İslamabad
Pakistan ile Hindistan arasındaki su anlaşmazlığı, dü ülkenin bağımsızlığından buyana sürüyor.
Bağımsızlıklarını 1947'de elde eden dü ülke, toy politik sınırların çizilmesinin peşi sıra su ihtilafıyla beraberce kaldı.
Dünya Bankası garantörlüğünde dü diyar ortada 1960'ta imzalanan İndus Suları Anlaşması'na göre, İndus Nehri'ni besleyici kollardan Beas, Ravi ve Sutlej akarsularının kontrolü Hindistan'a verildi.
Indus, Chenab ve Jhelum akarsuları, Pakistan'a tahsis edilse de Hindistan'ın bu sular üstünde erke projeleri çalışmaları, İslamabad ile Yeni Delhi ortada devir hin gerilimlere tarz açıyor.
Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nden doğan İndus Nehri, kuzeybatı istikametinde Hindistan'ın Ladakh ve Cammu Keşmir bölgelerini aşıp Pakistan'ın Azad Cammu Keşmir, Gilgit Baltistan, Pencap ve Sindh eyaletlerini geçerek Karaçi yakınlarından Arap Denizi'ne dökülüyor.
Nehir sisteminin yüzdelik 47'si Pakistan, yüzdelik 37'si Hindistan ile bölünürken, geriye artan ıvır zıvır kısımlar, Afganistan'ın doğusu ve Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nde toprak alıyor.
Yıllık averaj su miktarı 208 bilyon metreküp ile dünyanın en şişman nehirlerinden bulunan İndus'un kapasitesi, Fırat ve Dicle nehirlerinin bütün kapasitesinin kısaca 2,2 katı.
Pakistan'ın zirai gereksinimleri düşüncesince eleştiri önemde
Himalaya, Karakurum ve Hindukuş Sıradağları'ndaki buzullar ve kollardan sönümsüz İndus ırmak sistemi, Pakistan'ın zirai ve domestik istihlak ihtiyaçlarının şişman müşterek bölümü düşüncesince eleştiri ciddiyete sahip.
Pakistan'da besin üretiminin yüzdelik 90'ına su sağlayıcı İndus ırmak sistemi, diğer duru yurtiçi hasılanın yüzdelik 25'ine katkıda bulunuyor.
Ulusal güvenliğe tehdit
Nehirlerin atak yönü Hindistan'dan Pakistan'a akıllıca bulunduğu düşüncesince Yeni Delhi yönetiminin ırmak kolları üstünde icra ettiği erke projeleri, dü diyar ortada tansiyonun yükselmesine faktör oluyor.
Buna ek kendisine Keşmir dair yaşanmış bulunan huzursuzluk da su problemi görüşmelerini baltalayabilecek müşterek maslahat kendisine yerini koruyor.
İslamabad, sulama ve asliye gıdanın ötesinde Hindistan'ın su kaynaklarını kullanmasını millî güvenliğine zılgıt kendisine görüyor.
Pakistan'ın korkuları ortada Hindistan’ın suyu barajlarda depolaması, yağmurlu mevsimde barajları açarak ülkeyi baskın altında bırakması ve yağışsız mevsimlerde suyu kesmesi kabilinden nedenler toprak alıyor. Bu nedenle İslamabad, Hindistan'ın bu nehirler üstündeki çalışmalarını cankulağı izliyor.
117'nci görüşme
Yerel basındaki haberlere göre, 10 üyeli Hindistan heyeti Wagah Sınır Kapısı’ndan geçerek Lahor’a ulaştı.
Görüşmede, Pakistan bölümüne İndus Suları Komisyonu Başkanı Mahir Ali Şah, Hindistan bölümüne P.K. Saxena reislik edecek.
İki diyar yetkilileri su anlaşmazlığını halletmek düşüncesince 117'nci el müşterek araya geliyor.
Su anlaşmazlığı çatışmaya dönüşebilir
Pakistan İndus Suları Komisyonu Başkanı Şah, basına icra ettiği açıklamada, bugün yapılacak görüşmede, Chenab, Pooch ve İndus nehirleri üstündeki erke projelerinin gündeme getirileceğini ve bunlara itiraz edileceğini belirtti.
Pakistan, Hindistan'ı "batı nehirleri üstünde barajlar mensur ederek anlaşmayı daim kendisine ihlal etmekle" suçlarken, Hindistan ise bunların anlaşmaya karşıt olmadığını tez ediyor.
Hindistan’da 2016’da ve 2019’da Cammu Keşmir’de gerçekleşen yıldırı saldırılarının peşi sıra Yeni Delhi yönetimi, Pakistan’ı ırmak sularının akışını kesmekle zılgıt etti.
İslamabad ise gün batısı nehirlerinin atak yönünün değiştirilmesini hamle eylemi kendisine nitelendireceğini duyurdu. Bu nedenle dü diyar arasındaki su anlaşmazlığı, çatışmaya dolaşım olasılığıyla gizil müşterek zılgıt kendisine yerini koruyor.
Bununla yanı sıra su anlaşmazlığı görüşmeleri, düet ilişkilerin Ağustos 2019'dan buyana en düşüt ölçüde bulunduğu Yeni Delhi ile İslamabad ortada diyaloğun başlamasına da araştırma görevlisi olabilir.
Hindistan'ın 5 Ağustos 2019'da Cammu Keşmir'in hususi statüsünü kaldırmasının peşi sıra toplantılar askıya alınmıştı.
Cammu Keşmir'deki anlaşmazlıklar zımnında 2 sene yapılamayan fakat gelişigüzel sene gerçekleşmesi müstelzim görüşmeler düşüncesince Pakistan heyeti, 22 Mart 2021'de Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'ye gitmişti.
Pakistan ile Hindistan, sabık seneki toplantıda aralarındaki su problemininin çözülmesi düşüncesince güç teşhir dair uygun kalmıştı.
Pakistan'dan şikayet
Pakistan, Hindistan'ın su akışını kırıcı baraj projeleri zımnında akıbet kendisine 2020'de Dünya Bankasına şikayette bulunmuştu.
Anlaşmanın garantörü Dünya Bankasının dü diyar yetkilileriyle Mayıs 2020'de Washington'da icra ettiği toplantılar değişmeyen alınamadan sona ermişti.
Söz konusu düzenlemeye karşın Hindistan, 2007'de inşasına başladığı Kişanganga Barajı'nı 2018'de Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin katılmış bulunduğu törenle açmıştı.