USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000
Spor

Olimpizmin Türkiye'deki öncüsü: Selim Sırrı Tarcan

Türkiye'de olimpik sporların öncüsü kendisine benimseme edilen spor adamı Selim Sırrı Tarcan, vefatının 65. sene dönümünde anılıyor.

Olimpizmin Türkiye'deki öncüsü: Selim Sırrı Tarcan
01-03-2022 12:10
İstanbul

Selim Sırrı Tarcan, 1874'te bugünkü Yunanistan sınırlarında artan Yenişehir'de (Larissa) albay Yusuf Bey ile Zeynep Hanım'ın evladı şekilde dünyaya geldi.

Yusuf Bey'in 1876 Karadağ Muharebeleri'nde martir düşmesi üzerinde 2 yaşlarında yetim artan Tarcan, ailesi ile İstanbul'da er bulunan dayısının yanına yerleşti.

Bir müddet sonradan dayısının da II. Abdülhamit'e muhalefeti zımnında sürgüne gönderilmesi üzerinde Selim Sırrı Tarcan, Galatasaray Lisesine leyli mektepli şekilde yazıldı. Tarcan, ortaöğretim yıllarında Ali Faik (Üstünidman) Bey'den cimnastik derslerimizi aldı.

Galatasaray Lisesinde 8 sene terbiye gören Selim Sırrı Tarcan, şimdi sonradan Askeri Mühendislik Okulunu bitirdi. Bir müddet İzmir'de gövde eğitimi öğretmenliği özne Tarcan, burada tenis, halter, disk atma, boks, eskrim, güreş, yüzme, çiftteker ve ayak topu kabilinden sporlarla ilgilendi.

Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyetinin kurulması ve IOC üyeliği

Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyetini kuran insan şekilde tarihe ismini yazdırdı.

İzmir'deki öğretmenliğinin peşi sıra İstanbul'a dönen Tarcan, Büyükada'da oturan Galatasaray Lisesi Fransızca öğretmeni Mösyö Juery ile dost oldu.

Teknik üniversitede kılıç oyunu ve cimnastik öğretmenliği özne Tarcan, Juery kanalıyla 1907 yılı yazında Uluslararası Olimpiyat Komitesine (IOC) toy üyeler vermek düşüncesince evren turuna çıkan çağdaş olimpiyatların kurucusu Baron Pierre de Coubertin ile tanıştı.

Tarcan, Coubertin'in Osmanlı Olimpiyat Cemiyetini kurmasını istemesine karşın o çevrim dernek kurmanın haram olması zımnında bu tilmiz müspet karşılık veremedi. Bunun üzerinde Coubertin, Tarcan'ı ajan şekilde görevlendirdi.

Sultan II. Abdülhamit'in 24 Temmuz 1908'de İkinci Meşrutiyet'i duyuru etmesinin peşi sıra dernek kurmanın serbestleşmesiyle Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyetini ihdas etmek düşüncesince çalışmalara başladı. Kendisi sarıklı bulunduğu düşüncesince dernek başkanlığına gazeteci Ahmet İhsan Tokgöz'ü akla yatkın gören Tarcan, umumi kâtiplik vazifesini üstlendi. Cemiyetin üyeliklerine Hasip Bayındırlıoğlu, Asaf ve Cevat Rüştü kardeşler getirildi.

Dönemin İçişleri Bakanlığının kayıtlarında Olimpiyat Cemiyetinin o tarihte kurulduğuna bağlı ortak belgeye rastlanmasa da Londra 1908 Oyunları'nın resmi raporunda Osmanlı hesabına Yunan kökenli cimnastikçi Aleko Moullos'un isminin arazi alması cemiyetin 1908'de kurulduğunu ortaya koyuyor.

1908 açıklık ayında da IOC'ye uzuv ikrar edilen Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Olimpiyat Cemiyetini IOC'de önceki el 1909 senesinde meydana getirilen Berlin birleşiminde özümleme etti. Selim Sırrı Tarcan, 1910 Lüksemburg, 1911 Budapeşte, 1912 Stockholm, 1913 Lozan, 1914, 1924 Paris ve 1925 Prag birleşimlerine de katıldı. 1911 Budapeşte birleşiminde Osmanlı Devleti, IOC üyeliğine yöntemince ikrar edildi. Böylece Osmanlı Devleti, IOC üyelik listesinde 13. basamakta arazi aldı.

Türkiye'de uçan top ve boksun kurucusu

Selim Sırrı Tarcan, Türkiye'de uçan top ve boksun kurucusu şekilde da ikrar ediliyor.

İsveç Kraliyet Askeri Beden Eğitimi ve Cimnastik Akademisine 1909'da süregelen ve 2 sene devam eden eğitimi bitiren Tarcan, yurda döndükten sonradan baştan gövde eğitimi öğretmeni şekilde çalışmaya bitmeme etti.

