İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türk Parlamenterler Birliği çeşidinden Filizli Köşk'te planlı "Anayasalar ve Siyaset" mevzulu konferansın istifham karşılık bölümünde istifham üstünde "tek adam" tartışmalarına değindi.
Dünyadaki halis muhlis sistemlerde de ortak yegâne eş bulunduğunu tamlayan Şentop, "Siyasi partilerde şu anda yegâne eş dediğimiz şeyden kastettiğimiz, sonuç sonucu yegâne ferdin vermesi meselesidir. Parlamenter sistemde aşırı eş mı var? 'Tek adam' sanarak itiraz edenlere soruyorum size uyarınca birçok olması lazım? Yani 2, 3, 5, 10... Nedir? Parlamenter sistemde aşırı eş mı var? Hayır. Parlamenter sistemde şayet alışılmış vekil sistemse başvekil var, cumhur reisi simgesel yetkilere sahip. Kabine var, Bakanlar Kurulu mevcut evet. Ama maslahat elhak irade-i külliye cüziye çatışmasında ortaya çıkar. Çatışma yok ise orada ortak çözümleme yapabilmek, kanma ortaya koyabilmek beklenen değil." sanarak konuştu.
Çatışma olduğunda ortak ahenk adına sistemde daim başbakanın dediğinin bulunduğunu dile getiren Şentop, "Cumhurbaşkanının yetkileri alışılagelen kendisine simgesel vekil sistemde. İki parça olunca elhak arbede oluyor. Bunları Türkiye henüz eski zamanlarda de yaşadı." ifadelerini kullandı.
"Soru önergelerinin cevaplanma payı arttı"
"Bugün parlamentonun yetkilerinin kilo kaybettiği iddialarını akıllıca bulmuyorum." diyen Şentop, bunun nazar boncuğu konkre gerekçeye dayanmadığını vurguladı. Muhalefet partilerinin devir zamane istifham önergelerinin cevaplanma oranına müteveccih soruları bulunduğunu özetleyen Şentop, laflarını şu şekilde sürdürdü:
"Dünyanın herhangi ortak durumunda böyledir, yüzdelik 100 cevaplama dünyanın nazar boncuğu durumunda yok. Ben başka ülkede de strateji ediyorum. Bir bölümü cevaplanmış, herhalde yüzdelik 65'in üstünde şu anda cevaplanmış, arkası cevaplanmamış, bitmeme fail süreçler de var. Bunu soruyorlar, sonradan bunun yanıtını verirsem bu oranları, 'Bak sorular cevaplanmıyor.' diyorlar. Ben de hemen bu devri vermiyorum. 26. Dönemi, bundan ortak evvel vekil sistemin bulunduğu zamanın oranlarını, sayılarını veriyorum, 24. Dönem'in rakamlarını ve sayılarını da veriyorum. Mukayese ettiğimizde bu fasıl henüz ortak tomar miktarda cevaplanmış sorular. 'Başkanlık sistemine geldik soruların cevaplanma payı düştü.' diyemez kimse. Yalandır derse. İstatistik benim elimde var. Bunları halis muhlis istifham önergelerine veriyorum. Tam tersine riyaset sistemine geçtikten sonradan soruların yanıtlandırma payı da artmış, sayısı da artmış, sayım bilimi böyle."
Soru önergelerine sunulan yanıtların içeriğine bağlı de eleştiriler geldiğine yer veren Şentop, "Sen istediğin kabil istifham sorabilirsin, karşılık verici de istediği kabil karşılık verebilir. Vermezse ne yapacağız? Sen istediğin suali sorabiliyorsan, karşılık verici de istediği kabil karşılık verebiliyor. Bununla ilişik zorba ortak düzenek yok." dedi.
İki cümle arasındaki yegâne farkın gensorunun verilememesi bulunduğunu özetleyen Şentop, "Gensorunun olmamasının nedeni de sistemin mantığı gereği. Gensoru nerede var? Güvenoyu bulunan ortak sistemde istizah olabilir." ifadelerini kullandı.
"1 Numaralı Kanun'un Yassıada Mahkemesi kuran hükmünü yürürlükten kaldırdık"
"Darbeyi bu derece alkışlayan, Yassıada'yı onaylayan ortak öğretim üyesi grubu dünyada reşit mudur?" sorusu üstünde de Şentop, akademisyenler grubunun da camianın başka kesimlerinden değişik ortak takım bulunduğunu düşünmediğini dile getirdi.
Darbeyi herhangi ortak dizge grubundan destekleyenler olduğuna yer veren Şentop, şu şekilde bitmeme etti:
"Biz Yassıada'da 'mahkeme', sanki mahkemeyi kaldırdık. Bir organizasyon yaptık, yasa düzenlemesi. Bir kanunla kuruldu. 1 Numaralı Kanun, 1960 darbesinden sonradan çıkartılan. Bu yasa içinde Yassıada'da ortak duruşma kurulmasıyla ilişik egemenlik de vardı. Biz 1 Numaralı Kanun'un Yassıada Mahkemesi kuran hükmünü yürürlükten kaldırdık. Onun meriyet tarihini de bu kanunun yürürlüğe girmiş bulunduğu tarih, 1960 yılı tarihini verdik. O tarihten uygulanan kazanmak üzere. Dolayısıyla Yassıada'daki duruşma hususiyet aleminde bulunmayan durumuna gelmiştir ve onun vermiş bulunduğu halis muhlis kararlar, icra ettiği halis muhlis işlemler de böylelikle hukuken batıl bir duruma gelmiştir."
15 Temmuz'da benzeri ortak görüngü yaşanmadığını, halkın darbeye için direndiğini hatırlatan Şentop, o günlerde darbeye için olanların sayısı az olsa da seslerinin aşırı çıktığını, Menderes'e dayanaklık etmek verenlerin ise rakamları ortak tomar olsa da seslerinin az çıktığını anlattı.
Şentop, "Millet iradesine erbap çıkanların cesaretinin henüz ortak tomar olması lazım. Meşruiyeti savunanlar herhangi ortak devir henüz ortak tomar kabadayı olmalıdır. Bu az buçuk da sosyal psikolojiyle ilişik ortak şey. Zamana gerekseme mevcut düşünmek ki. Ama 15 Temmuz'da milletimiz, halis muhlis sosyal kesimlerle beraber, akademisyenler de müdahale kazanmak az daha çokluk bakımından bunu başarabildiler. Ben en iri teminatın da bu bulunduğunu düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "Yeni anayasayla beraber, hükümet sistemiyle bu arada açılan toy yapıyı yasa içindeki başka bölümlerle bütünleştirmek, toy yasa tartışmasının önümüzdeki gündemi, Türkiye'nin ortak iki sene bu olacaktır." dedi.
