TBMM
Çavuşoğlu, TBMM Genel Kurulunda, bakanlığının 2023 yılı bütçesi üstündeki konuşmasına Antalya'daki baskın felaketi dolayısıyla vatandaşlara "geçmiş olsun" dileğinde bulunarak başladı.
Bütçe görüşmelerinin aut siyaset kendisince Meclisle düşün alışverişi düşüncesince ehemmiyetli beraberinde punt sunduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, diyalekt ve toptan kırık hatlarının kırıldığı zamanlarda kaç kavi virajları beraberce aldıklarını; seneler zarfında zorlukların, tehditlerin, sınamaların, diyalekt ve toptan hastalıkların bitmediğini, bilakis şimdi da şiddetlendiğini gördüklerini söyledi.
Bugün arsıulusal ilişkilerdeki manzaraya baktıkları devir birbirini besleyici çoklu beraberinde buhran ortamını gördüklerini dile getiren Çavuşoğlu, "Büyük kuvvet rekabeti baştan gün sahnesinde. Ancak bu kat cenk aşırı kutuplu. Ukrayna Savaşı, Avrupa düzenlilik mimarisini ve toptan düzeni içten sarstı. Enerji krizi yalnızca sahamızı değil, topu topu dünyayı etkiliyor. Gıda krizi tehdidi önceki kat bu denli ağır beraberinde toptan dava vaziyetini aldı. İstanbul Tahıl Anlaşması'yla besin krizi şimdilik arama altında. Ama riziko bitmeme ediyor. Dünyada çatışmalar artıyor ve komplike duruma geliyor. Bunların yüzdelik 60'ı yaklaşan çevremizde. Terör, hava değişikliği, göç, ecnebi düşmanlığı, İslam karşıtlığı üzere toptan tehditler birbirini tetikliyor. Dondurulmuş ihtilaflardan yalnızca Karabağ meselesi çözüme kavuştu lakin kırılganlığı bitmeme ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin bu ipham zarfında toptan düzene denge katan beraberinde kuvvet olduğuna dikkati çekici Çavuşoğlu, "Yurtta barış, dünyada barış" amacı ve Türkiye Yüzyılı vizyonuyla mevzun halde krizleri halletmek düşüncesince çalıştıklarını belirtti.
Yıllardır yürüttükleri yanlışsız ve prensipli aut siyaset yardımıyla elden rastgele coğrafyada emniyet sermayesi biriktirdiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, "Bu sebeple bugün topu topu dünyada arabuluculuk diyince önceki akla mevrut ülkelerden birisi Türkiye. Bunun akıbet konkre örneği Rusya-Ukrayna harbinde yaşandı. Bunu yalnızca tığ değil halis muhlis evren görüyor." diyerek konuştu.
Savaş öncesinde ve harp pırtlak verdikten sonraları diplomatlık ve diyalog yayınlarını işlettiklerini dile getiren Çavuşoğlu, Montrö Sözleşmesi'ni inceden inceye uygulayarak Karadeniz'de tırmanmayı engellediklerini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde ve BM'yle beraberce İstanbul Tahıl Anlaşması'nı yaşama geçirdiklerini söyledi.
"13,5 milyon tondan beraberinde tomar tahılı evren piyasalarına ulaştırdık"
Bugüne denli 13,5 milyon tondan beraberinde tomar tahılı evren piyasalarına ulaştırdıklarını aktaran Çavuşoğlu, şu halde konuştu:
"Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü şef diplomasisi yardımıyla hava takasını muhtemel kıldık. Rusya'nın Tahıl Anlaşması'na arka dönmesini sağladık. Zaporijya Nükleer Santrali'ne ilişikli endişelerin giderilmesi düşüncesince Rosatom ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nı İstanbul'da beraberinde araya getirmeye bitmeme ediyoruz. Bunlara ekleyerek aşırı sayıda açık-kapalı diplomatlık faaliyetlerimiz oluyor. Bugün, topu topu dünyanın ülkemizin önceki günden itibaren izlediği akıllıca çizgiye gelmeye başladığını görüyoruz. Aslında 'Küresel Güney' denilen Batı dışındaki enli dünya, savaşın esasen bu yana bizimle bire beraberinde görüşteydi. Artık, Paris'ten Berlin'e ehemmiyetli Batı başkentlerinde de Rusya'yla diyalog, müzakerelere devir ve dünkü beraberinde hile çağrıları artıyor. Geçen sene da Afganistan krizinde birileri ağız bükse de sergilediğimiz politikalar, şimdi sonraları topu topu evren kabilinden onama görmüştü."
