Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde meydana gelen Türkiye-İtalya 3. Hükümetlerarası Zirve'sinin ardından ortak bildiri yayımlandı. Türkiye ve İtalya'nın, Avrupa'da ve Akdeniz bölgesinde gün süresince ortak değerler, ilkeler ve hedefler çevresinde birleştiği tabir edilen bildiride, bu kayda bedel sert temelin, dü ülkenin değme bölgede iş birliğini geliştirmelerini realizasyon etmiş olduğu belirtildi.
Bölgesel ve arsıulusal mevzularda birbirleriyle DOĞRU ortaklık ve eşgüdüme ehil dü NATO Müttefiki ve G20 ortakları olarak, Türkiye ve İtalya'nın Avrupa ve ötesinde arsıulusal sulh ve istikrara ehemmiyetli katkılarda bulunmaktadır olduklarının belirtildiği bildiride, "3. Zirve, Ukrayna-Rusya savaşı, besin ve erke güvensizliği, Covid-19 salgını sonrası normalleşme süreci, kesintili hicret ve hava değişikliğinin yanı sıra, birbiriyle ahenkli karşılama ve çabuk insancasına karışma mucip natürel afetler az daha diyalekt ve global ölçekte ehemmiyetli gelişmelerin yaşandığı beraberinde devirde toplanmıştır. Bu gelişememiş tasar temelinde, 3. Zirve dü ülkeye değme bölgede düet ve baş döndürücü cepheli işbirliğini gözden nakil ve alakalı amme kurumlarının, parlamentolarının, iş dünyasının, akademinin, araştırı merkezlerinin ve çıplak camianın enerjik katılımıyla bu işbirliğini henüz da geliştirmenin yollarını ve araçlarını gözden nakil fırsatını vermiştir. Bu vesileyle, Taraflar açıkça ve içten diyaloğu temdit mevzusundaki ortak arzularını yinelemiş ve gelecekteki işbirliğine müteveccih kâm ve kararlılıklarını tasdik etmişlerdir" ifadelerine arsa verildi.
Bildiride beraberinde ahir zirvenin İtalya'da yapılmasının planlandığı ve tarafların, iktisat ve tecim dair henüz DOĞRU diyaloğu temdit ve bu alandaki gelişimin güçlendirilmesine müteveccih ortak yaklaşımları tanımlama ve yürütüm mevzusundaki kararlılıklarını vurgulandı.
"Karşılıklı direkt envestisman seviyesini bırakmak düşüncesince Türk ve İtalyan yatırımcıları henüz beraberinde tomar motivasyon etmeye değişmeyen vermişlerdir"
Bildiride Covid-19 salgınına rağmen, 2021 senesinde düet tecim kütlesinin zamanı beraberinde rekorla aceleci ve çelimli beraberinde halde toparlanmasının taraflarca kıvançla karşılandığı kaydedilirken tarafların, bu çoğalma eğilimini bitmeme geçirmek ve 30 bilyon dolarlık düet tecim kütlesi hedefine iktiran yapmak düşüncesince beraberce emek vermek mevzusundaki ortak iradelerini, aykırı ticareti ve alakalı pazarlara erişimi henüz da motivasyon geçirmek ve kolaylaştırmak yoluyla gerçekleştireceklerini tasdik ettikleri tabir edildi. Ayrıca bildiride. "Bu bağlamda taraflar, Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (ETOK) Toplantısının ve İş Forumu'nun 2022 yılının akıbet çeyreğinde düzenlenmesinde muvafık kalmışlardır. Taraflar, dü memleket arasındaki direkt yatırımların kazançlı ilişkilerinin ehemmiyetli beraberinde boyutunu oluşturduğuna inanmaktadır. Bu nedenle, aykırı direkt envestisman seviyesini bırakmak düşüncesince Türk ve İtalyan yatırımcıları henüz beraberinde tomar motivasyon etmeye değişmeyen vermişlerdir. Taraflar, ticari ilişkilerin geliştirilmesinde karayolu taşımacılığının önemini delik uğrunda bulundurarak, bu sektördeki paydaşların bulunan gereksinimlerini istikbal yapmak düşüncesince Kara Ulaştırması Karma Komisyon Toplantısının akıllıca bulunan en DOĞRU vakitte yapılması gerekliliğini tasdik etmişlerdir” denildi.
