Ankara
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop, Ankara'daki müşterek otelde Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla Muhafazakar Düşünce Dergisi kabilinden planlı "Şehadetinin 100. Yılında Said Halim Paşa Sempozyumu'nda" icra ettiği konuşmada, 100 sene evvela yaşanmış vakalarla ilişik ehemmiyetli etkinliklerin düzenlendiğini ve düzenleneceğini dile getirdi. Bu günleri anmayı, değerlendirmeyi ehemmiyetli kılanın, yüzüncü sene kabil büyülü müşterek sene dönümüne ulaşılması değil sabık beniz yılda o olayların tesirinin yaşanmasının bulunduğunu tamlayan Şentop, şöyleki bitmeme etti:
"Yaşadığımız hadisat çerçevesinde de dikkate aldığımızda, esasta beniz sene evvela yaşananların ve tükenmez mücadelelerin, kapanmayan hesapların baştan önümüzde bulunduğunu görüyoruz. İki evren savaşı, beniz sene öncesinin meselelerine sürekli müşterek hal getiremedi. Savaş sonrası kurulan değin de bunu sağlayamadı. Şimdi evren 21'inci asrın evvel çeyreğinde, acemi müşterek değin arayışıyla gönül rahatlığı karşıya. Bu elden arsıulusal politikada, arsıulusal ilişkilerde değil, arsıulusal ahbaplık ilkin iktisap etmek kıl payı umumi kendisine ahbaplık alanında, el erki alanında, tutum dalında dünyanın baştan aşırı köklü ve sistemik vasıtalar içinde bulunduğunu görme ediyoruz. Dolayısıyla yüzüncü seneler vesilesiyle tığ elden kimi anmalar yapmıyoruz, müşterek beniz senenin muhasebesini yapıyoruz ve o beniz sene esasta bu günü, bu günden sonrasını etkileyecek."
Said Halim Paşa'nın şehadetinin yüzüncü yılı vesilesiyle bu sempozyumun düzenlendiğini anımsatan Şentop, Said Halim Paşa'nın, yaşamış bulunduğu devirde nevi şahsına sınırlı bir tanesi bulunduğunu söyledi.
Genç yaşlarda Şura-yı Devlet üyesi bulunan Said Halim Paşa'nın, İttihat ve Terakki hükümetlerinde Katibi Umumilik, Hariciye Nazırlığı, Birinci Dünya Savaşı'nda ise Sadrazam kendisine fariza yaptığını özetleyen Şentop, şunları kaydetti:
"Sadrazamlığı dönemi, ağır müşterek dönemdi. Kendisinin, Birinci Dünya Savaşı'na girişle ilişik icra ettiği değerlendirmelere kökeninden katılıyorum. Sultan Abdulhamid ile ilişik dediği lafı geçirmek isterim: 'Bir idare, bekâr müşterek insanın yahut müşterek partinin değil, eksiksiz müşterek neslin eseridir. Sultan Hamid, kişi adıyla yad edilen idare-i hamidiyenin müşterek tane amili ve kurucusu değildir. Belki bu idarenin ehemmiyetli amirlerindendi. Fakat Sultan Hamid dünyaya gelmemiş olsaydı çağdaşları bambaşka müşterek Sultan Hamid'in meydana gelmesine etken olacaktı.' Sadece müşterek tane müşterek boyutla bakmıyor meseleye, son bakımından siyasal vakalara da müşterek yahut beş altı amille açıklama etmeye yandaş değil."
Said Halim Paşa'nın hem müşterek politikacı bununla beraber mutluluk adamı kendisine değerli bulunduğunu kail Şentop, "Said Halim Paşa, fikirleri bakımından hâlâ fazla mühim bir şeydir zira kendisinin, icap Osmanlı Devletiyle ilişik icap umumi kendisine ekin ve uygarlık üzerinde yapmış bulunduğu analizleri, kişi çağdaşlarından iyice farklı." niteleyerek konuştu.
Said Halim Paşa düşüncesince hâlâ evvela de toplantılar yapıldığını dile getiren Şentop, "Şehadetinin yüzüncü yılı vesilesiyle hakeza müşterek sempozyumun yapılmasının başkaca değerli bulunduğunu düşünüyorum. Said Halim Paşa'nın dönemine, onun fikirlerine, onun dostlarının icra ettiği icraatlara değgin sempozyumda değerlendirmeler çıkacaktır." ifadesini kullandı.
TBMM Başkanı Şentop, konuşmasının peşi sıra Muhafazakar Düşünce Dergisi yöneticileri ve akademisyenlerle anı fotoğrafı çektirdi.