Çavuşoğlu, toptan sistemin baştan mensur sürecine girdiğini, bu süreçte hile müessis beraberinde oyuncu olarak, aktif, yenilikçi ve insanca diplomasiyle gelişmelere taraf verdiklerini, bunun esas sebeplerinden birinin öngörülerinde zedelenmek bulunduğunu kaydetti.
Mevlüt Çavuşoğlu, "Gıda krizi gündemde yokken, bunu 7 sene evvela G20 gündemine sokmamız, pandemi evveliyat dijitalleşmenin önemini görmemiz, erke krizinin beraberinde güneş ne kapıya geleceğini bilerek, izlemsel adımlar atmamız, ulaştırmanın ve sakınım zincirlerinin taşımış bulunduğu önemlice önemin farkında olmamız, arabuluculuğa envestisman yapmamız, sağgörülü ve öngörülü yaklaşımımızın ayrımlı yansımaları oldu. Bu öngörülü davranış yardımıyla barış eskiden krizlere, bereket eskiden darlığa sakınım yaptık. Böylece hem zorluklara dirlik şimdi mukavemetli olduk hem karşımıza çıkan fırsatlardan şimdi dobra yararlanma edebildik." ifadelerini kullandı.
"Azerbaycan'ın barış vakti icra ettiği hazırlıklar, Karabağ zaferini getirdi"
Zorluklar karşısında düşmediklerini, ne olursa olsun yollarına bitmeme ettiklerine ayraç fail Çavuşoğlu, erke dalında attığıkları vakti adımlar ve izledikleri sağduyu politikaların Türkiye'yi bu tekaüt günlerde merkezi aktörlerden birisi yaptığını vurguladı.
Çavuşoğlu, aut politikadaki başarılarını şu halde anlattı:
"Ulaştırma dalında vakti İpek Yolu'nu canlandıracak enfrastrüktür yatırımlarımız ve diplomatik çabalarımız, Türkiye'yi ve Türk dünyasını Doğu-Batı aksının merkezine yerleştirdi. Azerbaycan'la birlikte, Özbekistan, Kazakistan ve Türkmenistan'la değişik üçgen formatlarımız konkre neticeler vermeye bitmeme ediyor. Kısmetse ferda sabah, Azerbaycan ve Türkmenistan'la gerçekleştireceğimiz Üçlü Zirve'nin hazırlıkları düşüncesince Enerji ve Ulaştırma Bakanlarımızla beraberce Avaza'da olacağız. Savunma endüstri alanındaki başarılarımız, caydırıcı gücümüzü artırırken diplomaside bizlere dünkü alanlar açtı.
Azerbaycan'ın barış vakti icra ettiği hazırlıklar, Karabağ zaferini getirdi. Zaferin arkası sıra elden barış ve baştan bayındırlık çabalarına dayanaklık etmek verdik. Havaalanları, otoyollar, ekincilik projeleri üzere konkre neticeleri sene süresince gördük ve Azerbaycanlı kardeşlerimizle gururlandık. Yine öngörülü beraberinde yaklaşımla, Türk Devletleri Teşkilatı'na senelerdir harcadığımız emekler meyvelerini veriyor. Geçen ayki Semerkant Zirvesi, vakti adımlara şehadet etti. Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurumsal türel altyapısı tamamlandı. 5 salname Strateji Belgesi onama edildi. Basitleştirilmiş gümrük hattı, şişko ağırlık taşımacılığı ve ticaretin kolaylaştırılmasına ilişikli vesaik onama edildi. TÜRKPA, Türksoy, Türk Akademisi, Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın Teşkilat çatısı altında toplanması kararlaştırıldı. Türk Yatırım Fonu Başkanı atandı. Tarihi beraberinde kararla KKTC, teşkilatımıza anayasal adıyla 'Gözlemci Üye' oldu. Milli davamızdaki bu yarar dü devletli hal çabalarımıza kuvvet katacak."