Bildiride Türkiye-AB ilişkilerine müteveccih ise, "Taraflar, Türkiye-AB ilişkilerinin, Türkiye'nin katılma perspektifi ve Türkiye'nin topu topu Avrupa kıtasının balans ve refahına olabilecek yardımı temelinde, henüz beraberinde tomar geliştirilmesinin öneminin altını çizmişlerdir. Gümrük Birliği'nin uygulanmasındaki bulunan hastalıkların giderilmesi ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi müzakerelerine başlanması dahil, değme ölçüde ve enli madde yelpazesinde diyaloğu artırarak Türkiye'nin AB perspektifinin güçlendirilmesi amacıyla, Türkiye-AB ilişkilerinin topu topu boyutlarının geliştirilmesine müteveccih gelecekteki olabilecek adımların araştırılması dair muvafık kalmışlardır. Taraflar ayrıca, Türkiye-AB ara sınav serbestisi diyaloğu, hicret işbirliğinin yenilenmesi, terörle savaşım işbirliğinin güçlendirilmesi ve katılma evveliyat fonlar (IPA) ve türlü AB programları/mekanizmaları bağlamında bulunan işbirliğinin derinleştirilmesi az daha ehemmiyetli bölgelerde konkre neticeler istihsal geçirmek düşüncesince çabalarını eş güdümlü geçirmek dair muvafık kalmışlardır” açıklamasına arsa verildi.
"Taraflar, terörle mücadele, güneyden meydana gelen tehditler ve sınamalar az daha mevzulara bağlı 360 evre yaklaşımı temelinde işbirliğini ihya mevzusundaki kararlılıklarını vurguladı"
Bildiride ayrıca, “NATO Madrid Zirvesinde tahsil edilen kararlar ve acemi Stratejik Konsept çerçevesinde taraflar, terörle savaşım hassaten edinmek az daha hassaten güneyden meydana gelen tehditler ve sınamalar az daha mevzulara bağlı kendisine 360 evre yaklaşımı temelinde işbirliğini ihya mevzusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır. Taraflar, etraflıca süredir bitmeme fail işbirlikleri temelinde NATO-AB Stratejik ortaklığının güçlendirilmesinin önemini ve AB Üyesi Olmayan Müttefiklerin, ve bu bağlamda Türkiye'nin AB defans çabalarına birlik katılımının bu ortaklığın gelişme göstermesi düşüncesince lazım bulunduğunu tasdik etmişlerdir. Türk ve İtalyan defans sanayii şirketlerinin akıbet yıllarda başarıyla sonuçlandırdıkları ortak planlara ve bu işbirliğini ilerletmeye müteveccih siyasal iradeye yer veren Taraflar, defans sanayiinin hem bulunan bununla beraber gelecekteki ilişkileri açısından anahtar beraberinde gösteriş oynadığını tasdik etmişlerdir. Bu çerçevede Taraflar, 'Savunma Sanayii Alanında Gizlilik Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına İlişkin Anlaşma'nın imzalanmasını kıvançla karşılamışlardır” denildi.
Kültür, Eğitim, Bilim, Gençlik, Spor ve Arşiv Alanlarında İlişkilere müteveccih ise, "Taraflar, 1951 günlü Kültür Anlaşması temelinde sürdürülen kültür, eğitim, bilim, gençlik, spor ve belgelik alanlarındaki bulunan işbirliğini henüz da ilerletme ve ihya mevzusundaki kararlılıklarını tasdik etmişlerdir. Turizmin halklar arasındaki etkileşimin canlanması üstündeki tesirini dikkate alarak motivasyon ve lansman faaliyetlerini terviç iradelerini yinelemişlerdir” ifadeleri kullanıldı.
"Temiz enerjiye geçişe, yenilenebilir enerji, erke verimliliği ve altyapıları, hidrojenin yanı esna tabii taş yağı lambası lambası alanının de karışma edilmesinin önemi vurgulandı”
Tarafların terörün değme şekil ve tezahürüne erinç çalışan savaşım maksadı doğrultusunda ortaklık iradelerinin de vurgulandığı bildiride ,”Paris Anlaşması'na organ ve G20'deki şürekâ kendisine Taraflar, 1,5 derecelik artma maksadı için, karbon tarafsızlığı yahut kupkuru kullanılmamış limonluk gazı emisyonlarını asrın ortasına genişliğinde yahut bu devre yöresinde iletmek amacıyla mekân himaye ve hava eylemi dalında işbirliğini açıkça belirgin tezyit taahhütlerini tasdik etmişlerdir. Taraflar, “Güney Gaz Koridoru”nda şürekâ kendisine erke çeşitlendirmesi mevzusundaki sert işbirliğini kıymetlendirmişler ve enerjinin eksiksiz kıymetini Akdeniz'de de ortak büyüme, asayiş ve zenginlik faktörü kendisine onama ederek işbirliklerini ilerletme mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Bu sebeple Taraflar, bildirme güvenliğini ve çeşitlendirmeyi iletmek düşüncesince erke dalında bitmeme fail işbirliğini ilerletme mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Temiz enerjiye geçişe, yenilenebilir enerji, erke verimliliği ve altyapıları, hidrojenin yanı esna tabii taş yağı lambası lambası alanının de karışma edilmesinin önemini vurgulamışlardır” denildi.
Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve arazi bütünlüğüne verdikleri dayanak vurgulandı
Bildiride Rusya - Ukrayna savaşına yönelik, “Taraflar, Rusya Federasyonu'nun Ukrayna'ya erinç yürüttüğü nahak ve hukuksuz harp karşısında Ukrayna ile dayanışmalarını ve Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve arazi bütünlüğüne verdikleri desteği tabir etmişler; Ukrayna'ya barışın en çelimsiz müddette getirilmesine müteveccih çabalarını temdit iradelerini yinelemişlerdir. Taraflar, Ukrayna'dan hububat ihracatının önündeki engelleri kapatmak düşüncesince çabuk önlemler katılması icap ettiğini vurgulayarak, benzeşim insancasına mevzularda BM ve alakalı başka kuruluşlarla beraberce emek vermek mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Taraflar, eşgüdüm ve işbirliklerini arttırarak global besin güvenliğine müteveccih girişimlere katkıda bulunmayı sürdüreceklerini tasdik etmişlerdir. Taraflar, Türkiye'nin İtalya öncülüğünde 8 Haziran 2022 tarihinde Roma'da başarıyla meydana gelen "Gıda Güvenliği Krizine İlişkin Akdeniz Bakanlar Diyaloğu" eşbaşkanlığının bu yöndeki gayretler bağlamında müspet beraberinde hamle dokuma ettiğini vurgulamışlardır” ifadelere arsa verildi.
Uluslararası Platformlarda İşbirliğinin de gündeme getirilmiş olduğu bildiride, "Taraflar, diyalekt ve arsıulusal barış, asayiş ve istikrara katkıda bulunan edinmek amacıyla derneşik izlemsel diyaloğu temdit mevzusundaki kararlılıklarını ve merkezinde Birleşmiş Milletler'in (BM) bulunmuş olduğu baş döndürücü taraflılığa bulunan bağlılıklarını beraberinde kat henüz tasdik etmişlerdir. Bu bağlamda Taraflar, BM'nin reforma naşir tutulması karışma BM içerisinde bitmeme fail düet işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirmişler ve BM sisteminin sulh ve güvenlik, kalkınma ve insanoğlu hakları edinmek az daha üç ayağını korumayı üstenme etmişlerdir” ifadelerine arsa verildi.
"Taraflar, kesintili göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da gönül edinmek az daha arsıulusal işbirliğinin önemini vurguladı"
Bildiride başkaca kesintili göçle alakalı de, “Taraflar, Doğu ve Orta Akdeniz hicret yöntemleri da karışma edinmek az daha akıbet senelerde ortaya çıkan hicret eğilimlerini ele almışlardır. Taraflar ayrıca, kesintili göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da gönül edinmek az daha arsıulusal işbirliğinin önemini vurgulamışlardır. Geri dönüşlerin, baştan yerleşimlerin ve finansal yardımın, güzel ortaklık ve adaletli ağırlık paylaşımını iletmek düşüncesince Bildirinin öngördüğü anahtar vasıtalar bulunduğunu yinelemişlerdir. Taraflar, hicret akımlarıyla alakalı derneşik istişarelerin başlatılması ve bu alandaki en güzel uygulamaların paylaşılması düşüncesince İtalyan Göç Fonu'nun beraberinde projesinin uygulanması dair muvafık kalmışlardır” ifadeleri kullanıldı.
