Ülkemiz depremin yıkıcılığını canlı vilayetlerde yaraları sarmaya bitmeme ediyor. Bir taraftan insanca yardımlar alana ulaştırılmaya çalışılırken birlikte taraftan da şişman miktarda yıkıma uğrayan kentler baştan ayağa kaldırılmaya çalışılıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan icra ettiği açıklamada, mart ayında Hatay'da 40 bin 426, Kahramanmaraş'ta 45 bin 67, Adıyaman'da 25 bin 882, Gaziantep'te 18 bin 544, Malatya'da 44 bin 770, Osmaniye'de 9 bin 550, Diyarbakır'da 6 bin, Şanlıurfa'da 3 bin, Elazığ'da 3 bin 750, Adana'da 2 bin 500, Kilis'te ise 250 konutun inşasına başlanacağını duyurdu. Kent planlamasının baştan yapılacağı bu illerde mimarlık manada nelere ilgi edilmesi icap ettiğini İstanbul Topkapı Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Alp Can Arısoy değerlendirdi.
“Kenti kent karşıcı ekonomik, sosyal ve kültürel koşulları arka kazanılmalı”
Kentin biricik başına hemen birlikte yapılar kümesi değil; sosyal ekonomik ve kültürel birlikte dört başı mamur bulunduğunu vurgulayan Arısoy, “Yaşadığımız hareket felaketi ile bu kentlerde hemen yapılar değil, o binaların süresince barındırdığı yaşam, kent ekonomileri, istihdam imkanları, milyonlarca insanoğlunun etkileşim süresince bulunmuş olduğu birlikte sosyal çatı da batma halinde. Kentin baştan yapımı bu bakımdan biricik başına mekansal birlikte problemin ötesinde ele alınmalıdır. Hiç elbet korunma gereksinimi rüçhan ve endamsız vadede aceleci namına hal bulunması müstelzim birlikte ihtiyaç. Öte taraftan etraflıca vadede kentlerin baştan ihyasını biricik başına birlikte korunma probleminin çözümüne indirgeyemeyiz. Bugün facia alanından hicret eylemek durumunda küsurat yüzbinlerce insanoğlu düşüncesince kenti kent karşıcı ekonomik, sosyal ve kültürel şartların arka kazanılması gerekmekte” dedi.
“Sektörlerin gelişim göstermesi düşüncesince destek sunar gerekiyor”
Dr. Öğr. Üyesi Alp Can Arısoy, “Kent ekonomik manada birlikte piyasa yeridir. Bu çerçevede kent ekonomilerinin ve istihdam imkanlarının arka kazanılması rüçhan maksat olacaktır. Gaziantep, Kahramanmaraş, İskenderun kabil kentlerde uran üretimine olanak sağlayan altyapının arka tesisi, tecim ve servis ekonomisi kabil popülasyon yoğunluğuna direkt ilişkin sektörlerin gelişim göstermesi düşüncesince destek sunar ehemmiyetli adımlar ortada bulunuyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Sivil maşer köprüleri baştan inşa edilmeli”
Kentin sosyal manada etkileşim sektörü bulunduğunu vurgulayan Arısoy, “Akut korunma ihtiyacına olanak sağlayıcı birlikte iskân ihdas kılmak ve kent ihdas kılmak arasındaki esas ayırt sosyal etkileşime ne derece olanak sağladığımızla ilişkili. Kentin sosyal örgütlenmesini onaracak yararlanma alanlarının, kamusal mekanların, donatıların baştan tesisi bu bakımdan şişman ehemmiyet bildirme etmekte. Bunun da ötesinde kent kültürel birlikte merkezdir ve kültürü mevcut fail sivil polis polis ekonominin baştan kurulması rüçhan birlikte maksat olmalıdır. Bu sebepten dolayı bölgedeki formal ve informal kurumların baştan inşasının, biricik başına mekanların inşa edilmesinden şimdi ehemmiyetli bulunduğunu söyleyebiliriz. ‘Komşuluk' güçlü dar ölçekte birlikte kurumdur. Komşuluk biriminden mahallelere, formal sivil polis polis maşer yapılarından şehremaneti kabil resmi kurumlara kadar, şehrin sivil polis polis ekonomisi kurumların ördüğü birlikte sosyal ağdır. Aslında facia karşısında güçlü yerli sivil polis polis ağların dayanışmasının, merkezi kurumlardan şimdi verimli, çabuk ve çarpıcı işlediğine şehadet ettik. Tam da bundan dolayı kentleri baştan inşa ederken ilk önce bu sivil polis polis maşer köprülerinin baştan inşa edilmesi gerekmekte” ifadelerini kullandı.
“Sağlıklı yaşam mekanı oluşturmak, taşınmazlar bedel oluşturmaktan şimdi önemli”
Dr. Öğr. Üyesi Arısoy, “Kent başkaca birlikte akıl mekanıdır. Özellikle hareket felaketini canlı kadim coğrafyadaki Antakya, Gaziantep kabil kentler adamlık tarihinin maddesel ve maddesel sıfır katmanlarını haiz yerleşimlerdir. Bu şehirlerdeki kalıt katmanlarını, zamanı dokuları hemen strüktürel namına doğrultmak değil, kültürel varlığının devamlılığını sağlayıcı hayatı da giderek arka kazanmamız gerekecek. Söz konusu zamanı dokularda yukarıda ele tahsil edilen ekonomik, sosyal ve kültürel şartların sağlanması yenileme emekleri genişliğinde öncelikli. Bu kentlerde toy kurulacak yerleşimlerin anadan görme merkezlerinden uzaklaştırılmaması başta bu bakımdan ehemmiyet bildirme etmekte. En sonunda mekansal namına ise; yaşanılan sıkıntı bizlere düzenlenen ve ilmî gerçekler ışığında site inşa etmenin önemini birlikte el şimdi hatırlatmış olmalı. Önümüzdeki zamanlarda ne efsus ki kimilerini az şimdi sıfırdan inşa edeceğimiz bu şehirlerde; dimdik yaşam mekanı oluşturmanın taşınmazlar bedel oluşturmaktab şimdi ehemmiyetli olduğu, yapılarınsa ilk önce mali envestisman araçları değil, insanoğlu düşüncesince korunma mekanı bulunduğunun unutulmaması gerekmekte. Sağlam kentler kurmamızın önündeki bariyer vatanımızda tam mühendislik, mimarlık, planlama bilgisi yada ekonomik ve uran imkana cemaat olmamamız değil, yukarıdaki esas farkı yakalayamıyor olmamızdır” dedi.