Çavuşoğlu, Libya'da 2019'da izlemeye başladıkları deli dolu politikanın neticelerini almaya bitmeme ettiklerini, Trablus'ta imzaladıkları Hidrokarbon Mutabakat Muhtırası'nın, Yunanistan'ı ne duruma getirdiğini her insanın gördüğünü kaydetti.
Geçen hafta Yunanistan'ın Girit'in güneyinde hidrokarbür faaliyetleri etme neticesinde karşısında Libya'nın Türkiye ile imzaladığı Deniz Yetki Alanları Anlaşması'na ehil çıkan adımlar attığını bildiren Çavuşoğlu, "Geçen hafta Yunanistan, Libya ile önceki teşrin ayında imzaladığımız Hidrokarbon Anlaşması'nı BM’ye yakınma etti. Biz de elden ardı sıra Libya ile beraberce bu mektuba eş yanıtımızı BM'ye ilettik. Ama aradaki fark, Yunanistan mektubunda laf cambazlığı yapmış oldu bizim mektubumuz ise türel argümanlar içeriyor. Bu kazanım, nesiller boyu Doğu Akdeniz'de dengeleri belirleyecek." biçiminde konuştu.
Çavuşoğlu, Fransa'dan BAE'ye, ABD'den Japonya'ya denli kaç ülkenin Türkiye ile Afrika ait ortaklaşa iş ve istişareler gerçekleştirmek istediğini, arabuluculuk rolüyle Latin Amerika'nın istikrarına ulama sağladıklarını bildirdi.
"Bu coğrafyada, istikrarsızlık, arbede ve yıldırı tek bitmedi"
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu sene "Türkiye Avrupa'dır" sloganıyla AB'nin dirlik karşıya kalmış bulunduğu sınamaların aşılmasında lazım katkıyı sunmaya bitmeme edeceklerini dile getirdi.
"AB, izlemsel beraberinde oyuncu olacaksa Rum-Yunan ikilisinin oyuncağı olmayı bırakır ve Türkiye'yle ilişkilerinde lazım adımları atar." diyen Çavuşoğlu, şu halde bitmeme etti:
"Bu coğrafyada, istikrarsızlık, arbede ve yıldırı tek bitmedi. Hasımlarımız, Türkiye'nin yalnızca terörle, çatışmayla uğraşmasını, topu topu gücünü buna masrafını istedi. Biz, bu oyuna gelmedik. Sadece terörle mücadelede değil, kaç toptan mevzuda arsıulusal topluma önderlik ettik. O sebepten 'açılım', 'arabuluculuk', 'Afrika', 'Asya' dedik. Biz geliştikçe, terörü besleyici çevreler de çabalarını artırdı. PKK terörü ülkemize dirlik gene devreye sokuldu.
PKK/PYD/YPG'nin Suriye ve Irak'ta barınmasına banko müsaade vermeyeceğiz. Bu mevzuda ki ne derse desin, gereğini yapacağız. Güvenlik güçlerimiz sahada canla başla çalışırken, diplomasimiz de arsıulusal platformlarda mücadelemizin haklılığını anlatmaya bitmeme ediyor. Bağdat'tan Brüksel'e, Cenevre'den New York'a kadar, hem ilişik devletler hem arsıulusal teşkilatlarda terörle mücadelemizin haklılığını anlatıyoruz. Muhataplarımıza, ya 2019'da imzaladığınız anlaşmalara uyarsınız yahut tığ gereğini yaparız... Basın uğrunda ne söylüyorsak, mahkûm görüşmelerde de aynısını söylüyoruz."
Çavuşoğlu, statik, karar beraberinde siyaset izlemediklerini, milletin çıkarları bulunan koşullarda neyi gerektiriyorsa onu yaptıklarını, koşullar, müzakereye uygunsa müzakere, mütalaa kapıları kapalıysa sahaya yöneldiklerini, akıbet dönemdeki normalleşme politikalarının da bu gerçekliğin beraberinde neticesinde bulunduğunu söyledi.
