İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türk Parlamenterler Birliği çeşidinden Filizli Köşk'te planlı "Anayasalar ve Siyaset" mevzulu konferansta icra ettiği konuşmada, Türkiye'de kanun tartışmalarının tarihinin baş döndürücü eskiye dayandığını söyledi. İlk kanun tartışmalarının bulunduğu 1875'ten bugüne yaşananlara örnekler verici Şentop, bugün de tartışmaların sürdüğünü anlatım etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın acemi ortak kanun yapılması teklifinin peşi sıra MHP ve AK Parti'nin hazırladıkları taslakların anlaşılan birleştirileceğini tamlayan Şentop, öbür partilerde de icraat bulunduğunu söyledi.
Mevcut Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne dirlik bulunan politik partilerin "güçlendirilmiş" yahut "iyileştirilmiş" saylav dizge önerisinde bulunduğunu hatırlatan Mustafa Şentop, "Bu hükümet sistemi tartışması kuşkusuz ki politik tartışmadır ancak ortak yandan da baktığımızda kanun tartışmasıdır, ismi konulmamış ortak kanun tartışmasıdır. Çünkü ortak hükümet sistemi değişikliği muktedir olmak düşüncesince anayasayı dönmek geçişsiz ve anayasanın da en ehemmiyetli tarafını dönmek demektir, hükümet sistemini değiştirmek. Bunu muktedir olmak ortak kanun değişikliği yapmakla mümkündür." sanarak konuştu.
İngiltere, Almanya, Fransa, Japonya'dan kanun faaliyetlerinden örnekler verici Şentop, "2. Dünya Savaşı'nın galipleri, 2. Dünya Savaşı'nın mağluplarının anayasalarını şahsen yapmışlardır. İtalya anayasasını yaparken 2. Dünya Savaşı sonrası Amerikan nehiy kuvvetleri şahsen buna görü etmiştir ve onların denetiminde ortak kanun yapılmıştır. İtalya hala o anayasayla yönetiliyor." bilgisinin verdi.
TBMM Başkanı Şentop, 1945 sonrası evren düzeninin 2. Dünya Savaşı'nın galiplerinin kurduğu değinme bulunduğunu anlatarak, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
"Birleşmiş Milletler'deki 5 sürekli üye, savaşın galipleridir. İngiltere, Fransa, ABD, Çin ve Rusya. Cumhurbaşkanı'mızın, 'Dünya 5'ten büyüktür.' tabiri, ifadesi, mottosu ahacık o düzenin bundan sonradan değiştiğini anlatım ediyor. 2. Dünya Savaşı sonrası koşullarda müesses ortak değinme var. O değinme esasta çöktü şu anda ancak hesabına acemi ortak bilinçlilik kurabilecek ortak evren dengeler düzeni, kuvvet düzeni hâlâ çıkmadı ortaya. Ama eskisi de şu anda bitmeme ediyor. Süleyman aleyhisselamın asası gibi. Vefat etmiş bulunduğu şekilde asaya isnaden durduğu düşüncesince ayakta duruyor. Onun vefat ettiğini anlamamış insanoğlu ancak aldanmaz adım adım asayı kemirdikten sonradan kırılınca asa, düşmüş, böylelikle vefat ettiğini anlamışlar. İşte şu andaki evren düzeni de öyle. Aslında öldü, kol çöktü ancak fiziken düştüğünü görmediğimiz düşüncesince hâlâ kılıç ona hükmetmiyoruz. Ama vakte akilane da evren gidiyor."
"Tayyip Erdoğan istiyor sanarak ortak hükümet sistemi değişikliği yapılmadı"
Türkiye'nin de 1960 darbesinin peşi sıra 2. Dünya Savaşı sonrası mağluplarının statüsüne geçirildiğini vurgulayan Şentop, rastgele daim "Kim kazanırsa kazansın bizim ayrıntılar yönetsin." anlayışı bulunduğunu dile getirdi.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türkiye'deki "Başkanlık" sistemine ortak iki güneş içerisinde, ortak iki ad çeşidinden isteyerek değişmeyen verilmediğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
"Tayyip Erdoğan istiyor sanarak ortak hükümet sistemi değişikliği yapılmadı. Tayyip Erdoğan bunu il başkanıyken istemiş daha. 'Ben kazanırım.' düşüncesiyle istemiş değil o zaman. Yine 2002'de nail ve şişman ortak genellikle kazanmışken de istemiş. Bu maslahat sistemik ortak meseledir. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın yahut ortak iki ferdin istek ettiği, 'Bugünden itibaren dobra olur.' söylediği ortak maslahat değil. Türkiye'deki 1961 Anayasası'yla kurulan sistemin tasfiyesi düşüncesince geçişsiz ortak bap hükümet sistemi değişikliği."
