.
"Yağmurlama sisteminin yaygınlaştırılması gerekiyor"
Rektör Prof. Dr. Elmastaş, Van Gölü Havzası'nın baştan gözden geçirilerek behemehâl sulamanın da zarfında toprak almış bulunduğu ortak planlamanın yapılması icap ettiğini dile getirdi.
Tarımda şuursuz sulamadan ötürü su sarfiyatının baş döndürücü ortak tomar bulunduğunun altını çizen Elmastaş, şunları söyledi:
"Bazı yerlerde dü kıvrım ortak tomar su sarfiyatı var. Bu hem ürünlere dokunca veriyor aynı zamanda buharlaşarak bulunan su bütçesini bozuyor. Vahşi sulama, su kayıplarını birlikte getiriyor. Onun düşüncesince yağmurlama sisteminin yaygınlaştırılması gerekiyor. Bazı çiftçilerimiz yapıyor. Bunu tamamına aksettirmek gerekiyor. Fazla su verimi artırmadığı kadar toprağın yapısını nakzen çoraklaşmaya illet oluyor. Yer altı suları denetimli biçimde kullandırılmalı. Bir ekinci istediği yerde kuyu açabiliyor. Bu doğacak açısından ortak risk. 200 dönüme ortak kuyu olmalı fakat 200 dönümünde 2-3 kuyu var. Bu çivi başına problem. Denetleme ve planlama olursa önüne geçilebilir. Dengeli kullanımla Van Gölü ve Arin Gölü'nü hizmetçi noktasında probleminin ortak bölümü çözülür."
Arin Gölü'nden baş döndürücü sayıda kuş türünün de faydalandığını dile getiren Elmastaş, "Burada hoppadak insanoğlu yaşamıyor. Bu göllerin varlığı hoppadak bizi ilgilendirmiyor. Burada ortak ekosistemde canlı canlılar var. Özellikle kuş türleri var. Burası onların hayat alanı. Sular çekildiğinde burayı bırakma edecekler." diyerek konuştu.
