Muş'ta geçtiğimiz günlerde gidiş geliş kazası kararı vurulan karakaçan ve yavrusu, Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Rehabilitasyon Merkezine getirildi. Burada geri ayaklarından vurulan ana karakaçan otama dibine alındı. Anne karakaçan otama edilirken, mıhlı bulunan 8 maaş yavrusunun da bakımları yapıldı. Ancak bakımı meydana getirilen yavrunun ne sıpaya (eşek yavrusu) ne de katıra benzediğine ilgi çekildi. Türüne müteveccih meydana getirilen araştırı kararı bu yavrunun koca at (aygır) ile işveli eşeğin çiftleşmesiyle ortaya çıkan melez hayvan bardo bulunduğu belirleme edildi.
“8 maaş yavrunun bakımını yapıyoruz”
İHA muhabirine mütekellim Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof. Dr. Lokman Aslan, ‘bardo' adlı melez (melez) hayvanın Türkiye'de nadir bilindiğini ve bundan dolayı de bilim yarışmalarında istifham adına sık sık sorulduğunu söyledi. Merkez adına Van Gölü Havzası'ndaki ıssız hayvanlarıyla ait dört başı mamur sorunlarla ilgilendiklerini tabir fail Prof. Dr. Aslan, ıssız hayvanlarının beraberinde arada sırada iyesiz ve domestik dertli hayvanların da tedavisini yaptıklarını söyledi. Merkez Müdürü Aslan, “Muş'ta gidiş geliş kazası kararı vurulan karakaçan ve yavrusu bizlere getirildi. Gidecek bölgeleri ve görev bölgeleri bulunmadığı düşüncesince bu hayvanları bildirme ettik. Anne karakaçan yaralıyken, yavrusunda oldukça mıhlı adına geldi. Annesinin tedavisini yaptık, 8 maaş yavrunun ise bakımını yapıyoruz” dedi.
“Eşek görünümlü at”
Bardo türünün el ortada birlikte tomar bilinmediğine ilgi çekici Aslan, “Sahipsiz hayvan bilimi kendinden birleşip üremesini bitmeme ettirmektedir. Yalnız arada sırada hâlâ çelimli birlikte fert istihsal kılmak düşüncesince melezleştiriliyor. Eğer anası at, babası eşekse doğan melez hayvana ‘katır' diyoruz. Katır, halkımızın elleme bilmiş bulunduğu ve kesif rastlamış bulunduğu hayvanlardan birlikte tanesidir. Katırlar çoğu kez de tenasül kabiliyetine cemaat değildir. Yalnız babası at, anası ise karakaçan bulunan melez hayvana ‘bardo' diyoruz. Halk ortada ‘bardo' adı aşırı bol bilinmez. Eşek görünümlü at adı de verilebilir” sanarak konuştu.
“Ülkemizde bardo adı nadir bilinir”
Türkiye'de ‘bardo' türünün nadir bilindiğini fakat kimi devletlerin bu melezin kalıtım bilimi yönlerinden müstefit olmak düşüncesince yetiştirdiğini dile getiren Aslan, laflarını şu şekilde sürdürdü:
“Bize mevrut hayvanın sıpaya benzemediği ve katır da olmadığını ayırt ettik. Araştırmalarımızda bunun bardo bulunduğunu belirleme ettik. Sahipsiz karakaçan doğada birlikte aygırla çiftleşmiş. Bu çiftleşmenin kararında bardo sanarak aşırı elleme melez birlikte süt kuzusu ortaya çıkmış. Biz bunu yetiştirip sahiplendirip, doğaya salacağız. Ülkemizde hem adı bilinmez, bununla birlikte nadir adına görülür. Ancak kimi devletler bu melezin kalıtım bilimi yönlerinden istifade kılmak düşüncesince yetiştirir.”
Yılmaz Sönmez