"Cumhurbaşkanı'mız 2002'de iktidara geldikten sonradan bundan hoşlanmıyor"
1961 Anayasası'yla kurulan düet sistemi sürücü eğitiminde sağda aracı komuta ika mekanizmaları mevcut vasıtaya benzeten Şentop, şu şekilde bitmeme etti:
"Seçim oluyor, bunu bilmiyoruz hâlâ 1961 Anayasası'nda, 1965'e akilane kafalar netleşiyor. Seçim kazanıyorsun, geliyorsun, kapıyı açıyorlar, otomobile oturuyorsun. Başlıyorsun aracı kullandığını düşünüyorsun. Gaza basıyorsun otomobil gitmiyor. Ne oluyor? Yandaki frenliyor. Vitesi değiştiriyorsun, komşu dahil ediyor. Sonra anlıyorsun ki şayet sen mahsus ortak minval üstünde gidiyorsan komşu karışmıyor, ancak kendine layıkıyla minval seçmeye başladığında, sürati değiştirmeye başladığında saf taraftaki dahil ediyor. Sistem bu. Bu dizge kesinlikle değişiyor? Süreç içinde Cumhurbaşkanı'mız 2002'de iktidara geldikten sonradan bundan hoşlanmıyor. Bununla ait kip hadiseler var. Sağdaki insanla ilk gürültü etmeye başlıyor. Sağdaki eş az buçuk çekinmeye başlıyor. 10 el basarken frene, 2 el basmaya başlıyor. Ama bu yetmiyor, gürültü büyüyünce kapıyı açıp sağdaki adamı aşağılık atıyor. Fakat dava gine çözülmüyor. Niye? Çünkü saf tarafta o düzenek bulunduğu sürece bazıları saf tarafa ölmek istiyor. Mesela FETÖ'cüler. FETÖ'cüler tek devir sol tarafa oturup da arabayı değerlendirmek istemediler. Onların niyeti 1960'lardan itibaren saf tarafa oturmak. Çünkü esasi arama fail saf tarafta. Soldaki arada sırada iniyor, arada sırada gayr biniyor ancak sağda oturursan ağmak namevcut istediğin derece oturuyorsun orada. İstediğin derece güzel müdahaleyi sağdan yapabiliyorsun. Dolayısıyla sol yan kabil güçlük ve riskli işle uğraşacağına, saf tarafta oturur işi götürürsün."
Bu sistemde seçilse caba ülkenin yönetilemediğini dile getiren Şentop, FETÖ'cülerin 1960'lardan itibaren buna layıkıyla örgütlendiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Hani soruyorlar ya 'Poliste var, askerde var, siyasette FETÖ'cüler nite çıkmıyor ortaya?' Siyasette de behemehâl bulunur ancak 'Siyasette var.' diyince rastgele partide bulunur behemehâl ancak askerde, poliste, yargıda bulunduğu kabil değil bu. Niye amaçları o değil. Sol tarafa ölmek değil amaçları, bunların amaçları saf tarafa oturmak. Dolayısıyla ona layıkıyla ortak emek vermek yürütmüşler. Bu nedenle sağdaki adamı ıskat etmek yetmiyor, sağdaki mekanizmayı götürmek gerekiyor. İşte o mekanizmayı kılıç bu hükümet sistemi değişikliğiyle söktük. Bunu söktükten sonradan bundan sonradan sağa ki oturursa otursun ehemmiyetli değil. Arkaya oturan ile sağa oturan ortada tek ayırt namevcut artık. Tek ortak komuta noktayı sol, aracın."
Sembolik yetkileri bulunan parlamentonun seçtiği cumhurbaşkanından yetkileri artırılmış parlamentonun seçtiği cumhurbaşkanına, ordan da yetkileri artırılmış halkın seçtiği cumhurbaşkanına ortak intikal bulunduğunu özetleyen Şentop, bunun da politik manada cumhurbaşkanını güçlendirdiğini dile getirdi.
Vesayetle ait tartışmalara da yer veren Şentop, şu değerlendirmede bulundu:
"Bir siyasetçinin vesayetinden bahsedilebilir mi? Halk seçmiş filhakika yahut ortak partinin vesayetinden gır edilmektedir mi? Ona vasi denmez. Vasi, söz gelimi şu çocuğun babasına ege denir, vasi denmez. Vasi haricen ortak bilinçlilik olur. Siyasetin dışından birinin müdahalesine kılıç vasilik diyoruz. Bir siyasetçinin, 'O dedi hakeza oldu. O dedi yaptınız.' vesaire. Siyasetçi zaten. Onun rolü bu. Halk bunun düşüncesince seçmiş onu. Müdahale etsin sanarak seçmiş. Siyaset gerçekleştirmek bu. Buna vasilik denmez. Ama bu cins yakıştırmalarla bazısı politik söylemler geliştirdiklerini zannedenler bence eğlenceli hale düşüyorlar, ego bunları duyar duymaz gülüyorum."
