Sivas
Kent merkezindeki kliniğinde kısaca 12 senedir kedilerde tanıdık rahatsızlıkların tedavisiyle ilgilenen Özmen, acele hallerde akla yatkın kan ihtiyacının hızlı biçimde karşılanmasına müteveccih devir içi data tabanı kurmak düşüncesince plan geliştirdi.
Özmen, kliniğe getirilen ve hızlı test kitleriyle kan gruplarını belirlediği kısaca 100 kedinin verilerini "online kan bankası"na işledi.
Kedilerin kan gruplarının yanında yaş, ırk, kilogram ve aşılama durumlarını düzene giren Özmen, AA muhabirine, hayvan bilimi düşüncesince millî müşterek kan bankası bulunmayışının ehemmiyetli müşterek eksi bulunduğunu söyledi.
Özmen, bu gidiş hemen fiziksel şartların yetersizliğinden değil, domestik hayvanlarda kan gruplarının hızlı ve ameliye biçimde belirlenemiyor olmasından da kaynaklandığına dikkati çekti.
Evcil hayvanların kan grubu tayininde hâlâ baş döndürücü "cross match (çapraz eşleme)" denilen müşterek yöntemin kullanıldığını özetleyen Özmen, "Fakat bu yöntemle A, B kan grubu halinde değil de şu kedinin kanaat bu kediye uyuyor mu halinde kaynaşma şartı aranıyordu. Bunu ilkin eşleştirmede de bulabiliyorsunuz, beşinci altıncı eşleştirmede de. Dolayısıyla baş döndürücü ağır müşterek devir yitirilmesine sefer açıyor." niteleyerek konuştu.
Proje yardımıyla akla yatkın kan 5-10 dakika ortamında bulunacak
Özmen, hızlı kitlerle kan grubunun çabucak belirleyip detayları "online kan bankası"na aktardıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Kan nakli nice vaziyette gerekseme olabiliyor. Genellikle travma, gidiş geliş kazası, yüksekten sukut ve enfeksiyon rahatsızlıklarında acele kan nakline gerekseme olabiliyor. Bu yöntemle online kan bankasında, hâlâ ilkin kan gruplarını atama ettiğimiz kediler sıralaması apiko bulunacak. Çapraz eşleştirme dediğimiz testin süresi 3 dakika devam ediyor yalnız online kan bankası yardımıyla bu müddet 5-10 dakikaya iniyor."
Kedilerde kan gruplarının umumi adına A, B ve AB halinde bulunduğunu aktaran Özmen, lakin bir fazla aşırı kişinin, bu kitlerin kliniklerde münteşir adına kullanılmaması zımnında kedisinin aşılama programını, enzim, hormon ve enfeksiyon değerlerini bilmiş olduğu biçimde kan grubunu bilmediğine dikkati çekti.
Özmen, projenin köpeklerde de uygulanabileceğini lakin köpeklerde kan gruplarının madun parametrelerinin az buçuk hâlâ münteşir bulunduğunu söyledi.
"Uygulamanın Türkiye'de müşterek ilkin bulunduğunu uyarmak isterim"
Sivas Veteriner Hekimler Odası Başkanı Ahmet Koçak ise Özmen'in geliştirdiği projeyi desteklediklerini ve şehir geneline yayacaklarını tabir ederek, "Veteriner hekimlerimiz, bu plan yardımıyla acele hallerde sistemin data tabanına işleyeceğimiz bilgilere hakkında en benzeyen donöre ulaşabilecek. Bu uygulamanın Türkiye'de müşterek ilkin bulunduğunu uyarmak isterim. İnşallah artık dayanıklı müşterek plan adına Türkiye'nin değme durumunda kullanılır." dedi.
Klinikte kedisinin kan grubunu belirleyen Melike Dur da acele hallerde lazım kan ihtiyacına çabucak ulaştıracak projeyi baş döndürücü müfit bulduğunu kaydetti.