İsveç'te yerel kültürlerin topluma kazandırılmasıyla ilişik halkiyat çalışmalarının elbette yapıldığını gören Tarcan, Osmanlı Devleti'nde halkiyat çalışmalarını başlatan önceki insan oldu. Ege Bölgesi'nden efe oyunları derleyen Selim Sırrı Tarcan, oyunları İstanbul site toplumuna tanıtmaya çalıştı.

Tarcan, hayatı süresince 58 kitap, 2 bin 500 yazı yazarken, bin 520 konferansta deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.

TMOK'ta 4 sene riyaset yaptı

Selim Sırrı Tarcan, kurucusu bulunduğu Türkiye Milli Olimpiyat Komitesinde (TMOK) 1923-1927 yıllarında riyaset vazifesini yürüttü.

I. Dünya Savaşı sonrası 1919'da "savaşa hastalık oldukları" nedeni öne sürülerek Osmanlı Devleti, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan, IOC'den ihraç edildi. Bu ülkeler harp sonrasının önceki olimpiyatı bulunan 1920 Antwerp Oyunları'na katılamadı.

1921'de Selim Sırrı Tarcan'ın Türkiye, Jul Murssa'nın Macaristan, Stanciov'un Bulgaristan IOC temsilciliği unvanları, Belçika, Çekoslovakya ve Lüksemburg delegelerinin huzur çıkmalarına karşın Baron Pierre de Coubertin'in ısrarı üzerinde arka verildi.

Bunun üzerinde çalışmalara süregelen Tarcan, Kurtuluş Savaşı zımnında ortak sene sonradan hazırlıklarını tamamladı. 25 Haziran 1922'de Milli Olimpiyat Cemiyeti namına Kaim Cihan Müsabakalarına İştirak Cemiyeti adıyla kurulan II. Osmanlı Olimpiyat Cemiyetinin başkanlığına Hasip Bayındırlıoğlu getirildi.

31 Temmuz 1922'de ise İstanbul'da Ali Sami Yen başkanlığında Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) kuruldu. TİCİ'de Burhan Felek ikinci başkan, Selim Sırrı Tarcan başmüşavir şekilde fariza aldı. Bu gelişmeden sonradan Selim Sırrı Tarcan, kurulalı fakat dü ay bulunan Kaim Cihan Müsabakalarına İştirak Cemiyetini feshetti. 28 Ağustos 1922'de muvakkat şekilde açılan III. Osmanlı Olimpiyat Cemiyetinde başkanlığı gine Hasip Bayındırlıoğlu üstlenirken, Selim Sırrı Tarcan umumi yazman evet ve IOC tüzüğüne akla yatkın dernek tüzüğünün hazırlanmasına başlandı.

Bu evolüsyon sonrasında Olimpiyat Komitesinin baştan oluşturulması düşüncesince TİCİ yöneticileriyle baş başa etkin Tarcan, 29 Ekim 1923 Çarşamba haset Cumhuriyet'in duyuru edilmesinin elden peşi sıra toy komiteyi belirledi ve 2 Kasım 1923 Pazar haset Türkiye Milli Olimpiyat Cemiyeti şekilde önceki toplantısını gerçekleştirdi. Böylece, devir zarfında beş altı el değişime uğrayan Osmanlı Milli Olimpiyat Komitesinin sonuncu ismi 1923 senesinde günümüze de eriştiği biçimde "Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)" şekilde resmîlik kazandı.

Tarcan, İzmir'de verdiği ortak konferansta, yöneticileri sporculardaki özengenlik ruhunu öldürmek, sporcuları da çıkarlarını profesyonelliğe kaptırmakla eleştirince şişman reaksiyon gördü. Açıklamaları TİCİ kabilinden kınanınca Selim Sırrı Tarcan, kurucusu bulunduğu TMOK'un toplantılarına katılmamaya başladı ve nizamname gereği 1927 yılı aslında itibaren mezun sayıldı. Daha sonradan Tarcan'ın namına Ali Sami Yen başkanlığa seçildi.

Bir çevrim bürokratlık özne Selim Sırrı Tarcan, şimdi sonradan siyasete atıldı ve mebus seçildi. Tarcan, 2 Mart 1957'de İstanbul'da ölüm etti.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?
ÇOK OKUNANLAR
KÖŞE YAZARLARI TÜMÜ
ANKET TÜMÜ
ARŞİV ARAMA
E-GAZETE TÜMÜ
PUAN DURUMU TÜMÜ
TAKIMOPuanAV.
1Galatasaray3596+64
2Fenerbahçe3590+58
3Trabzonspor3558+13
4Başakşehir FK3555+10
5Beşiktaş3554+6
6Alanyaspor3549+3
7Kasımpaşa3549-6
8Çaykur Rizespor3549-7
9Sivasspor3548-9
10Antalyaspor3545-4
11Adana Demirspor3544+3
12Samsunspor3542-5
13Kayserispor3541-9
14MKE Ankaragücü3539-3
15Fatih Karagümrük3537-2
16Konyaspor3537-14
17Gaziantep FK3535-15
18Hatayspor3534-10
19Pendikspor3533-31
20İstanbulspor3516-42
GÜNÜN KARİKATÜRÜ TÜMÜ