Elazığ
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nde (HES) yerli ve milli imkanlarla düzenlenen rehabilitasyon projesiyle ünitelerin verimi tahminî yüzdelik 20 artırılırken, 130 milyon lira da artırım sağlandı.
Hizmete girmiş olduğu 1974 senesinde bünyesindeki 8 skor türbinle toplamda 1330 megavat kurulu güce eş bulunan Keban HES, sonuç 48 yılda mekanik ve elektronik sistemlerinin giderek yorulması ve aşınması dolayısıyla bulunan gücünün gerisine düştü.
Santralin plan kıymeti altında etkin gruplarında güçlükle yükseltilmesi ve değişen teknolojinin arkasında küsurat mekanik ve elektronik sistemlerinin yenilenmesi düşüncesince Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının desteği ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) ve TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü çeşidinden 2019'da rehabilitasyon projesi başlatıldı.
Verim yüzdelik 20 arttı
Hizmete açıldığı çağda değme birisi 157,5 megavat güce eş bulunan evvel 4 türbinden 3'ünün rehabilitasyonu tamamlandı. Ünite 2 ve birim 3'te güç 150 megavattan 180 megavata çıkarıldı. 4. ünitenin rehabilitasyonu ise doğacak ay tamamlanacak.
1981 senesinde faaliyete başlamış bulunan değme birisi 175 megavat gücündeki ikinci 4 türbinde de lüzumlu tanıdık mekanik ve elektronik sistemlerde rehabilitasyon emek harcaması yapılarak, değme birinde bulunan güç 180 megavat değere yükseltiliyor.
Geçmişte ecnebi firmalara eksiltme usulü yaptırılan rehabilitasyon çalışmaları, yerli ve milli imkanlarla yürütülerek artırım sağlandı.
"Bugüne derece 276 bilyon 438 milyon 699 bin 210 kilovatsaat erke üretti"
Keban HES İşletme Müdürü Bekir Kaya, AA muhabirine, erke açısından Türkiye'nin evvel dev yatırımlarından bulunan ve 1965 senesinde yapımına başlanan santralde 1974 senesinde evvel 4 türbinin, 1982 senesinde da gayrı 4 türbinin araya girdiğini söyledi.
Tesisin 48 senedir akıcı erke üretimi yaptığını ve kurulduğu çağda ülkenin erke ihtiyacının yüzdelik 20'sini tek başına karşıladığını tabir fail Kaya, "Keban Barajı kurulduğu günden bugüne derece 276 bilyon 438 milyon 699 bin 210 kilovatsaat erke üretmiştir. 2021 senesinde 3 bilyon 833 milyon 63 bin 900 kilovatsaat erke üretmiştir. 2021'de susuzluk olması dolayısıyla Keban HES'te hedeflenen erke üretimi olmamıştır. Enerji ihtiyacının artmasıyla 2021 yılı bakımından Türkiye erke ihtiyacının tahminî yüzdelik 1,25'ini karşılamıştır." sanarak konuştu.
Kaya, hizmete gerdiği çağda 1330 megavat mecmu kurulu güce eş bulunan santralin, mekanik ve elektronik sistemlerinin giderek aşındığını ve gücünde inhitat bulunduğunu kaydederek, santralin kurulu gücünün yükseltilmesi, mekanik ve elektronik sistemlerinin yenilenmesi düşüncesince rehabilitasyon projesi yürütüldüğünü aktardı.
"130 milyon lira artırım sağladık"
Kaya, 2019 senesinde başlatılan çalışmalarla evvel 3 ünitenin rehabilitasyonunu tamamladıklarını vurgulayarak, "8 ünitenin dolgun kendisine ihalesi yapılmış oldu fakat ihaleye giren ecnebi devletlerin ayrışık nedenlerle eksiltme neticeleri silme edildi. Bu nedenden dolayı kurumumuzda meydana getirilen toplantılar kararı ülkemizin de milli politikası gereği yerli ve milli imkanlarla teceddüt emekleri başlatılmıştır. Aynı biçimde komuta arama sistemi ve scada sistemi de ülkemizin seçkin kurumlarından birisi bulunan TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü çeşidinden yapılmaktadır." ifadelerini kullandı.
Kaya, şöyleki konuştu:
"Tesisatın hesaplı ömrünü tamamlamasından, sargıdaki ve yataklardaki sıcaklıklardan kaynaklı ünitelerimizi 150-155 megavattan çok doldurma imkanımız olmuyordu. Yapılan düzeltme kararında yerli ve milli imkanlarla kişi mühendis ve işçilerimizin icra ettiği emek vermek kararı bundan sonra değme birlikte ünitemiz 180 megavata derece doldurma olanağına eş olacak. Bu da ülkemize extra 180 megavatlık santralci müesses derece yardım sağlayacak. Proje kıymeti altında etkin üniteleri rehabilite ederek verimimizi yüzdelik 20 artıracağız. İhale kendisine da 130 milyon lira artırım elde etmiş oluyoruz."
Rehabilitasyon projesinde vazifeli cazibe başteknisyeni Mehmet İleri, HES içerisinde bulunan jeneratörlerin statik sargıları, döneç kutupları, sac paketleri, radyatörler kabilinden ekipmanlarının bakım, tamir ve restorasyon çalışmalarını yaptıklarını belirtti.
İleri, bu emekleri Sarıyar Hasan Polatkan HES içerisinde bulunan özek atölyede yerli ve milli olanaklar kullanarak gerçekleştirdiklerini tabir ederek, bu kapsamda Keban HES ünitelerinin rehabilitasyonuna dayanaklık etmek olduklarını aktardı.
