Nur Sultan
TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve beraberindeki Parlamento heyeti, Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 10. Genel Kurul Toplantısı ve düet görüşmelerde mevcut olmak düşüncesince geldikleri Kazakistan'daki temaslarının evvel günü, hükûmet merkezi Nur Sultan'da Türk iş insanlarıyla buluştu.
Mustafa Şentop, toplantıda, en sonuç 2019’da Kazakistan'a resmi görüşme gerçekleştirdiğini söyledi.
Bu defa ise burada dü nedenden dolayı olduğunu tamlayan Şentop, "Birincisi düet ziyaret. Onun düşüncesince hükûmet merkezi Nur Sultan’a geldik. Yarın Kazakistan Meclis Başkanı, Senato Başkanı, Cumhurbaşkanı ve Sayın Nazarbayev ile görüşmelerimiz olacak. Ondan sonradan da gelişimizin ikinci safhası Türkistan'da yapılacak TÜRKPA 10. Genel Kurul Toplantısı düşüncesince Türkistan’da olacağız." dedi.
Siyasi mahiyeti mevcut toplantıların beniz yüze yapılmasında şişman kâr olduğunu, bu yüzden 2020’de düzenlenmesi müstelzim TÜRKPA 10. Genel Kurul Toplantısı'nı bu yıla ertelediklerini dile getiren Şentop, "Türkistan’da yapılması konusunu düşün kendisine ortaya atan benim. Türkistan ile ilişik de derin birtakımı fikirler, planlar vardı. Cumhurbaşkanımız ve Nursultan Nazarbayev de Türkistan’a verdikleri önemi tabir etti. Böylece Türkistan’ın tanıtılması açısından çabucak yan yana tomar faydası olabilir diyerek düşündük." biçiminde konuştu.
Şentop, Türkiye ve Kazakistan ilişkilerinin baş döndürücü dobra kurda olduğuna ayraç ederek, “Kazakistan’ın bağımsızlığını anons etmiş bulunduğu evvel çağ Türkiye bağımsızlığını tanıdı. Yine diplomatik ilişkileri evvel kuran ülkedir. O günden bugüne denli da Kazakistan ile dostluk, uhuvvet ortamında ilişkilerimizi herhangi yan yana bölgede sürdürüyoruz.” ifadesini kullandı.
Türkiye’nin tezlerine yaklaşımı bakımından da Kazakistan’ın herhangi yan yana devir desteğini gördüklerini özetleyen Şentop, şu biçimde bitmeme etti:
"15 Temmuz 2016'daki çıyan Fetullahçı Terör Örgütü'nün yaptığı vuruş teşebbüsü akabinde Türkiye’yi evvel görüşme eden, seçme iktidarı ve anayasal sisteme desteğini tabir fail Sayın Nazarbayev’di. O devir Cumhurbaşkanıydı, Türkiye’yi görüşme etmişti. Bu biçimde herhangi yan yana sorunlu, sıkkın yan yana zamanlar Türkiye’nin indinde arazi aldı. Biz de Kazakistan’a desteğimizi anbean tabir ediyoruz. İlişkilerimizi hemen dü dünya arasındaki münasebat kendisine değil arsıulusal platformlarda da baş başa cereyan etmeyi dile getiriyoruz.”
Şentop, Kazakistan ile nice sorunla ilişik birbirine andıran görüşlere erbap olduklarını belirterek, "Ayrıca bizim budunsal asıllı kendisine yakınlığımız nedeniyle kurmuş olduğumuz kuma şirketler var. İşte bunlardan yan yana tanesi TÜRKPA. Türk Konseyi var. Buralarda da ilişkilerimizi politik bölgede dobra yan yana noktada sürdürüyoruz." dedi.
"Kazakistan ile iktisadi manada da münasebat baş döndürücü çelimli temellere dayanıyor"
Kazakistan ile iktisadi manada da ilişkilerin baş döndürücü çelimli temellere dayandığını kaydeden Şentop, "Salgın çağında tecim hacmimizde yan yana eksilme yok, artma var. 2021’in 7. kocaoğlan bakımından geçmiş yıllara mucibince yüzdelik 50 yöresinde yan yana artışımız var. Cumhurbaşkanlarımızın ortaya koymuş oldukları 10 bilyon dolar hedefine bu biçimde cereyan edersek hızlıca ulaşırız. Bu mevzuda elbette siz değerli ziyaretçilerimizin de katkıları baş döndürücü önemli." ifadesini kullandı.
Şentop, Kazakistan'ın başta izlemsel kendisine baş döndürücü ehemmiyetli yan yana noktada bulunduğuna dikkati çekerek, "Çin’in Kuşak ve Yol projesi çerçevesinde Orta ve Uzak Asya’nın iktisadi imkanlarını Avrupa’ya taşıyacak etraflı erişim aksları Kazakistan’la irtibatlı geçiyor. Türkiye de bu mevzuda en çelimsiz ve en aceleci intikal güzergahları üzerinde. Özellikle Bakü-Tiflis-Kars çizgileri üstünden Avrupa’ya ulaşmanın en çelimsiz ve maliyeti en ceninisakıt yolu Türkiye üstünden geçiyor. Dolayısıyla bu manada iktisadi ilişkilerimizin gelişeceğini bununla beraber ayrımlı bölgelerde çeşitlendirebileceğimizi düşünüyoruz." diyerek konuştu.
Bunun haricinde kültürel bölgede da düet faaliyetlerin sürdüğünü dile getiren Şentop, şunları kaydetti:
"Gerek TİKA icap Yunus Emre Enstitüsü çalışmalarına bitmeme ediyor. İki ülkenin kuma projesi kendisine Ahmet Yesevi Üniversitesi faaliyetlerini sürdürüyor. Bütün bu bölgelerde da şimdi yan yana tomar iş birliğine, baş başa cereyan etmeye gerekseme var. Bütün bunları icap muhataplarımıza tabir edeceğiz gerekse TÜRKPA toplantısında dile getireceğiz. Şüphesiz bundan böyle eskisi üzere hemen hükümetler arası ilişkilerden ibaret değil. Devletler arası ilişkiler, yasama kurulu boyutu baş döndürücü önemli. Ama işin yan yana de ticari ve tutum boyutu var. Siz de bu manada bu ilişkilerimize şişman yardım sağlayıcı insanlarsınız. Bu nedenle sizlerle baştan sona beraberiz. Karşılaşmış olduğunuz problemlerin çözümü noktasında da herhangi yan yana devir icap hükümetimiz gerekse bizlerin yapacağı yan yana obje bulunduğu takdirde devreye girmeye hazırız."
Şentop, toplantı böylecene iş insanlarının sorularını yanıtladı.
