Yargıtay'dan flaş iş arama izni kararı

Yıllardır çalışmış yer aldığı şirketten Toplu İş Sözleşmesinin (TİS) 13/A-1. maddesi layıkıyla emekliye ayrılmasının kararlaştırılan iştirakçi soluğu mahkemede aldı. 22 haftalık suç duyurusu öneli kullanabileceğinin bildirildiğini tamlayan savlayıcı işçi, suç duyurusu öneli içerisinde işverenin değme çağ günde 4 vakit iş arama izni özgülemek zorunda bulunduğunun düzenlendiği, iş arama izni kullandırılmayıp çalıştırılan ve çalışarak işine sonuç verildiği düşüncesince arama izinlerine dair ücretin yüzdelik 100 bindirimli namına ödenmesi icap ettiğini encam sürerek iş arama izni alacağının faiziyle davalıdan tahsilini istem etti. Davalı iddiaları reddetti.

İş Mahkemesi, davacının uzman çeşidinden hesaplanan iş arama izni alacağına doğruluk kazanılmış yer aldığı sebebi öne sürülerek davanın kabulüne karar verdi. Davalı şeriklik çeşidinden temyiz edilen karar Yargıtay 22. Hukuk Dairesi'nce bozuldu. Yeniden meydana getirilen yargılamada İş Mahkemesi, iş arama izninde iştirakçi çalıştırılır ise çalışmış yer aldığı sürenin tutarının bindirimli ödeneceğinin düzenlendiği, bindirimli ecir ödendiğinin ise mahkemeli çalıştıran çeşidinden ispatlanamadığı sebebi öne sürülerek taannüt kararı verdi. Direnme kararı da mahkemeli avukatı çeşidinden temyiz edilince devreye Yargıtay Hukuk Genel Kurulu girdi.

Genel kuruldan milyonlarca hususi bölüm çalışanına muştu niteliğinden müşterek karar çıktı. 4857 mahdut İş Kanunu'nun (4857 s. Kanun/İK. ) işçiye ihbariye süresi ortamında iş arama imkânının tanındığı 27. Maddesindeki, ‘Bildirim süreleri ortamında işveren, işçiye acemi müşterek iş bulması düşüncesince mukteza bulunan iş arama iznini iş saatlerin ortamında ve ecir kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İşveren acemi iş arama iznini vermez yahut fire kullandırırsa o süreye dair ecir işçiye ödenir.

İşveren, iş arama izni sırasında işçiyi çalıştırır ise işçinin müsaade kullanarak müşterek emek özgülemek karşılığı yapılmaksızın alacağı tutara ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzdelik beniz bindirimli öder' ifadesi hatırlatıldı.

Yargıtay kararında, “İşçinin talebi yapılmaksızın çalıştıran iş arama izni özgülemek ve kullandırmak zorundadır. Bu namus borcu şahsen kanundan kaynaklanmakta olup işçinin işverenden iş arama müsaade isteğinde bulunması gerekmediği kabilinden müsaade istenmesi hâlinde de işverenin ikrar yazar etmeme yetkisi bulunmamaktadır. Davacıya 55 yaşını doldurduğundan TİS hükümlerine hakkında emekliye ayrılmasının kararlaştırıldığı, 22 haftalık suç duyurusu önelinin bulunduğu, iş arama iznini şişko yada bölümsel namına ne tarihler ortada kullanabileceği de belirtilerek alternatifli biçimde kullanmasının beklenir bulunduğunun bildirildiği ortadadır.

Bildirimde başkaca şişko kullanmadığı taktirde günde 4 vakit çalışacağının belirtildiği, davacının da iş sözleşmesinin feshinin yasaya, iş yeri uygulamasına karşıt yer aldığı ve şişko izinle ait kayıtlı yada namzet müşterek talebinin bulunmadığını belirterek itirazda bulunduğu, iş arama izninin kullanılması gerektiğine dair anımsatma gayeli meydana getirilen ikinci ihtara müteveccih namına da elan geçmiş kayıtlı itirazını tekrarladığını, bozukluk işleminin türel namına meri olmadığını encam sürdüğü anlaşılmıştır.

Davacının iş arama iznini kullanmadığı suç duyurusu boyunca mahkemeli işyerinde birlik çağ emek ile çalışmış yer aldığı ise sabittir. Gerçekten de İş Kanunundaki baş hükme hakkında iş arama izninden intifa işçinin hevesi koşuluna dair tutulmamıştır. Talep bulunmasa da işçiye iş arama izni verilmesi mecburi olup çalıştıran bu mevzuda müşterek damıtma hakkına ehil değildir. Somut vakada yer aldığı kabilinden mahkemeli çalıştıran çeşidinden iş arama izninin kullanılması düşüncesince meydana getirilen bildirimler de işvereni bu yükümlülükten kurtarmaz. İşverenin müsaade verildiğini belirttiği çağ ve saatlerde çalışılmak istenmesi muhik işçiye iş verilmemesi gerekir.

Ayrıca savlayıcı iştirakçi bildirimlere meydana getirdiği itirazında feshin yasaya ve iş yeri uygulamasına karşıt bulunduğunu belirtmiş olup iş arama iznini gitmek istemediği anlamında müşterek bildirme yahut müşterek itiraz encam sürmemiştir. Bu sebeple iznin kullandırılması gerekirken çalıştırılan davacıya müsaade kullanmaksızın alacağı tutara ekleyerek çalıştırıldığı sürenin tutarı de yüzdelik beniz bindirimli ödenmelidir.

Bu sebeple emredici organizasyon gereği iznin kullandırılmasının mecburi bulunduğunun kabulü ile alacağın buyruk dibine katılması icap ettiğini karara bağlayan taannüt sonucunda müşterek isabetsizlik bulunmamaktadır. Hukuk Genel Kurulunda meydana getirilen görüşmeler sırasında, mahkemeli işverenin meydana getirdiği hatırlatmalarla yükümlülüğünü namına getirdiği, davacının başıboş iradesiyle müsaade hakkını kullanmama anlamında tercihte bulunmuş yer aldığı bu yüzden feshetme kararının muhik yer aldığı görüşü encam sürülmüş ise de, bu düşünüm Kurul çoğunluğunca ikrar edilmemiştir. O hâlde mahkemece yukarıda açılanan hususlara değinilerek maruz taannüt kararı kökler ve yasaya makul olup, yerindedir” denildi.

İLGİLİ HABER

Yargıtay'dan denk aşkın emek kararı