Doğu Akdeniz Bölgesi ve Libya ve Suriye meselesine müteveccih ise, "İki çokluk kıyısı ülkesi kendisine taraflar, kalan erke riskleri karşısında, Akdeniz'de trafik serbestisinin ve eksiksiz beraberinde işbirliğinin teşviki dair muvafık kalmışlardır. Taraflar, doğruluk temelinde beraberinde çözüme iktiran yapmak amacıyla çokluk sınırı ihtilaflarının, arsıulusal hususiyet temelinde mutabakata varılarak çözülmesinin önemini vurgulamışlardır. Taraflar, lazım şartlar sağlandığı takdirde, Doğu Akdeniz mevzulu Çok Taraflı Konferansın gerçekleştirilmesinin bölgede eksiksiz beraberinde ortaklık mekanizması kurulması düşüncesince beraberinde punt bulunduğunu belirtmişlerdir. Taraflar, ülkede şiddete yahut henüz şişman bölünmelere racon açabilecek biricik cepheli eylemleri değişmez kendisine reddederek, Libya'nın egemenliğine, arazi bütünlüğüne ve millî donanmasına bulunan çelimli bağlılıklarını beraberinde kat henüz tasdik etmiş; özgür, adaletli ve memleket çapında cumhurbaşkanlığı ve yasama kurulu seçimlerinin belkili bulunan en çelimsiz müddette sert beraberinde kanuncu temelde yapılmasının önemini vurgulamışlardır. Libya'nın öncülüğü ve sahipliğinde, BM'nin kolaylaştırdığı siyasal sürece desteklerini yinelemişlerdir. Taraflar Suriye'deki krizle alakalı koyu endişelerini dile getirmiş ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 mahdut Kararı uyarınca, Suriye'de sürmekte bulunan çatışmaya siyasal hal bulmayı amaçlayan ve BM'nin kolaylaştırdığı siyasal sürece desteklerini yinelemişlerdir. Bu bağlamda Taraflar, Suriye'deki grupları Anayasa Komitesi'nde manalı ve müspet müzakerelere katılmaya motivasyon etmektedirler. Taraflar, BM Güvenlik Konseyi'nin 2585 mahdut Kararı mucibince Suriye'deki insancasına krizin çabucak ele katılması icap ettiğinin altını çizmişler ve BM Güvenlik Konseyi üyelerine Kararın yenilenmesi düşüncesince çağrıda bulunmuşlardır. Taraflar ayrıca, sığınmacılar problemi ve sığınmacıların güvenli, fahri ve insanoğlu onuruna yaraşıklı şekildeki gelişememiş dönüşleri de karışma edinmek az daha Suriye krizinin topu topu yönleriyle alakalı ayrıntılı istişarelerine bitmeme ika sonucu almışlardır” değerlendirilmesi yapıldı.
Bildirinin kâr beyanları
Bildirinin kâr beyanları ise şu şekilde:
"Taraflar derneşik ve yukarı düzeydeki düet görüşmeleri temdit hususunda muvafık kalmışlardır.
Taraflar başkaca düet ve AB mevzularındaki derneşik toplantıları, Doğu Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Orta Doğu, Balkanlar, Asya ve Afrika'daki ve başka alakalı arsıulusal meselelerdeki gelişmelere bağlı ve diyalekt hususlardaki istişareleri sürdürmeye değişmeyen vermişlerdir.
Taraflar, alakalı Dışişleri Bakanlıklarının Diplomasi Akademileri ve Stratejik Araştırma Merkezleri ve/veya yöntem planlama birimleri arasındaki işbirliğini sıklaştırma dair anlaşmışlardır.
Taraflar, dü ülkeyi ait aut yöntem mevzularındaki amme diplomasisinde işbirliğini ihya ve izlemsel enformasyon yaklaşımlarını ele onama ika hususunda muvafık kalmışlardır.
Zirve vesilesiyle aşağıdaki anlaşmalar imzalanmıştır. Taraflar, bu anlaşmaların imzalanmasının, hâlihazırda enli çerçeveli beraberinde geçim altyapısından yararlanan düet ilişkilerini henüz da geliştireceğine bulunan inançlarını vurgulamışlardır.”
İki memleket ortada 9 geçim imzalandı
İki memleket ortada görüşmelerin ardından türlü bölgelerde iş birlikleri içeren 9 geçim imzalandı.
Buna göre, "Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile İtalya Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Başkanlığı Sivil Koruma Dairesi Arasında Sivil Koruma Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası" AFAD Başkanı Yunus Sezer ile İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi çeşidinden imza dibine alındı.
"Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile İtalya Ekolojik Dönüşüm Bakanlığı ortada Sürdürülebilir Kalkınma Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel ile İtalya Ekolojik Dönüşüm Bakanı Roberto Cingolani çeşidinden imzalanırken "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Uygulama Programının 2023-2025 Yılları İçin Yenilenmesine Yönelik Ortak Açıklama" Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Luigi Di Maio çeşidinden imza dibine alındı.
"Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İtalya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı ortada Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı' Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank ile Ekonomik Kalkınma Bakanı Giancarlo Giorgetti çeşidinden imzalandı.
İki memleket hükümetleri ortada "Savunma Sanayiinde Gizlilik Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına İlişkin Anlaşma" Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile İtalya Savunma Bakanı Lorenzo Guerini çeşidinden imza dibine alındı.
İki memleket hükümetleri ortada "Sürücü Belgelerinin Karşılıklı Olarak Tanınması ve Değiştirilmesine İlişkin Anlaşma"ya İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile İtalya İçişleri Bakanı Luciana Lamorgese imzaladı.
"Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Siyasi İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı" ve "Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Diplomatların Eğitimi Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası" Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Di Maio çeşidinden imzalandı. Çavuşoğlu ile Di Maio henüz sonra, "Antalya Diplomasi Forumu (ADF) ile MED Diyalogları Arasında İşbirliği Niyet Mektubu"nu da imzaladı.
Hülya Keklik