Her devir hastalıkların diyalogla çözülmesini istediklerinin altını çizen Çavuşoğlu fakat bunun yalnızca kendilerine ilişikli beraberinde nesne olmadığını, hem muhataplarının buna müheyya olması tıpkı zamanda diyalekt ve toptan koşulların buna birebir olması icap ettiğini vurguladı.
Suriye'de beraberinde süredir istihbaratlar kanalıyla doğrusu diyetle görüştüklerini bildiren Çavuşoğlu, "Rejim, realist davranırsa terörle mücadele, politik proses ve Suriyelilerin arka dönüşleri ait beraberce çalışmaya hazırız. Bunun huysuz doğrusu düşünülemez. Aynı politikayı Irak'ta da uyguluyoruz. Hem Bağdat hem Erbil'e terörle cenk ait ortaklaşa iş öneri ediyoruz. Aynı mesajları dünkü Irak Hükümeti'ne de iletiyoruz. Muhataplarımız çağrılarımıza kulak verirse beraberce yürürüz, terörle beraberce cenk ederiz. Yok, tepkisiz kalırlarsa kişi göbeğimizi kendimiz keseriz." değerlendirmesinde bulundu.
"Geçen sene 253 bulunan görev sayısını 257'ye çıkarttık"
Çavuşoğlu, iri data ve bileşimli zeka üzere araçlardan yararlandıklarını, OECD içerisinde kurulan Yapay Zeka Küresel Ortaklığı'na örgen olduklarını belirtti.
Antalya Diplomasi Forumu'nun ikincisinin gerçekleştiğini hatırlatan Çavuşoğlu, üçüncü toplu tartışma düşüncesince de derin beraberinde sakınım zarfında olduklarını, Forum'un toptan Türkiye markasına şimdiden ehemmiyetli katkılar sunduğunu dile getirdi.
Yeni çocuk diplomatlar yetiştiren meslek açtıklarını tamlayan Çavuşoğlu, bu geleneklerini kurumsallaştırmak düşüncesince Ankara Diplomasi Akademisi'ni ihdas çalışmalarını başlattıklarını, burada memurları eğiteceklerini, efdal lisans ve doktora eğitimi verileceğini söyledi.
Çavuşoğlu, görev sayılarını arttırdıklarını güzeşte sene 253 bulunan görev sayısının 257'ye çıktığını, önümüzdeki sene Cezayir'in ehemmiyetli şehirlerinden Oran'da başkonsolosluk açacaklarını bildirdi.
New York'taki Türkevi'ne ilişikli de Çavuşoğlu, "Türkevimiz, bu sene BM Genel Kurulu esnasında ağırlığı fevk düzem konuklar ve ev sahipliği icra ettiği aşırı ehemmiyetli toplantılar yardımıyla adeta ikinci BM binası vazifesini üstlendi. New York'ta, dört dörtlük caddede BM'ye giren bireyleri tefriş etmek düşüncesince kameralar yerleştirildi. Bu sene kameraların ½ si BM'ye bakıyordu, ½ si dönerek Türkevi'ne bakıyordu. Türkevi'ni küçümsemeye çalışanlara da bu örneği hasretmek durumundayız." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin aut ülkelerdeki temsilciliklerinin vatandaşların emrinde olduğuna dikkati çekici Çavuşoğlu, noterden popülasyon işlerine denli 74 bölgede görev verdiklerini, 2022 senesinde sağladıkları konsoloshane hizmeti sayısının 3 milyonu aştığını bildirdi.
Çavuşoğlu, özürlü yurttaşlar düşüncesince konsoloshane çağırma cihazı merkezinde ayraç dilinde görüntülü hizmete başladıklarını, vatandaşların enstantane halde ulaşabilmesi düşüncesince ileti infaz programını yaşama geçirdiklerini söyledi.
Küresel müstevli ve Afganistan krizlerinde bulunduğu üzere Ukrayna savaşından sonraları da boşaltma operasyonlarını başarıyla yürüttüklerin vurgulayan Çavuşoğlu, bu sene gayrimenkul haricinde hastalanan, ilçe nâkil 169 yurttaşı cankurtaran uçakla Türkiye'ye getirdiklerini anlatım etti.
Muhalefetin aut politikada hükümeti eleştirirken zorlandığını tamlayan Çavuşoğlu, "Dış politikayı eleştirirken zorlanmanızın nedeni aut politikamızın değerli olmasıdır. Tüm evren aut politikamızın aşırı değerli bulunduğunu görüyor, söylüyor. Türkiye'nin en iri problemininin liyakatsiz aut siyaset bulunduğunu beyan etmek realist değildir, hakkıyla uzaklaşmayalım. Şu anda halkımızın Türkiye'yi en değerli bulmuş bulunduğu meydan aut politika. Her şeyde Türkiye ve AK Parti iktidarı haksız; AB, ABD, Rusya, Libya, Suriye, hacısı hocası haklı. Böyle beraberinde yaklaşım olmaz. Rusya-Ukrayna mevzusundaki arabuluculuğumuzu caba küçümsemeye koruyucu ihvan oldu." diyerek konuştu.
Çavuşoğlu, muhalefetin Türkiye'nin aut politikadaki normalleşme adımlarına müteveccih tutumunu anlayamadığını belirterek, "Hep 'bu ülkelerle sebep kötüsünüz? Diyalog kurun, normalleşin' diyordunuz. Herhangi beraberinde araç da söylemiyordunuz. Şimdi 'niye normalleştiniz?' diyerek bizi eleştiriyorsunuz. Bazılarınız da 'döneklik' diyor. O devir şu suali sorayım size; 'siz o güneş bu ülkelerle normalleşin' dediniz, tığ de normalleştik. Şimdi 'niye normalleştiniz?' diyorsunuz. O devir sizin tabirinizle bu da kaypaklık olmuyor mu?"
AİHM kararları siyasi
Ege Adalarına ilişikli meydana getirilen eleştirilere karşılık verici Çavuşoğlu, "Bu ulusal beraberinde politika, Yunanistan'ın işine doğacak halde birbirimizi köşeye sıkıştırmaya çalışmayalım." dedi.
Çavuşoğlu, AB'ye üyelik mütalaa sürecinde dü dönem üstünde blokaj olduğunu, Türkiye'nin açma kriterlerinin hepsini karşıladığını dile getirdi. Bu süreçte Türkiye'nin de AB'nin de eksiklikleri olduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, "Bu mevzularda AB'ye rastgele beraberinde çağrıda sebep bulunamıyorsunuz?" sorusunu yöneltti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına yer veren Çavuşoğlu, kararların tepik ölçün olduğunu, bitmeme fail mahkemeler sürecinde politik kararlar verdiğini belirtti.
Abhazya mevzusundaki eleştirilere de karşılık verici Çavuşoğlu, Gürcistan'ın hudut ve arazi bütünlüğünü tanıdıklarını, Türkiye'nin pozisyonunun bu yönde bulunduğunu söyledi.
HDP'li vekillerin kimi açıklamalarına da cevap verici Çavuşoğlu, "Kürtler bizim kardeşimizdir. Türkiye'de de İran'da da Irak'ta da Suriye'de de. Ama Kürtlerin de Ezidilerin de Aramilerin de Süryanilerin de Arapların da insanlığın da en iri düşmanı PKK-YPG'dir." dedi.
Adaların silahlandırılması
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ege Adaları'nın silahlandırılması ait bilgelik vereceğini belirterek, Yunanistan'ın adaları 1960'larda silahlandırmaya başladığını anımsattı.
Türkiye'nin 1975'te muhtıra verip gıcırtı ettiğini dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"İlk el bizim iktidarımızda BM'ye gönderdiğimiz mektuplarda bu adaların, silahsızlandırılmış adaların, Yunanistan kabilinden ihlalini gündeme getirerek, önceki el bunların egemenliği ile ilişkilendirdik. Bunu tığ yaptık. 1960'tan bugünlere denli yapılmadı. 'BM'ye 3 pare varakpare gönderdik' diyoruz. Şimdi tığ bunu buyuru ile bağdaştırıyoruz ve deriz ki; 'Eğer Yunanistan bu ihlali sonlandırmazsa, tığ de gereğini yapacağız'. Siz de bizlere dayanaklık etmek verin. 3 pare mektubu tığ gönderdik. Yunanistan'ın cevapları demagoji, bizimki türel argümanlar. İşgal mevzusuna doğacak olursak; 1996, az buçuk evvela 'Kardak' dedik, Utku Bey de söyledi. Arkadaşlar, 1996 Kardak krizinden sonraları adaların türel ve fiili beraberinde vaziyeti oluşmamıştır. 96'daki Kardak krizinden, itiraz fail hükümet müdahale ondan ahir kurulan hükümetlerin burada beraberinde mesuliyeti yoktur. Bu ne anlama gelir biliyor musunuz? Bu aşırı açıktır. 1996'ya denli ne olduysa beli demektir. Ben sabahtan bu yana bunu anlatmaya çalışıyorum. Birazcık arsıulusal hususiyet biliyorsanız, beraberinde dirhem vatanın, milletin adalet ve kendilerini korumak istiyorsanız, burada Yunanistan'ın eline ceviz verecek açıklamalara zorlamayın diyorum. Ben burada çıkarım, CHP'yi sonuna denli belgelerle anca beraberinde gülünç ederim ki lakin bu benim ulusal çıkarlarıma yaramaz. Ben bunu anlatmaya çalışıyorum size."
CHP milletvekillerinin tepkime gösterdiği Çavuşoğlu, laflarını şu halde sürdürdü:
"Diyorum ki istesem CHP'yi eleştiririm lakin benim ulusal çıkarlarıma namüsait diyorum. Şunu anlatmaya çalışıyorum, burada AK Parti'yi suçlamaya çalışıyorsunuz. Burada günahı sıfır beraberinde parti, erk var ise AK Parti iktidarları ve Cumhur İttifakı'dır ve 96'dan ahir hükümetlerdir. Bu denli belirgin konuşuyorum, bunun detaylarını Ünal Çeviköz'e sorun. Genel başkanınızın danışmanıdır, bizim de mensubumuzdur. O size bunu anlatsın. Gelip de burada ikide birde 'AK Parti'yi köşeye sıkıştıracağız' diyerek ulusal meselelerimizle ilişik kusur bilgiler vermeyin lütfen."
Çavuşoğlu, HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç'a müteveccih ise şu halde konuştu:
"(Bize biat fail Kürtler yahut biat etmeyen Kürtler) diyerek beraberinde fark yapmıyoruz. Burada PKK ile Kürtler ortada beraberinde fark yapıyoruz. İnanın, sizin söylemleriniz, sizin üsluplarınız 'PKK = Kürtler' anlamına getirecek boyuta da varıyor. Ve anca beraberinde yaymaca yapıyorsunuz ki, şu demek oluyor ki 'Türkler Kürtlere saldırıyor, Kürtleri mahvediyor'. Bize soruyorlar, 'İstanbul'daki saldırıyı Kürtler mi yaptı'. 'Hayır' diyoruz. 'PKKYPG yaptı' diyoruz. Yine Gaziantep'te 15 yaşındaki çocuğumuzu ve öğretmenimizi katleden saldırıyı 'Kürtler mi yapmış oldu Suriye'den'. 'Hayır, Suriye'de Kürtler var lakin PKYYPG'den ayrıdır' diyoruz. Gelin bunu bölelim PKKYPG'den. Bir konuşmacımız da dedi ki, 'Kürtleri kucaklayalım'. Gelin Kürtleri az şimdi baştan sona bu arada kucaklayalım, lakin teröristlerden hakkıyla ayıralım."
Uygur Türkleri'nin haklarını Türkiye'nin rastgele devir savunduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, Çin, Türkiye'deki Uygur Türklerini istediği devir da bu taleplerini adına getirmediklerini belirtti.
